Kỳ thủ người Việt Nam Lại Lý Huynh đã viết nên một chương sử mới, phá vỡ thế độc tôn của cờ tướng Trung Quốc. Chiến thắng ấy vượt xa danh hiệu vô địch, là kết quả ngọt ngào của một hành trình dài rèn luyện cùng niềm tin có thể lên ngôi số 1.
Bước ngoặt làm nên chiến thắng
Bất bại ở vòng bảng với 5 ván thắng và 3 ván hòa, Lại Lý Huynh giành quyền vào chơi trận chung kết với “thần đồng” 20 tuổi nước chủ nhà - Doãn Thăng. Lý Huynh gặp nhiều khó khăn ngay khai cuộc khi đối thủ cầm quân đỏ, đi tiên, chọn lối hai pháo giữa dồn dập. Bước ngoặt đến ở trung và tàn cuộc khi kỳ thủ số 1 Việt Nam phản tiên, bắt mã đỏ và đổi pháo lấy sĩ - phá vỡ phòng thủ đối thủ, lật ngược thế cờ để thắng sau 54 nước đi. Gần 3 tiếng đấu trí, đấu sức, Lý Huynh chiến thắng bằng bản lĩnh, sự lỳ lợm của mình. Người xem truyền hình có thể cảm nhận rõ sự nôn nóng của Doãn Thăng, còn kỳ thủ Việt Nam giữ được vẻ mặt không cảm xúc.
“Đối thủ của tôi khai cuộc rất hay để có nhiều lợi thế. Tuy nhiên anh ta mắc sai lầm ở trung cuộc. Tôi nhận ra được điều này, lấy cho mình từng chút lợi thế để kết thúc ván đấu theo cách của mình. Ở trận chung kết, tôi biết có rất nhiều người theo dõi, ủng hộ mình. Tôi cố gắng gạt hết áp lực, thậm chí cố gắng nghĩ trận chung kết chỉ như một trận đấu giao hữu để mình có tâm lý thoải mái nhất. Tôi cũng tự tin nghĩ tới chức vô địch”, Lý Huynh chia sẻ.
Dù có trận thắng lịch sử, nhưng Lý Huynh vẫn thừa nhận cờ tướng Trung Quốc có lịch sử phát triển lâu đời, đào tạo và tuyển chọn những tài năng trẻ trên khắp cả nước, luôn có được những kỳ thủ xuất chúng tại các giải đấu lớn. Chức vô địch lần này, với anh có một chút may mắn và tiếp thêm nhiều sự tự tin với bản thân và cờ tướng Việt Nam. “Vượt qua và chiến thắng họ không phải là điều dễ dàng, nhưng tôi gieo cho mình những khao khát và cũng có yếu tố may mắn. Vào trận đấu, tôi có nhiều cảm xúc, nhưng gạt bỏ mọi gánh nặng, áp lực, quyết tâm hết mình đánh ván cờ của cuộc đời”, nhà vô địch thế giới khẳng định.
Đăng quang trong ngày đặc biệt
Sau 18 mùa giải liên tiếp (35 năm) thống trị môn thể thao trí tuệ, Trung Quốc đánh mất thế độc tôn ở nội dung cờ tiêu chuẩn nam vào tay kỳ thủ Việt Nam. Nhiều người chơi cờ Trung Quốc đến giờ vẫn chưa chấp nhận thất bại này. Đây cũng là danh hiệu vô địch thế giới đầu tiên trong sự nghiệp của Lại Lý Huynh sau lần về nhì tại giải đấu được tổ chức cách đây hai năm ở Mỹ. Kỳ thủ số 1 Việt Nam cho biết anh cảm thấy tự hào và hãnh diện khi mang về cho cờ tướng Việt Nam ngôi vô địch thế giới sau nhiều năm chờ đợi.
Lại Lý Huynh thừa nhận trận chung kết có gì đó giống với cuộc đời và sự nghiệp của anh - có thăng, có trầm, nhưng chưa bao giờ đánh mất niềm tin. Chỉ một sai sót dù là nhỏ nhất của đối phương, cũng được kỳ thủ Việt Nam chớp lấy để giành lợi thế. “Chức vô địch thế giới là khao khát lớn nhất với một kỳ thủ chuyên nghiệp như tôi. Sau thất bại cách đây 2 năm, tôi luôn giữ cho mình hy vọng, không ngừng cố gắng. Điều quan trọng là phải gạt bỏ mọi áp lực trong những trận đấu quyết định”, Lý Huynh nói.
Kỳ thủ sinh năm 1990 tiết lộ ngày anh thi đấu chung kết cũng là sinh nhật của vợ và con gái mình. Điều đó tạo nên động lực rất lớn với anh: “Tôi đăng quang trong ngày sinh nhật của vợ và con gái út, làm chức vô địch trở nên ý nghĩa hơn. Được vợ con ủng hộ, tôi có thể toàn tâm, toàn ý theo đuổi cờ tướng”.
Kỳ thủ truyền cảm hứng
Sau chức vô địch ở Thượng Hải, Lại Lý Huynh được giới cờ tướng Trung Quốc đặt biệt danh “Nam Phương công tử” và là một biểu tượng tài năng vượt biên giới. Cờ tướng Trung Quốc đang có những khủng hoảng, nhưng chưa bao giờ họ nghĩ tới việc mất chức vô địch ngay trên sân nhà.
Kỳ thủ huyền thoại Hứa Ngân Xuyên, người từng 6 lần vô địch cờ tướng Trung Quốc, cho biết đất nước mình hiện tại có hơn 40 đặc cấp đại sư và hầu hết đều áp đảo Lại Lý Huynh khi đối đầu trước đây. Bản thân Hứa Ngân Xuyên từng thi đấu 4 ván với Lại Lý Huynh, trong đó thắng 1, hòa 3. “Có thể trình độ của Lại Lý Huynh hiện tại chưa sánh được với những đặc cấp đại sư mạnh nhất của Trung Quốc. Nhưng trong một trận đấu sẽ không có cao thủ nào tự tin thắng được cậu ấy”, Hứa Ngân Xuyên khẳng định.
Chiến thắng của Lại Lý Huynh khiến giới cờ tướng Trung Quốc thức tỉnh, phải cải tổ để đòi lại ngôi vô địch. Còn với làng cờ tướng Việt Nam, Lý Huynh không chỉ mang tới sự tự hào, mà còn là niềm cảm hứng. Hành trình của anh truyền lửa cho thế hệ trẻ, đưa môn thể thao trí tuệ vươn xa hơn. Dẫu vậy, Lý Huynh khẳng định chiến thắng của mình chỉ dừng lại ở một khoảnh khắc, là thành quả xứng đáng sau những ngày gian khổ tập luyện, thi đấu, đánh đổi nhiều thứ. Chức vô địch càng khiến anh phải nỗ lực hơn để bảo vệ, để khẳng định giá trị của mình, từ đó thúc đẩy sự phát triển của nền cờ tướng Việt Nam.
“Sau khi vô địch thế giới tôi vẫn phải tiếp tục phấn đấu cho những mục tiêu phía trước, trong đó chắc chắn là mục tiêu bảo vệ ngôi vương. Nhiều người khi đạt được thành tích lớn thường dễ rơi vào cảm giác thỏa mãn, rồi dừng lại. Tôi thì khác. Tôi muốn tiếp tục giữ được khát khao như thuở ban đầu. Đó là cách để tôi không ngủ quên trên chiến thắng. Hôm nay tôi chỉ thắng một ván cờ, không phải một kỷ nguyên. Tôi luôn nghĩ trong đầu như vậy trước nhiều lời khen ngợi”, Lý Huynh khẳng định.
Chức vô địch giúp Lại Lý Huynh trở thành một “hiện tượng” và nhìn rộng ra, để cờ tướng Việt Nam có thêm nhiều nhà vô địch trong tương lai không chỉ phải có sự đầu tư mạnh hơn nữa từ ngành thể thao, mà còn là mọi nguồn lực xã hội, sự chung tay của các địa phương, trung tâm, gia đình...
Chơi cờ tướng 10 tiếng/ngày, từng làm nghề cắt tóc
Nhà vô địch thế giới cho biết anh sử dụng phần mềm cờ tướng tích hợp AI “Tượng Nhãn” (ElephantEye) 10 tiếng mỗi ngày, luyện tập hơn 3.000 ván cờ mỗi năm. Anh học cờ tướng lúc 9 tuổi, với người thầy đầu tiên chính là bố. Sau khi bố mẹ chia tay, Huynh cũng bỏ học đi làm nghề cắt tóc. Thời gian rảnh, anh ngồi chực bên cạnh các bàn cờ để xem người lớn thi đấu. Năm 2002, trong lần đầu tới Sở Thể dục Thể thao Cà Mau để xin theo học cờ tướng, Huynh cầm hòa cả hai ván trước một đàn anh từng dự giải U18 quốc gia. Đến nay, Lý Huynh có 6 lần vô địch quốc gia vào các năm 2013, 2014, 2016, 2018, 2021 và 2025, Á quân thế giới 2023 tại Mỹ và đăng quang trên đất Trung Quốc năm 2025.