Sân bay Copenhagen bị tê liệt sau vụ tấn công bằng UAV. Ảnh: AFP
Sân bay Copenhagen bị tê liệt sau vụ tấn công bằng UAV. Ảnh: AFP

Châu Âu trước thách thức an ninh mới

Nhiều sân bay và căn cứ quân sự tại châu Âu gần đây đã trở thành mục tiêu của các thiết bị bay không người lái (UAV) chưa rõ danh tính, gây ra tình trạng tê liệt tạm thời. Các vụ tấn công này đang làm dấy lên mối lo ngại về an ninh hàng không và hạ tầng trọng yếu.

Ngày 27/9 vừa qua, Lực lượng vũ trang Đan Mạch xác nhận phát hiện UAV tại nhiều cơ sở quân sự trong đêm. Theo đó, một số UAV đã xuất hiện gần căn cứ không quân Karup, miền tây Đan Mạch, một trong những căn cứ quan trọng của nước này. Không chỉ các cơ sở quân sự, hạ tầng hàng không dân sự cũng trở thành mục tiêu tấn công của UAV. Ngày 22/9, sân bay Copenhagen - trung tâm hàng không lớn nhất Bắc Âu - buộc phải tạm dừng hoạt động trong nhiều giờ vì sự xuất hiện của nhiều UAV cỡ lớn bay vào vùng hạn chế. Tiếp đó, các sân bay khác như Aalborg, Esbjerg, Sonderborg cũng lần lượt bị buộc đóng cửa vì các sự cố tương tự.

Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen gọi đây là “cuộc tấn công nghiêm trọng nhất từ trước đến nay nhằm vào hạ tầng trọng yếu của Đan Mạch”, cảnh báo các cuộc tấn công hỗn hợp như vậy có thể tái diễn với tần suất dày đặc hơn. Trước tình hình đó, chính phủ nước này đã cam kết tăng đầu tư vào công nghệ phát hiện và vô hiệu hóa UAV, đồng thời phối hợp chặt chẽ với các đối tác Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).

Tương tự tại Na Uy, cảnh sát cũng đang điều tra hoạt động UAV thâm nhập căn cứ Orland và trước đó là sân bay Oslo, buộc sân bay này phải đóng cửa trong ba giờ đồng hồ. Không chỉ tại Bắc Âu, Anh từng đối mặt tình huống tương tự năm 2018, khi hơn 1.000 chuyến bay tại sân bay Gatwick bị hủy trong ba ngày liên tiếp vì UAV lạ xuất hiện quanh đường băng.

Theo AFP, UAV có khả năng thực hiện hành vi giám sát hoặc thu thập dữ liệu, thậm chí có dấu hiệu lập trình sẵn để hoàn thành nhiệm vụ ngay cả khi bị mất tín hiệu điều khiển. Bên cạnh UAV, các cuộc tấn công mạng gần đây cũng đang làm gia tăng áp lực lên hệ thống hàng không. Ngày 20/9, một vụ tấn công mạng vào hệ thống làm thủ tục của Collins Aerospace đã khiến sân bay Heathrow (Anh), Berlin (Đức) và Brussels (Bỉ) gặp sự cố hàng loạt, thậm chí phải hủy chuyến trong ba ngày.

Các chuyên gia cảnh báo, những hành vi này không chỉ đơn giản là thử nghiệm công nghệ hay phá hoại ngẫu nhiên. Nhiều khả năng đây là một phần trong chiến lược nhằm kiểm tra phản ứng và khả năng bảo vệ hạ tầng thiết yếu của các quốc gia. Bộ trưởng Quốc phòng Đan Mạch Peter Hummelgaard nhận định chuỗi tấn công vào các sân bay trong tuần qua là “có hệ thống”, thực hiện bởi các “tác nhân chuyên nghiệp”.

Trong bối cảnh mối đe dọa lan rộng, cơ quan kiểm soát không lưu châu Âu (Eurocontrol) cho hay đang phối hợp hỗ trợ các nước thành viên đối phó UAV và các sự cố an ninh mạng. Hiện, các sân bay và cơ sở quân sự châu Âu đang sử dụng biện pháp đối phó UAV như radar, cảm biến âm thanh, hệ thống giám sát hình ảnh và thiết bị gây nhiễu tín hiệu. Một số nước đã thử nghiệm UAV đánh chặn gắn lưới, vũ khí laser hoặc biện pháp mạnh hơn như dùng trực thăng, nhưng hiệu quả chưa cao, đặc biệt trong không gian đô thị, nơi rủi ro dân sự là rất lớn nếu UAV bị bắn rơi. Hiệp hội Vận tải hàng không quốc tế (IATA) thừa nhận, công nghệ chống UAV vẫn đang trong quá trình phát triển và việc triển khai rộng rãi thường vượt quá khả năng ngân sách của nhiều sân bay vừa và nhỏ.

Trong bối cảnh đó, ngày 27/9 vừa qua, phát biểu ý kiến trước báo giới, Bộ trưởng Nội vụ Đức, ông Alexander Dobrindt khẳng định, nước này sẽ triển khai các biện pháp tăng cường khả năng phòng thủ trước các mối đe dọa ngày càng tăng từ UAV. Berlin sẽ sớm sửa đổi Luật An ninh hàng không, cho phép quân đội can thiệp trực tiếp để vô hiệu hóa UAV trong những tình huống khẩn cấp, đặc biệt khi tính mạng con người hoặc các cơ sở hạ tầng quan trọng bị đe dọa.

Các vụ tấn công bằng UAV gần đây cho thấy, châu Âu đang đứng trước thách thức an ninh mới. Các UAV dù không mang vũ khí song có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng, đặc biệt khi thâm nhập vào các nút thắt chiến lược của hạ tầng quốc gia như sân bay, căn cứ quân sự...

Xem thêm