Tiếng thở dài bên dòng sông ô nhiễm

Không vui vì quá… nặng mùi

Trong ký ức của bao người dân Nha Trang, sông Quán Trường từng là một phần không thể thiếu của cuộc sống. Là dòng sông tuổi thơ trong xanh, mát lành, ông Huỳnh Vinh, người đã gắn bó hơn nửa đời người với dòng sông này, bồi hồi nhớ lại: “Xưa kia, bọn trẻ chúng tôi thường xuyên ra sông tắm lội. Vừa tập bơi, vừa giải nhiệt, đây là dòng sông hiền hòa nuôi lớn bao nhiêu thế hệ”.

Thế nhưng, hơn 50 năm trôi qua, dòng sông Quán Trường đã mang một diện mạo khác, một nỗi buồn khó tả. Mầu nước trong xanh ngày nào giờ đây đã nhường chỗ cho mầu đen kịt đáng sợ. Rác thải đủ loại, từ chai lọ đến những túi nylon bọc kín theo làn gió và dòng chảy vô tình nhấp nhô trôi nổi trên mặt sông.

Bà Đào Thị Mỹ, sống gần khu đô thị Thái Hưng, không khỏi xót xa khi chứng kiến sự thay đổi đến đau lòng của dòng sông. “Nước trước kia trong lành bao nhiêu thì giờ đây hôi bẩn đến ám ảnh bấy nhiêu. Cái cảnh ô nhiễm này không còn là chuyện của một đoạn, một khúc quanh hay một bến bờ nào nữa mà nó đã bao trùm lên toàn bộ dòng sông. Tôi nghĩ, có lẽ ngay từ đầu nguồn, dòng nước đã bị ô nhiễm”.

Nỗi lo sợ mùi hôi xộc thẳng vào nhà đã khiến nhiều hộ dân sống ven sông, đặc biệt là người lớn tuổi và trẻ em phải thường xuyên tìm đến chiếc khẩu trang như một biện pháp đối phó. Trong những buổi chiều đầu hè oi ả, cái nắng đầu mùa càng làm cho mùi nồng nặc từ dòng sông ô nhiễm bốc lên, gây bức bối cho những ai sống gần nơi đây.

Cứu dòng sông đang “hấp hối”

Theo ý kiến của người dân, thủ phạm gây ô nhiễm không ai khác chính là hành vi lén lút xả thải chất bẩn, nước thải sinh hoạt, chất thải công nghiệp của một bộ phận người dân, đặc biệt là các hộ kinh doanh hàng quán, xưởng sản xuất dọc bờ sông.

Bà Nguyễn Thị Hoa, một người dân sống tại phường Vĩnh Thạnh, bức xúc: “Cứ đêm xuống là tôi lại thấy mùi hôi nồng nặc bốc lên từ sông. Chắc chắn là có người lợi dụng lúc vắng vẻ để đổ trộm chất thải. Họ chỉ nghĩ đến lợi ích riêng mà không hề quan tâm đến những người sống chung quanh”.

Không chỉ vậy, một số hộ dân nuôi lồng bè trên sông cũng bị phản ánh chưa thật sự tuân thủ các quy định về bảo vệ môi trường, góp phần làm tình trạng ô nhiễm tăng lên. Mùi hôi không những ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của các quán xá ven bờ mà còn khiến cuộc sống của người dân bị đảo lộn. Bà Trần Thị Lan, sống tại phường Phước Hải, than thở: “Trước đây, chiều nào tôi cũng ra bờ sông hóng mát. Giờ thì chỉ dám đứng nhìn từ xa, bịt kín mũi vì mùi hôi. Tụi trẻ con thì tuyệt đối không dám cho xuống sông tắm nữa, sợ đủ thứ bệnh ngoài da”.

Từ khi sông ô nhiễm, lượng khách du lịch tản bộ dọc sông cũng giảm, anh Pierre, giáo viên người Pháp, chia sẻ: “Tôi rất thích không khí yên bình của Nha Trang, nhưng một thành phố du lịch mà lại có dòng sông ô nhiễm như vậy thì thật đáng tiếc”.

Chứng kiến dòng sông Quán Trường đang “oằn mình” gánh chịu bao nhiêu chất thải, anh Võ Ngọc Tuân, người từng gắn bó với con sông bằng nghề nuôi trồng thủy sản, không khỏi xót xa: “Ngày xưa, ai cũng tự hào về dòng sông này, xem nó như “lá phổi” xanh của thành phố. Giờ thì đến nhìn thôi cũng thấy sợ. Sông càng ô nhiễm, đời sống người dân càng khổ. Mà chất thải nó đâu chỉ tan trong nước, một phần còn lắng đọng dưới đáy sông, âm ỉ gây hại nhiều năm nữa”.

Bà Lê Thị Hương, một người cao tuổi sống tại phường Vĩnh Thái, bày tỏ sự thất vọng: “Tình trạng ô nhiễm sông Quán Trường đã lan rộng ra nhiều xã, phường như Vĩnh Thạnh, Vĩnh Hiệp, Phước Hải, Vĩnh Thái, Phước Đồng. Nước hiện giờ đã chuyển sang mầu đen kịt còn hai bên bờ sông vẫn chất đầy rác thải sinh hoạt, chẳng ai buồn dọn dẹp. Sống ở đây mấy chục năm, chứng kiến bao đổi thay của dòng sông, tôi mong chính quyền có biện pháp mạnh tay hơn nữa để xử lý những người xả thải bừa bãi. Đồng thời có kế hoạch nạo vét, làm sạch dòng sông chứ cứ để thế này con cháu chúng tôi còn khổ dài”.

Để sông Quán Trường có thể hồi sinh, trả lại vẻ trong lành vốn có và tiếp tục là biểu tượng xanh mát của thành phố Nha Trang, cần có sự vào cuộc quyết liệt của các cấp chính quyền, sự nâng cao ý thức bảo vệ môi trường của mỗi người dân mới cứu được dòng sông đang “hấp hối” này.