Diễn văn tại buổi lễ khẳng định: Cách đây tròn 80 năm, ngày 5/9/1945, tại thành phố Huế, Chi đội du kích Cao Vân (tiền thân của Trung đoàn 101) - một trong những đơn vị chủ lực đầu tiên của Quân đội nhân dân Việt Nam được thành lập.
Trong 2 cuộc kháng chiến chống thực dân và đế quốc xâm lược, cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn đã chiến đấu tại chiến trường Bình Trị Thiên, Bắc Quảng Trị, Tây Nguyên, Đông Nam Bộ, chiến trường Trung và Hạ Lào... Trung đoàn đã tham gia 16 chiến dịch, đánh hơn 600 trận, lập nhiều chiến công xuất sắc trong Chiến dịch Đông Xuân năm 1953-1954, Chiến dịch Plei-me năm 1965; bảo vệ Thành cổ Quảng Trị năm 1972 và Cảng Cửa Việt năm 1973...
Trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975, thực hiện mệnh lệnh của Đại tướng Võ Nguyên Giáp "Thần tốc, thần tốc hơn nữa - Táo bạo, táo bạo hơn nữa. Tranh thủ từng giờ, từng phút, xốc tới mặt trận giải phóng miền nam, quyết chiến và toàn thắng", Trung đoàn thọc sâu đánh vào nội thành Huế, cắm cờ chiến thắng lên đỉnh Phu Văn Lâu ngày 25/3/1975.
Trên đà thắng lợi, Trung đoàn thực hiện cuộc hành quân thần tốc, phối hợp với các đơn vị đập tan tuyến phòng thủ kiên cố của địch ở Phan Rang, tiến công đánh chiếm căn cứ Long Thành, Cát Lái, Quận 4, Quận 9, góp phần giải phóng hoàn toàn miền nam, thống nhất đất nước.
Sau ngày giải phóng, cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn tiếp tục hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ quốc tế trên đất bạn Lào và chiến đấu bảo vệ biên giới phía bắc của Tổ quốc.
Với những thành tích xuất sắc trong chiến đấu, Trung đoàn và 3 cá nhân vinh dự được Đảng, Nhà nước tuyên dương danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân; hàng trăm tập thể, hàng nghìn cá nhân được tặng thưởng Huân chương Quân công, Huân chương Chiến công.
Bước vào giai đoạn cách mạng mới, Trung đoàn luôn quán triệt sâu sắc các nghị quyết, chỉ thị, quy định của Đảng, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng và Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân đoàn 12.
Trong đó, tập trung triển khai thực hiện tốt các nội dung về xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện "Mẫu mực tiêu biểu" gắn với xây dựng Đảng bộ trong sạch vững mạnh tiêu biểu; hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trực sẵn sàng chiến đấu bảo vệ các mục tiêu trọng yếu; tham gia diễn tập tác chiến hiệp đồng quân, binh chủng; thực hiện nhiệm vụ diễu binh, diễu hành kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ, 50 năm Ngày giải phóng miền nam, thống nhất đất nước, 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9.
Trung đoàn thường xuyên làm tốt công tác dân vận, tham gia giúp nhân dân xóa đói, giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới; phòng, chống khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh. Trung đoàn là một trong những điểm sáng về tình đoàn kết quân-dân “đi dân nhớ, ở dân thương", tô thắm hình ảnh cao đẹp “Bộ đội Cụ Hồ” trong lòng nhân dân.
Với những thành tích đặc biệt xuất sắc trong chiến đấu và trong xây dựng phát triển, nhân dịp kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống, Trung đoàn được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Ba; được Bộ trưởng Quốc phòng gửi Thư khen.
Phát biểu tại buổi lễ, Thiếu tướng Lê Xuân Thuân, Tư lệnh Quân đoàn 12, biểu dương những chiến công, thành tích của cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn trong suốt 80 năm qua. Thiếu tướng Lê Xuân Thuân yêu cầu Trung đoàn tiếp tục quán triệt và triển khai thực hiện nghiêm các nghị quyết, chỉ thị, quy định của Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng.
Thường xuyên chăm lo xây dựng các cấp ủy, tổ chức Đảng trong sạch, vững mạnh tiêu biểu, giữ vững vai trò lãnh đạo của Đảng. Hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.
Tiếp tục đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ", kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân trong tình hình mới.
Phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền và nhân dân địa phương tổ chức thực hiện thắng lợi các phong trào thi đua, cuộc vận động, góp phần xây dựng thế trận lòng dân vững chắc, địa bàn an toàn, vững mạnh.
