Trong khuôn khổ Diễn đàn “Tiếp thị và Tiêu dùng Việt Nam 2025” tổ chức tại Hà Nội ngày 11/9 do Viện Nghiên cứu Chiến lược thương hiệu và Cạnh tranh (BCSI) chủ trì, Tiến sĩ Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chiến lược thương hiệu và Cạnh tranh nêu rõ, dù kinh tế tăng trưởng, người dân vẫn duy trì tâm lý chi tiêu thận trọng do niềm tin vào thu nhập và thị trường chưa vững sau đại dịch.
Thêm vào đó, xu hướng tích lũy và “tiền phòng thủ” lên ngôi khi nhiều người ưu tiên tiết kiệm. Đáng chú ý, lối sống xanh, sạch, an toàn ngày càng phổ biến, tạo động lực mới cho xu hướng tiêu dùng.
Đồng tình với quan điểm của Tiến sĩ Võ Trí Thành, Tiến sĩ Trần Thị Hồng Minh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chính sách và Chiến lược nhấn mạnh thêm về tầm quan trọng của tiêu dùng bền vững và kinh tế xanh trong bối cảnh phát triển của Việt Nam. Theo bà Minh, việc thúc đẩy tiêu dùng bền vững không chỉ là một xu hướng mà còn là một yêu cầu tất yếu để Việt Nam có thể hội nhập sâu rộng và phát triển bền vững trong tương lai.
“Để đạt được mục tiêu tiêu dùng bền vững, không thể tách rời vai trò của bất kỳ chủ thể nào – dù là Chính phủ, doanh nghiệp hay người tiêu dùng. Do đó, cần phải có một sự kết nối và phối hợp chặt chẽ giữa các yếu tố 'tiếp thị', 'sản xuất' và 'tiêu dùng'. Nếu chỉ tập trung vào một khía cạnh riêng lẻ mà bỏ qua mối liên hệ với các chủ thể khác, mục tiêu cuối cùng là tiêu dùng bền vững sẽ khó đạt được." - Tiến sĩ Minh nói.
Cũng theo Tiến sĩ Trần Thị Hồng Minh, "Chúng ta cần bảo đảm ba chủ thể chính gồm sản xuất, hành vi của doanh nghiệp cùng sự đón nhận, sử dụng sản phẩm của người tiêu dùng phải có sự gắn kết với nhau. Đặt riêng lẻ một chủ thể như chính phủ hay người tiêu dùng sẽ không mang lại cái nhìn toàn diện. Điều này đòi hỏi các chính sách vĩ mô của nhà nước, chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp và thói quen tiêu dùng của người dân phải cùng hướng tới một mục tiêu chung là phát triển bền vững.”
Thống kê của Cục Thống kê (Bộ Tài chính) cho thấy, nửa đầu 2025, thương mại điện tử, thanh toán số bứt phá, phản ánh sự dịch chuyển hành vi tiêu dùng, đặc biệt ở giới trẻ - nhóm khách hàng ngày càng ưu tiên sản phẩm xanh và minh bạch.
Các chuyên gia, đại biểu tham dự diễn đàn cũng đồng tình với nhận định, thương mại xã hội (social commerce) đang trở thành “chìa khóa bứt phá doanh thu” khi các nền tảng như Shopee, TikTok Shop kết hợp yếu tố giải trí, nội dung và trải nghiệm người dùng. Xu hướng tiếp thị số nổi lên như giải pháp trọng tâm giúp doanh nghiệp thích ứng, từ ứng dụng dữ liệu lớn (Big Data) đến trí tuệ nhân tạo (AI), nhằm cá nhân hóa trải nghiệm và nâng cao cạnh tranh.
Tuy nhiên, các chuyên gia cũng thẳng thắn chỉ ra, doanh nghiệp Việt cũng phải đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế về chất lượng và quy trình xanh. Chuỗi cung ứng bền vững, tích hợp yếu tố môi trường, xã hội và quản trị trở thành nền tảng xây dựng niềm tin. Người tiêu dùng ngày nay không chỉ quan tâm sản phẩm có “xanh” hay không, mà còn chú ý cách sản phẩm được tạo ra. Theo đó, sự kết hợp giữa tiếp thị số và phát triển xanh được kỳ vọng mở ra động lực tăng trưởng mới, giúp doanh nghiệp Việt củng cố vị thế và thúc đẩy tinh thần tiêu dùng bền vững.
Tại diễn đàn, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Quốc Thịnh, chuyên gia xây dựng thương hiệu (Trường đại học Thương mại) cho rằng, cần phải có cách tiếp cận toàn diện và bền vững hơn đối với các hoạt động tiếp thị, tiêu dùng và quản lý tài sản trí tuệ. Thực tế cũng đã và đang đặt ra một yêu cầu cao hơn cho các doanh nghiệp, buộc họ phải xem xét lại toàn bộ chuỗi giá trị của mình, từ khâu sản xuất đến tiêu thụ, để bảo đảm sự minh bạch và trách nhiệm.
Vị chuyên gia này đặc biệt nhấn mạnh yếu tố "niềm tin" và "chất lượng" là chìa khóa để thúc đẩy tiêu dùng bền vững. Ông còn cho rằng, việc người dân vẫn gửi tiền tiết kiệm rất nhiều dù lãi suất thấp, hoặc việc người dân quan tâm đến các kênh đầu tư tài chính để bảo toàn vốn, là minh chứng cho sự thiếu hụt niềm tin vào thị trường và sự ổn định thu nhập trong tương lai.
“Sau những biến động của đại dịch, tâm lý "tiền phòng thủ" (defensive money) trở nên rõ nét, khi người dân ưu tiên tích lũy và bảo toàn tài sản thay vì chi tiêu. Sự dịch chuyển này, tuy có lợi cho việc tích lũy vốn đầu tư dài hạn của nền kinh tế, nhưng lại ảnh hưởng trực tiếp đến tổng cầu và sức mua trong ngắn hạn”, ông Thịnh chỉ ra.
Dịp này, ông Thịnh đã kêu gọi các doanh nghiệp cần chú trọng đến các yếu tố như nguồn gốc xuất xứ, chất lượng sản phẩm và xây dựng thương hiệu dựa trên giá trị thật.
