Bảo tồn và lan tỏa võ cổ truyền

TINH HOA HỘI TỤ TRÊN MIỀN ĐẤT MỚI

Võ cổ truyền Việt Nam là kết tinh của quá trình lịch sử dựng nước và giữ nước, là biểu hiện sinh động của tinh thần bất khuất, kiên cường của dân tộc. Trải qua bao thăng trầm, những thế võ không chỉ được lưu truyền như một phương thức chiến đấu, mà còn như một cách rèn luyện nhân cách, đạo đức, ý chí và lòng tự hào dân tộc. Võ cổ truyền Bình Định là một môn phái tiêu biểu. Ngày nay, những địa phương như Tây Sơn, An Nhơn, Tuy Phước vẫn duy trì các làng võ nổi tiếng như An Vinh, An Thái, Phương Danh, Thuận Truyền…, nơi võ thuật là môn học, là một phần của đời sống cộng đồng. Những bài quyền, thế võ được truyền dạy từ đời này sang đời khác không qua sách vở mà qua ký ức, thực hành, qua sự gắn bó giữa thầy và trò.

Mới đây, Giải vô địch Võ cổ truyền quốc gia lần thứ 34 tổ chức tại Gia Lai đã trở thành một điểm nhấn văn hóa thể thao đặc biệt, đánh dấu bước chuyển mình đầy ý nghĩa của võ học Việt Nam. Trong âm vang hào sảng của trống hội, giữa những thế võ uy dũng được trình diễn trên sàn đấu, người xem như cảm nhận được hơi thở của cha ông vọng về từ ngàn xưa.

Giải đấu năm nay mang ý nghĩa đặc biệt khi được tổ chức tại phường Quy Nhơn, đây là dấu mốc lịch sử không chỉ về mặt hành chính mà còn là sự kết nối, hòa quyện giữa hai miền văn hóa, di sản Bình Định và Gia Lai. Từ đó tạo nên một không gian văn hóa đa chiều, nơi những giá trị truyền thống được kế thừa, phát huy và lan tỏa. Từ những bài quyền cổ truyền đến những màn biểu diễn đặc sắc, từ tiếng trống hội rộn ràng đến ánh mắt tự hào của người dân, tất cả đều góp phần tạo nên một bức tranh đầy màu sắc và cảm xúc. Đây là một sự kiện thể thao, một lễ hội văn hóa, nơi quá khứ và hiện tại gặp nhau, truyền thống và hiện đại hòa quyện tạo nên một chương mới cho võ học Việt Nam.

Tỉnh Gia Lai với cao nguyên bazan hùng vĩ, những cánh rừng bạt ngàn và âm vang cồng chiêng huyền bí của các dân tộc anh em mang trong mình vẻ đẹp hoang sơ nhưng đầy quyến rũ. Sự giao thoa văn hóa giữa đồng bằng và miền núi, giữa những thế võ cổ truyền và tinh thần phóng khoáng của Tây Nguyên tạo nên những điểm nhấn, trải nghiệm đầy mới lạ. Việc tổ chức giải đấu tại đây không chỉ phù hợp về mặt địa lý mà còn khẳng định tầm vóc văn hóa, khả năng kết nối và lan tỏa của võ cổ truyền từ mọi miền Tổ quốc.

KIẾN TẠO KHÔNG GIAN MỚI CHO VÕ HỌC

Sau khi sáp nhập, việc bảo tồn võ cổ truyền cần cách tiếp cận mới. Các dự án số hóa bài quyền, xây dựng thư viện hình ảnh, video về các thế võ, phát triển ứng dụng học võ trực tuyến… đang được nghiên cứu và triển khai. Đây là cách để đưa võ cổ truyền đến gần hơn với giới trẻ, cộng đồng quốc tế và những người không có điều kiện học trực tiếp. Ngoài ra, các cuộc thi sáng tạo nội dung về võ cổ truyền, chương trình truyền hình thực tế, phim tài liệu… cũng góp phần làm mới hình ảnh võ học, giúp người dân hiểu rõ hơn về giá trị văn hóa, lịch sử nhân văn của môn võ này.

Đặc biệt, với vị trí địa lý chiến lược của Gia Lai, cửa ngõ Tây Nguyên nối liền các vùng kinh tế trọng điểm sẽ mở ra nhiều cơ hội cho sự phát triển và hội nhập. Điều này cũng giúp các võ sĩ không chỉ tranh tài trên sàn đấu mà còn có cơ hội học hỏi, tôn vinh lẫn nhau, cùng lan tỏa những giá trị truyền thống trong một không gian văn hóa, thể thao rộng lớn, ý nghĩa hơn.

Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Gia Lai Nguyễn Thị Thanh Lịch cho biết, sự tham gia đông đảo của các đoàn võ thuật trong nước và quốc tế đã trở thành sự kiện tiêu biểu, góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng về giá trị của võ cổ truyền, thúc đẩy phong trào rèn luyện thể chất, nâng cao đời sống tinh thần và xây dựng lối sống lành mạnh trong xã hội. Võ cổ truyền không chỉ là ký ức mà là hiện thực sống động, là hành trình nối dài từ quá khứ đến tương lai. Giải đấu là minh chứng cho sự tiếp nối ấy, cho khát vọng gìn giữ và phát triển những giá trị văn hóa truyền thống trong một thế giới đang không ngừng biến đổi.

Ngày 31/3/2025, Thủ tướng Chính phủ đã chính thức đồng ý cho phép gửi hồ sơ đến UNESCO để xem xét đưa “Võ cổ truyền Bình Định” vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Đây không chỉ là niềm tự hào của người dân Bình Định (cũ), mà còn là vinh dự của dân tộc Việt Nam, khẳng định giá trị trường tồn và sức lan tỏa của võ học Việt trên đấu trường quốc tế.