Khởi kiện đòi quyền lợi
Vụ việc nợ lương và bảo hiểm xã hội tại Công ty TNHH sản xuất-thương mại-dịch vụ Vinh Thông (Công ty Vinh Thông), quận Tân Phú (cũ) khiến hàng trăm lao động lâm vào hoàn cảnh khó khăn cần được cơ quan có thẩm quyền sớm giải quyết nhằm bảo đảm quyền lợi chính đáng cho người lao động đã kéo dài gần ba năm qua.
Ngày 12/10, Trung tâm Tư vấn pháp luật - Liên đoàn Lao động Thành phố Hồ Chí Minh đã có văn bản đề nghị xử lý hình sự đối với Công ty Vinh Thông vì có dấu hiệu trốn đóng bảo hiểm xã hội. Trong đó, kiến nghị Công an Thành phố truy cứu trách nhiệm hình sự Công ty này theo quy định của pháp luật. Doanh nghiệp này đang "chây ỳ" khoản bảo hiểm xã hội gần 15 tỷ đồng.
Ròng rã nửa năm, chị Dương Nữ Minh là công nhân thuộc dây chuyền may của Công ty Vinh Thông, mệt mỏi chờ đợi công ty giải quyết khoản nợ tiền lương và bảo hiểm xã hội khoảng 70 triệu đồng. Trong đó, lương tháng 12/2024 và tháng 1/2025 là gần 20 triệu đồng, khoản còn lại 51 triệu đồng là tiền bảo hiểm xã hội công ty này nợ chị Minh trong suốt thời gian 36 tháng.
Ngày 28/4, chị Minh đã ủy quyền cho người đại diện (thuộc Trung tâm tư vấn pháp luật - Liên đoàn Lao động thành phố) khởi kiện Công ty Vinh Thông ra Tòa án nhân dân quận Tân Phú yêu cầu công ty phải thanh toán tiền lương và bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật.
Chị Minh cho hay: “Tôi đã tìm việc làm mới để trang trải cuộc sống, nhưng chuyện công ty cũ nợ lương và bảo hiểm xã hội thật sự đẩy chúng tôi vào hoàn cảnh dở dang đủ thứ. Lương không thanh toán, bảo hiểm thì 'chây ỳ', trong khi tôi là lao động chính của gia đình, không biết khoản tiền này bao giờ mới được nhận”.
Quyền lợi bị mất, không có thu nhập và bị “treo” bảo hiểm xã hội cũng là hoàn cảnh của 319 người lao động hiện đang công tác tại Công ty Vinh Thông, đến nay chưa có hướng xử lý rốt ráo.
Tương tự, chị Nguyễn Thị Kiều Loan, công nhân của công ty cho hay: Thời điểm này, nếu nghỉ việc chị Loan cũng không thể tìm được việc làm mới vì đang mang thai sắp sinh con; đồng thời, không được hưởng bảo hiểm thất nghiệp (do công ty chưa chốt sổ bảo hiểm xã hội).
Cần mạnh tay xử lý tình trạng “chây ỳ”
Theo Bảo hiểm xã hội Thành phố Hồ Chí Minh, Thành phố hiện có hơn 20.000 doanh nghiệp đang chậm đóng, trốn đóng Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm y tế từ 3 tháng trở lên với số tiền hàng ngàn tỷ đồng. Kể từ khi Bộ luật Hình sự (sửa đổi) có hiệu lực từ năm 2018 đến nay, đã có hơn 80 hồ sơ kiến nghị xử lý hình sự được cơ quan Bảo hiểm xã hội chuyển sang cơ quan Công an.
Trong số những doanh nghiệp chậm đóng bảo hiểm xã hội kéo dài, số tiền nợ lớn có Công ty cổ phần Xây dựng số một Việt Nguyên nợ 3,6 tỷ đồng; Công ty Bách Hưng Sinh nợ 2 tỷ đồng; Công ty TNHH Phòng khám đa khoa Jio Health nợ số tiền 7,4 tỷ đồng... Điều đáng nói trong danh sách "chây ỳ" nợ bảo hiểm xã hội của người lao động có rất nhiều công ty, đơn vị có “thâm niên” nợ bảo hiểm xã hội từ 3-5 năm, thậm chí có công ty nợ gần 10 năm gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi của hàng nghìn người lao động…
Luật gia Dương Văn Thuận, tư vấn viên pháp luật thuộc Trung tâm Tư vấn pháp luật- Liên đoàn Lao động thành phố cho biết: Tình trạng nợ lương và bảo hiểm xã hội dường như đang có dấu hiệu “tái diễn” với thời gian nợ kéo dài. Qua vụ việc nợ bảo hiểm xã hội của Công ty Vinh Thông cho thấy, con số nợ rất cụ thể, rõ ràng cho nên đây là chứng cứ thực hiện khởi kiện. Hậu quả không chỉ tác động lớn đến cuộc sống của người lao động mà còn liên quan đến việc giải quyết các chế độ, chính sách đi kèm (không thể chốt sổ bảo hiểm xã hội, giải quyết trợ cấp thất nghiệp...).
Theo ông Thuận, một trong những dấu hiệu cảnh báo sớm “sức khỏe” của doanh nghiệp là nợ lương kéo dài; do đó, người lao động phải theo dõi, cập nhật tình trạng đóng bảo hiểm xã hội trên VssID (Bảo hiểm xã hội số) để nắm bắt thông tin, kịp thời có trao đổi với bộ phận nhân sự về tình trạng chậm đóng. Ngoài ra, cơ quan Bảo hiểm xã hội địa phương phải theo dõi trong việc đôn đốc thu nợ, thanh kiểm tra từ sớm, không nên đẩy hết trách nhiệm cho doanh nghiệp, để người lao động gánh thiệt thòi về phía mình khi doanh nghiệp “chây ỳ” đóng bảo hiểm xã hội.
Hiện nay các giải pháp xử lý chậm đóng, trốn đóng Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm y tế như cơ quan Bảo hiểm xã hội nhắc nhở, đôn đốc, kiểm tra và đề nghị thanh tra; tổ chức công đoàn khởi kiện. Đồng thời Thanh tra tỉnh, thành phố tổ chức thanh tra; cơ quan Bảo hiểm xã hội và đơn vị chức năng kiến nghị Công an xử lý hình sự...
