Đồng chí Nguyễn Tiến Đạt, Giám đốc Sở Nội vụ tỉnh Điện Biên, cho biết: Để có cơ sở thực tiễn, khách quan và toàn diện về sắp xếp, tổ chức và hoạt động của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức cấp xã trong tỉnh khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, Sở Nội vụ đã phối hợp với Ban Tổ chức Tỉnh ủy trực tiếp làm việc với 45 xã, phường để rà soát thực trạng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và thống nhất phương án sắp xếp, bố trí nhân sự để bảo đảm cho hoạt động của cấp xã.
"Thừa số lượng" nhưng "thiếu chuyên ngành"
Qua rà soát cho thấy, tổng số cán bộ, công chức hiện nay đang dôi dư so với định mức quy định, nhưng trên thực tế ở các xã đang xảy ra tình trạng “vừa thừa, vừa thiếu” nhân sự làm việc.
Về số lượng cụ thể, hiện 45 xã, phường trong tỉnh có 2.952 cán bộ, công chức. Trong đó khối Đảng, đoàn thể có 1.247 người nhưng số dôi dư so với định mức (ổn định sau 5 năm) là 67 người; khối chính quyền hiện có 1.633 người nhưng số dôi dư so với định mức (ổn định sau 5 năm) là 98 người.
Riêng Ban Chỉ huy Quân sự cấp xã thì biên chế theo định mức quy định là 135 người nhưng số hiện có là 72 người. Như vậy, so với quy định biên chế thì Ban Chỉ huy Quân sự cấp xã còn thiếu 63 người.
Về con số "thừa" công chức viên chức ở cấp xã được nhận thấy chủ yếu do sáp nhập cấp xã, rõ nhất là ở các xã nhập từ 3 xã cũ trở lên; còn việc thiếu công chức, viên chức thì chủ yếu là thiếu công chức có chuyên ngành đào tạo hoặc kinh nghiệm chuyên môn phù hợp với vị trí việc làm.
Lấy dẫn chứng thiếu công chức có kinh nghiệm, chuyên môn ở cấp xã, đồng chí Nguyễn Tiến Đạt, phân tích: Hiện cấp xã thiếu 240 người tại các phòng chuyên môn. Trong số đó, cán bộ có kinh nghiệm về công nghệ thông tin thiếu 31 người; công thương thiếu 15 người; dân tộc, tôn giáo thiếu 1 người; giáo dục và đào tạo thiếu 17 người; xây dựng, giao thông thiếu 31 người; hành chính văn phòng, văn thư thiếu 12 người; kế hoạch thiếu 4 người; tài chính ngân sách thiếu 12 người; kế toán thiếu 9 người; lao động thiếu 2 người; nội vụ thiếu 3 người; tư pháp thiếu 2 người; nông nghiệp thiếu 20 người; môi trường: thiếu 2 người; thông tin, truyền thông thiếu 27 người; văn hóa thiếu 5 người; y tế thiếu 33 người; khoa học công nghệ thiếu 14 người.
Thực trạng thiếu công chức các ngành chuyên môn ở cấp xã đã và đang ảnh hưởng không nhỏ đến kết quả hoạt động của cấp xã, đồng thời tác động đến tâm tư, tư tưởng của không ít cán bộ, công chức tại cơ sở.
Đồng chí Tạ Văn Sơn, Bí thư Đảng ủy xã Mường Nhé, cho biết, do thiếu công chức làm chuyên môn (tài chính, kế toán, giáo dục) cho nên một công chức kế toán phải kiêm nhiệm thực hiện nhiều nhiệm vụ dẫn đến quá tải, chậm trong thực hiện nhiệm vụ được giao thì lại liên đới đến lãnh đạo phòng, lãnh đạo Ủy ban nhân dân xã.
Tại xã Nậm Kè, thực trạng thiếu công chức chuyên môn đã ảnh hưởng nhiều kết quả thực hiện nhiệm vụ. Đồng chí Nguyễn Tiến Thành, Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã, cho biết: Hiện toàn xã có 3 người có chuyên môn kế toán là biên chế của Phòng Kinh tế nhưng thực hiện kiêm nhiệm kế toán của 5 cơ quan thuộc Ủy ban nhân dân xã, do vậy xã phải tạm thời trưng tập kế toán trường học làm nhiệm vụ kế toán Đảng ủy và Ủy ban Mặt trận Tổ quốc xã.
Phòng Văn hóa-Xã hội thiếu công chức làm giáo dục, xã phải biệt phái giáo viên trường về nhưng lại vướng mắc chế độ vì giáo viên biệt phái về Phòng lại không được hưởng phụ cấp đứng lớp.
Chia sẻ khó khăn với cấp xã, đồng chí Nguyễn Tiến Đạt, Giám đốc Sở Nội vụ cũng đồng thời chỉ rõ các yếu tố khách quan tác động hoạt động của cấp xã. Thực tế là, địa bàn quản lý cấp xã mở rộng hơn trước, khối lượng công việc lớn hơn rất nhiều. Nguyên do là tất cả nhiệm vụ của cấp xã trước đây và hầu hết nhiệm vụ của cấp huyện đều chuyển về cấp xã hiện nay.
Ở cấp xã, một số cán bộ, công chức chưa kịp thích nghi công việc chuyên môn sâu dẫn đến quá tải, ảnh hưởng tâm tư, chất lượng công việc.
Giải pháp trước nhất là biệt phái tỉnh về xã
Để bảo đảm năng lực, tạo sự ổn định cho cấp xã hoạt động, qua các buổi làm việc trực tiếp với các xã, phường, Sở Nội vụ, Ban Tổ chức Tỉnh ủy Điện Biên đã hướng dẫn các xã, phường chủ động rà soát, sắp xếp, bố trí điều động, biệt phái trong nội bộ giữa cơ quan Đảng, đoàn thể với chính quyền và giữa các cơ quan, đơn vị thuộc xã, phường.
Đến nay, các xã, phường đã chủ động điều động, biệt phái 154 người, bao gồm: điều động nội bộ, tiếp nhận từ các xã, biệt phái từ các đơn vị sự nghiệp thuộc ủy ban nhân dân xã, phường.
Riêng với tình trạng thiếu công chức chuyên môn theo ngành, lĩnh vực đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ cho các xã, trước mắt Sở Nội vụ đề xuất biệt phái công chức, viên chức thuộc các cơ quan, đơn vị thuộc tỉnh cho các xã để vừa giúp các xã giải quyết ngay các nhiệm vụ được giao, vừa giúp các xã đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ công chức hiện có.
Giám đốc Sở Nội vụ Điện Biên, Nguyễn Tiến Đạt, cho biết: Sở Nội vụ đã đề xuất biệt phái 86 công chức, viên chức các sở, ngành tỉnh tăng cường, biệt phái về cấp xã giúp các xã, phường thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Thời gian biệt phái là 6 tháng; kể từ ngày 15/10/2025.
Công chức, viên chức được biệt phái phải là người có trình độ chuyên môn, năng lực thực tiễn; được cơ quan, đơn vị đánh giá hoàn thành tốt nhiệm vụ trong 3 năm gần nhất; hiện đang giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý hoặc được quy hoạch chức vụ lãnh đạo, quản lý.
Nguyễn Tiến Đạt, Giám đốc Sở Nội vụ Điện Biên
Cụ thể, công chức, viên chức được biệt phái lần này, gồm: chuyên ngành công nghệ thông tin và thông tin, truyền thông, chuyển đổi số: 21 người; chuyên ngành công thương 1 người (dự kiến biệt phái từ Sở Công thương); chuyên ngành xây dựng, giao thông: 22 người; chuyên ngành lao động, nội vụ: 2 người; chuyên ngành tư pháp 1 người (dự kiến biệt phái từ Sở Tư pháp). Chuyên ngành nông nghiệp, quản lý đất đai có 1 người (dự kiến biệt phái từ Sở Nông nghiệp và Môi trường); chuyên ngành văn hóa: 1 người; chuyên ngành y tế là 33 người; chuyên ngành tài chính ngân sách có 4 người.
Cùng với việc biệt phái công chức, viên chức, cũng trong ngày 13/10/2025, Sở Nội vụ Điện Biên đã ký Tờ trình số 980/TT-SNV phương án kết thúc hoạt động 5 Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp khu vực 1, 2, 3, 4, 5 trực thuộc Sở Nông nghiệp và Môi trường và tổ chức lại Trung tâm Dịch vụ tổng hợp các xã theo hướng chuyển nguyên trạng viên chức, người lao động hiện có của các trung tâm dịch vụ nông nghiệp khu vực về các trung tâm dịch vụ tổng hợp các xã, phường.
Ngoài giải pháp trước mắt là điều động, biệt phái công chức, viên chức giữa các xã và từ tỉnh về xã, Sở Nội vụ Điện Biên đã chủ động tham mưu, đề xuất Ủy ban nhân dân tỉnh chỉ đạo rà soát để thực hiện tuyển dụng, bổ sung nhân lực cho các vị trí việc làm yêu cầu chuyên môn sâu, như: Công nghệ thông tin, xây dựng, giao thông, tài chính…
Về điều kiện, tiêu chuẩn đối với công chức, viên chức được biệt phái phải là người có trình độ chuyên môn, năng lực thực tiễn; được cơ quan, đơn vị đánh giá hoàn thành tốt nhiệm vụ trong 3 năm gần nhất; hiện đang giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý hoặc được quy hoạch chức vụ lãnh đạo, quản lý.
