Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Phú Thọ Nguyễn Huy Nhuận cho biết: Vừa qua, do ảnh hưởng của hoàn lưu bão số 5 vùng lòng hồ và lân cận hồ Cánh Tạng xuất hiện đợt mưa rất lớn. Vùng lòng hồ có mưa rất to với lượng mưa từ 239 đến 268 mm; vùng lân cận có mưa to với lượng mưa phổ biến từ 290 đến 320 mm gây ngập úng khu vực hạ du sông Bưởi. Trước tình hình trên, công trình kịp thời phát huy ngay hiệu quả, thể hiện rõ trong việc ứng phó với bão số 5. Trong suốt thời gian xảy ra lũ, hồ Cánh Tạng đã chủ động tích toàn bộ lượng nước lũ đến từ thượng lưu. Trước lũ, cao trình mực nước trong hồ là +73,5. Trong thời gian lũ, mực nước hạ lưu lên báo động 1, 2, 3 và cao điểm là vượt báo động 3 khoảng 1,27m.
Chờ đến khi nước lũ sông Bưởi hạ xuống cấp báo động 1 (mức thấp nhất), vào hồi 10 giờ ngày 30/8, hồ Cánh Tạng bắt đầu xả nước. Khi đó mực nước trong hồ là +81,10. Như vậy, ngay sau khi khánh thành, công trình đã ứng phó với bão số 5. Dung tích hồ phát huy hiệu quả tích nước, cắt lũ cho hạ du. Trong 2 ngày mưa bão hồ đã tích từ cao trình +73,5 đến +81,10 (gần 8m nước) với dung tích giảm lũ cho hạ du gần 38,5 triệu m3. Theo các chuyên gia đánh giá, nếu hồ Cánh Tạng không cắt giảm lũ, mực nước hạ lưu sông Bưởi có thể đã đạt lũ lịch sử ngày 6/10/2007 (cao trình +14,25m, cao hơn báo động 3 là 2,25m, cao hơn trận lũ của bão số 5 là 0,98m).
Vừa qua, lãnh đạo Ủy ban nhân dân tỉnh Phú Thọ đã cam kết, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị liên quan thực hiện nghiêm quy trình vận hành hồ chứa, bảo đảm an toàn, hiệu quả; tăng cường quản lý địa bàn tại các xã có công trình, nhất là xã Yên Phú, không để xảy ra tình trạng lấn chiếm hành lang bảo vệ công trình và nguồn nước; phát huy cảnh quan, tài nguyên nước, môi trường của hồ để thúc đẩy du lịch, nuôi trồng thủy sản và phát triển kinh tế địa phương.
Quyền Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng cho biết: Hồ chứa nước Cánh Tạng là công trình thủy lợi trọng điểm mang ý nghĩa chiến lược đối với an ninh nguồn nước, phát triển nông nghiệp bền vững và bảo đảm ổn định đời sống nhân dân. Công trình không chỉ là hạ tầng thủy lợi mà còn là “lá chắn” chống thiên tai, là nguồn lực phát triển đa ngành, tái cơ cấu nông nghiệp, góp phần điều tiết lũ mùa mưa, duy trì dòng chảy mùa khô… Dự án vừa bảo đảm an sinh cho hàng chục nghìn người dân của 2 tỉnh Phú Thọ và Thanh Hóa, mở ra cơ hội để phát triển ngành du lịch, dịch vụ trên không gian mặt nước hồ và các khu vực phụ cận. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, suy giảm nguồn nước và những thách thức về sinh kế bền vững, việc hoàn thành hồ chứa nước có ý nghĩa đặc biệt quan trọng.
Công trình hồ Cánh Tạng có quy mô lớn, tính kỹ thuật cao với dung tích thiết kế 91 triệu m³, tổng mức đầu tư khoảng 3.920 tỷ đồng. Đây là một trong những hồ chứa thủy lợi lớn của tỉnh Phú Thọ, chỉ sau hồ thủy điện Hòa Bình. Nếu tổng dung tích các hồ thủy lợi hiện có trước khi xây dựng của tỉnh Hòa Bình (cũ) là 104 triệu m³ thì hồ Cánh Tạng là 91 triệu m³, gần bằng tổng dung tích các hồ hiện có của Hòa Bình.
Công trình được xây dựng nhằm bảo đảm nhiệm vụ cấp nước tưới cho khoảng 6.460 ha đất canh tác thuộc 6 xã của tỉnh; bổ sung nguồn nước mùa kiệt cho khoảng 2.500 ha đất sản xuất nông nghiệp tại 6 xã của tỉnh Thanh Hóa; cấp nước sinh hoạt cho khoảng 3.500 nhân khẩu tại xã Lạc Sơn; đồng thời cung cấp nước cho khoảng 200 ha đất khu công nghiệp Lạc Thịnh, xã Yên Thủy. Bên cạnh nhiệm vụ thủy lợi, hồ còn có tác dụng phòng chống lũ, điều hòa khí hậu, tạo cảnh quan phục vụ phát triển du lịch sinh thái kết hợp nuôi trồng thủy sản, góp phần phát triển kinh tế-xã hội bền vững trong khu vực.
Với những giá trị và tầm quan trọng như vậy, hồ Cánh Tạng không chỉ là công trình phục vụ sản xuất và đời sống của nhân dân vùng hưởng lợi, mà còn khẳng định tầm nhìn chiến lược của Đảng, Nhà nước trong bảo đảm an ninh nguồn nước, ứng phó biến đổi khí hậu và phát triển bền vững.
Hiện nay, công trình đầu mối đã hoàn thành cùng 8 khu tái định cư, bảo đảm chỗ ở mới khang trang, đầy đủ hạ tầng thiết yếu cho hơn 600 hộ dân vùng lòng hồ, góp phần cải thiện rõ rệt đời sống nhân dân. Toàn bộ cụm công trình đầu mối hồ chứa nước Cánh Tạng đã được xây dựng hoàn thành trong tháng 6 vừa qua và bàn giao cho Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Khai thác công trình Thủy lợi Hòa Bình tiếp nhận quản lý, khai thác và vận hành. Ngày 19/8, Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp Ủy ban nhân dân tỉnh Phú Thọ tổ chức Lễ khánh thành công trình, chào mừng kỷ niệm 80 năm Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
