Sinh năm 1995, Trần Duy Thành thuộc lớp tác giả 9x đang dần định hình vị thế trong văn đàn Việt. Sau hai tập sách đầu tay: "Say nắng Sài Gòn" (Nhà xuất bản Văn học) và "Sài Gòn, có người nơi ấy chờ tôi" (Nhà xuất bản Kim Đồng), anh lặng lẽ suốt 7 năm. Nhưng quãng thời gian ấy không hoàn toàn là khoảng trống, mà đó thực sự quãng lặng của sự chưng cất, của những trải nghiệm và trưởng thành.
Tác giả từng sống và làm việc tại Australia theo diện visa Work & Holiday, quãng đời xa xứ ấy đem lại cho tác giả vốn sống và cả những chiêm nghiệm thẳm sâu về thân phận người trẻ giữa toàn cầu hóa. Từ những quan sát, thấm thía, anh trở lại với tập sách gồm 22 truyện ngắn được tập hợp trong "Từng gắn bó, từng yêu thương". Có thể coi đó như một "tập truyện đời" giàu cảm xúc và suy tưởng.
"Người viết không thể viết nếu không sống" và Trần Duy Thành đã chứng minh điều đó bằng chính những câu chuyện anh viết ra. Truyện ngắn mở đầu "Là nhà" mang tới sự gần gũi, xúc động về nơi trú ngụ của bao yêu thương, giông bão, và cả sự nhẫn nại. Tác giả không lý tưởng hóa gia đình. Anh để mái ấm hiện ra trong những va đập nhỏ của đời sống: Người cha im lặng chịu đựng, người mẹ cố gắng giữ bếp ấm, con cái trưởng thành mà vẫn chưa thật sự hiểu nhau.
"Nếu đủ thương sẽ ấm, đủ hiểu sẽ vững", câu văn giản dị nhưng chứa đựng cả triết lý về sự tồn tại của mái nhà Việt hôm nay. Các truyện ngắn khác, như: "Quê nhà trong tim", "Điều đến muộn", "Giải pháp duy nhất"... tiếp nối mạch chủ đề ấy. Ở đó, gia đình là nơi để về, song quý giá hơn cả đó còn thước đo cho lòng vị tha, cho con người học cách tha thứ.
Trần Duy Thành chọn giọng kể trầm, không lên gân, không bi lụy. Anh viết để hiểu, để hàn gắn, để người đọc soi thấy chính mình trong những tình huống tưởng nhỏ mà thấm thía: Giữa oán hận và tha thứ, ta phải chọn một. Các thông điệp giản dị mà lắng sâu tựa tiếng chuông ngân trong lòng người đọc, nhắc ta về bản chất của yêu thương luôn cần bao dung để tồn tại, bước tiếp.
Một phần quan trọng của tập truyện dành cho những nhân vật trẻ, thế hệ những người vừa bước ra khỏi mái trường, chông chênh giữa ở lại và ra đi, giữa hoài bão và hiện thực.
Các truyện ngắn: "Tôi đánh rơi gì khi trẻ?", "Bay một chiều", "Miền đất trong lòng" tái hiện sống động tâm thế ấy. Ở đó, nhà văn không tô hồng cũng không bi quan. Anh nhìn tuổi trẻ bằng ánh mắt thấu hiểu qua sự bươn chải, vấp ngã, cô đơn... nhưng con người vẫn giữ trong mình một mạch nguồn yêu thương và khát vọng vươn lên.
"Người ta ham kiếm tiền theo thói quen… nhưng khi có tiền rồi, chưa chắc đã cập bến hạnh phúc" - câu văn tưởng chừng nhẹ, mà đọng lại như tiếng thở dài của cả thế hệ từng hoang mang, trăn trở trước vòng quay cuộc sống.
Không dừng ở nỗi niềm mưu sinh, nhà văn còn mạnh dạn mở rộng sang những chủ đề xã hội hiện đại, đó là bản dạng giới, sự chấp nhận khác biệt, ứng dụng hẹn hò và tình yêu số hóa.
Trong các truyện: "Chính mình", "Ai bỏ ai?", "Bí mật anh và em"..., tác giả khai thác tinh tế hành trình nhận diện bản thân của con người giữa thế giới nhiều định kiến. Không cực đoan, không phán xét, người viết chỉ lặng lẽ soi chiếu một thực tế: Trong thế giới đầy luật lệ và định kiến, đôi khi chỉ cần một người khoan dung sẵn lòng lắng nghe cũng đủ cứu một ai đó khỏi rơi xuống vực.
Đó là giá trị khiến văn chương của Trần Duy Thành vượt ra khỏi giới hạn tuổi tác, chạm tới chiều sâu nhân bản của con người trong xã hội hiện đại. "Từng gắn bó, từng yêu thương" hấp dẫn bằng sự chân thành. Văn phong của Trần Duy Thành tiết chế, mộc mạc, nhiều câu văn ngắn mà dồn nén, gợi hơn tả. Anh tin vào sức nặng của chi tiết và ánh sáng của cảm xúc.
Dưới lớp chữ tưởng giản đơn là cả sự trải nghiệm, cách nhìn nhận cuộc sống đầy bao dung, có chiều sâu của cảm xúc, lòng nhân ái. Anh viết trong tâm thế của người đã trải nghiệm và đang tiếp tục bước đi với đủ mọi cung bậc đời sống, cảm xúc. Có lẽ chính vì thế mà văn anh gần gũi, khiến bạn đọc đặc biệt là những người đang đi qua tuổi đôi mươi dễ tìm thấy mình trong đó.
Nhận định về tập truyện ngắn, nhà văn Tống Phước Bảo, chia sẻ: "Tập truyện ngắn này vốn giản đơn là những câu chuyện đời, được kể bằng cái nhìn rộng mở, trong tâm thế giản dị chân thành mà giàu xúc chạm, song bút lực của tác giả đã nỗ lực bắt kịp xu thế của thời đại. Trong sự năng động của đổi mới đó, giá trị sống của con người luôn là tâm điểm để soi chiếu".
"Đó như một điều mong cầu xã hội bằng an với mỗi cá nhân là một con người biết sống tử tế. Và Trần Duy Thành đã khẳng định sự nhân văn giữa con người và con người - một khi đã từng gắn bó, từng yêu thương thì đó luôn là điều bất biến giữa vạn biến cuộc đời. Tập truyện ngắn nhưng thông điệp dài. Và chiều dài của thông điệp ấy, có lẽ phải dành cả quãng sống mới chiêm nghiệm được", nhà văn Tống Phước Bảo nói.
Quả vậy, sau những biến động, những được-mất, tác giả vẫn chọn viết về sự tử tế, khả năng yêu thương và tha thứ của con người để những trang văn nối dài thêm khoảng lặng cho con người được trở về với chính mình, trở về bên nhau.
Ở tuổi 30, Trần Duy Thành đã khẳng định bản lĩnh của một cây bút có giọng riêng. Anh viết ít, nhưng chắc tay; không chạy theo xu hướng, mà đi sâu vào tâm lý, cảm xúc con người. "Từng gắn bó, từng yêu thương" vì thế mang vẻ đẹp của bản giao hưởng cuộc sống, nơi thương-nhớ, được-mất, hợp-tan... vang lên và hòa quyện.
"Đi xa để hiểu giá trị của trở về, hay ở lại để hiểu sức nặng của ra đi. Mỗi người đều có một miền đất đau đáu trong lòng mình"... thông điệp ấy có lẽ cũng là tâm thế sáng tác của Trần Duy Thành: Viết để trở về, viết để hiểu, viết để yêu thương.
Một tập truyện ngắn chứa đựng cả hành trình nhân sinh; một cây bút trẻ đã kịp chín về cảm xúc và trải nghiệm. Tác phẩm gợi về chuyện đã qua, cũng mang đến hành trình tự đối thoại của con người trước những va đập của đời đời. Ở đó, tác giả lặng lẽ gửi vào sự từng trải và tấm lòng nhân hậu.
Vẻ đẹp của văn chương đôi khi không nằm ở điều quá lớn lao mà ở cách ta giữ được sự ấm áp trong những điều tưởng chừng bình thường nhất. Với tập sách này, Trần Duy Thành đã chứng minh được, khi người viết đủ niềm tin yêu thì những điều từng gắn bó sẽ không bao giờ phai nhạt mà hóa thành ánh sáng dìu dịu soi rọi trên từng bước hành trình.
