Theo Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa thành phố, Việt Nam đã tham gia 17 hiệp định thương mại tự do, mở ra nhiều cơ hội hợp tác. Nhật Bản là một thị trường quan trọng, nơi nhiều sản phẩm Việt Nam đã có mặt và được người tiêu dùng đón nhận; đồng thời, hàng hóa Nhật Bản ngày càng được người Việt tin tưởng, yêu thích. Nhật Bản còn là quốc gia cung cấp nguồn vốn ODA lớn, hỗ trợ Việt Nam trên nhiều lĩnh vực kinh tế-xã hội, góp phần nâng cao uy tín và vị thế doanh nghiệp Việt trên trường quốc tế. Giáo sư, Tiến sĩ Mạc Quốc Anh, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội cho biết: “Hà Nội có khoảng 420.000 doanh nghiệp, trong đó 98,5% là doanh nghiệp nhỏ và vừa. Do quy mô còn hạn chế, việc học hỏi kinh nghiệm quản trị và cách làm của các đối tác lớn như Nhật Bản là rất cần thiết để tận dụng cơ hội hợp tác, nâng cao chất lượng hoạt động”.
Hợp tác với doanh nghiệp Nhật Bản không chỉ mở ra cơ hội tại thị trường Nhật, mà còn giúp doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận các thị trường khác như Mỹ, Hàn Quốc... Thực tế cho thấy, khi sản phẩm Việt Nam đủ tiêu chuẩn vào hệ thống siêu thị AEON của Nhật, đó cũng là “tấm vé thông hành” để chinh phục nhiều thị trường khó tính khác. Ngoài ra, khi cung cấp hàng hóa cho Nhật Bản, các trang web giới thiệu sản phẩm do đối tác Nhật hỗ trợ đều được dịch sang tiếng Nhật đầy đủ, giúp người tiêu dùng và đối tác dễ dàng tiếp cận thông tin.
Việc nắm bắt rõ nhu cầu, tiềm năng hợp tác đầu tư với Nhật Bản có thể mở ra nhiều cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam. Bà Phi Hoa, CEO Công ty TNHH ONE-VALUE đồng thời là Trưởng ban Xúc tiến đầu tư Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Hà Nội tại Nhật Bản cho biết: Hiện có nhiều doanh nghiệp Nhật do chủ sở hữu lớn tuổi nhưng không có người kế nghiệp, sẵn sàng bán lại với giá hợp lý. Đây là cơ hội để doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận vốn, công nghệ và kinh nghiệm quản trị quốc tế thông qua các thương vụ M&A (mua bán, sáp nhập). Cách làm này giúp rút ngắn thời gian thâm nhập thị trường, tránh các thủ tục thành lập doanh nghiệp mới, đồng thời thừa hưởng tệp khách hàng, kênh bán hàng và quan hệ đối tác sẵn có. Trong bối cảnh một số lĩnh vực tại Việt Nam chưa cho phép 100% vốn nước ngoài, việc góp vốn hoặc liên doanh vẫn là kênh hợp pháp để doanh nghiệp Nhật Bản tham gia kinh doanh.
Trong lĩnh vực giáo dục, nhà đầu tư Nhật Bản gặp khó khi đầu tư vào hệ thống trường phổ thông tại Việt Nam, do người Việt có xu hướng chọn trường quốc tế của Anh, Mỹ… Tuy nhiên, doanh nghiệp Việt Nam có thể thu hút đầu tư từ Nhật Bản trong lĩnh vực đào tạo lao động nghề chất lượng cao. Dân số Nhật đang già hóa và giảm nhanh, trong khi lao động Việt Nam có tay nghề tốt, chi phí hợp lý, đáp ứng nhu cầu tuyển dụng của thị trường này.
Bên cạnh đó, nhà đầu tư Nhật Bản đặc biệt quan tâm đến các ngành trọng điểm như logistics, y tế và năng lượng tái tạo. Việt Nam có tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử thuộc nhóm nhanh nhất Đông Nam Á, khoảng 20%/năm, tạo nhu cầu lớn cho dịch vụ logistics. Ngành y tế được đánh giá cao nhờ thu nhập tăng và dân số già hóa, kéo theo nhu cầu chăm sóc sức khỏe. Năng lượng tái tạo cũng là lĩnh vực ưu tiên hàng đầu khi nhu cầu điện tại Việt Nam tăng nhanh, hướng tới phát triển nguồn điện bền vững và đầu tư dài hạn.
Để thu hút vốn đầu tư từ Nhật Bản, đại diện Công ty TNHH ONE-VALUE đơn vị có hơn 10 năm kinh nghiệm kết nối nhà đầu tư Nhật lưu ý doanh nghiệp cần minh bạch tài chính, chuẩn hóa báo cáo thuế và nội bộ để tạo niềm tin; chuẩn bị hồ sơ pháp lý đầy đủ nhằm giảm rủi ro; đồng thời nghiên cứu kỹ thị hiếu, văn hóa kinh doanh, phong cách giao tiếp và yêu cầu chất lượng của phía Nhật Bản. Doanh nghiệp cần xây dựng hệ thống quản trị rủi ro, nhất là trong tuân thủ quy định về môi trường và lao động. Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa thành phố cho biết, sẽ tiếp tục đóng vai trò cầu nối, hỗ trợ kết nối doanh nghiệp Hà Nội với đối tác Nhật Bản thông qua các hoạt động gặp gỡ, liên kết, chuyển giao… giúp doanh nghiệp vươn ra thị trường quốc tế và tận dụng hiệu quả kinh nghiệm hợp tác thương mại của Nhật Bản.
