Theo Cục Pháp chế và Cải cách hành chính, tư pháp (Bộ Công an), tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Bộ Công an sẽ trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến đối với 10 dự án luật do bộ chủ trì soạn thảo, bao gồm: Luật Dẫn độ; Luật Chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù; Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi); Luật Thi hành tạm giữ tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú; Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp; Luật An ninh mạng; Luật Bảo vệ bí mật nhà nước (sửa đổi); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 10 luật có liên quan đến an ninh, trật tự; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Công nghiệp quốc phòng an ninh và động viên công nghiệp.
Bổ sung nhiều quy định nhân văn
Trong đó, dự án Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi) được xác định là một trong những dự án trọng tâm, với nhiều quy định mới mang tính nhân văn, phù hợp yêu cầu cải cách tư pháp.
Dự thảo bổ sung quy định giao Công an cấp xã thực hiện một số nhiệm vụ thi hành án hình sự; quy định phạm nhân có quyền lưu trữ trứng, tinh trùng theo quy định pháp luật và được hưởng các chế độ, chính sách tương ứng.
Dự thảo cũng bổ sung quy định tổ chức lao động cho phạm nhân trong và ngoài trại giam nhằm giáo dục, cải tạo, rèn luyện kỹ năng lao động, chuẩn bị tái hòa nhập cộng đồng, phù hợp với Nghị quyết số 54/2022/QH15 của Quốc hội.
Cùng với đó, dự án Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú được bổ sung một chương riêng quy định về thi hành biện pháp ngăn chặn “cấm đi khỏi nơi cư trú”, nhằm bảo đảm tính khả thi, hiệu quả trong thực tiễn.
Dự thảo cũng bổ sung các quy định về chế độ đối với người bị tạm giữ, tạm giam, đặc biệt là người dưới 18 tuổi, phụ nữ có thai, người nuôi con nhỏ dưới 36 tháng tuổi hoặc người bị kết án tử hình đang bị tạm giam.
Các quy định mới cho phép người bị tạm giữ, tạm giam được nhận tiền, đồ dùng thiết yếu từ thân nhân, được gửi và nhận thư, sách báo, tài liệu, đồng thời bổ sung quy định về chăm sóc y tế, sinh hoạt và đời sống tinh thần, thể hiện rõ tinh thần nhân đạo, tôn trọng quyền con người.
Đối với Luật Dẫn độ, Bộ Công an bổ sung quy định về thông báo liên quan hình phạt tử hình đối với người bị yêu cầu dẫn độ, bảo đảm phù hợp với thực tiễn giải quyết các yêu cầu dẫn độ quốc tế, ngăn ngừa tình trạng tội phạm lợi dụng để trốn tránh sự trừng phạt của pháp luật.
Trong khi đó, dự án Luật Chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù quy định rõ nguyên tắc, thẩm quyền, điều kiện, trình tự, thủ tục chuyển giao giữa Việt Nam và nước ngoài, vừa tôn trọng độc lập, chủ quyền quốc gia, vừa bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người bị chuyển giao.
Bảo đảm an ninh dữ liệu, bảo vệ chủ quyền quốc gia
Một nội dung đáng chú ý khác là dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp, trong đó bổ sung quy định về Phiếu lý lịch tư pháp điện tử, đa dạng hóa phương thức cấp phiếu, rút ngắn thời gian cấp còn 5 ngày.
Dự thảo đồng thời mở rộng thẩm quyền tiếp nhận hồ sơ, cho phép cá nhân nộp yêu cầu cấp phiếu tại bất kỳ Công an cấp tỉnh hoặc cấp xã nào, không phụ thuộc địa giới hành chính, tạo thuận lợi tối đa cho người dân.
Trong thời đại chuyển đổi số, dữ liệu được xem là “tài sản quốc gia”, là “hạt nhân” của Cách mạng công nghiệp lần thứ 4. Vì vậy, dự án Luật An ninh mạng đã bổ sung quy định về bảo đảm an ninh dữ liệu, coi đây là yếu tố then chốt, xuyên suốt trong quá trình xây dựng hệ sinh thái số quốc gia.
Dự thảo cũng bổ sung quy định yêu cầu doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trên không gian mạng định danh địa chỉ IP và cung cấp cho lực lượng chuyên trách bảo vệ an ninh mạng, góp phần khắc phục khó khăn trong truy vết, đấu tranh phòng, chống tội phạm công nghệ cao và bảo đảm chủ quyền quốc gia trên không gian mạng.
Cùng với đó, dự án Luật Bảo vệ bí mật nhà nước (sửa đổi) cho phép soạn thảo, lưu trữ bí mật nhà nước trên “mạng LAN độc lập” - hệ thống mạng cục bộ hoạt động trong phạm vi cơ quan, tổ chức, không kết nối Internet, phù hợp với thực tiễn ứng dụng công nghệ hiện nay.
Dự thảo bổ sung quy định nghiêm cấm hành vi sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để xâm phạm bí mật nhà nước, nhằm bảo đảm tính thích ứng trước sự phát triển nhanh của công nghệ hiện đại.
Các dự án luật còn lại tập trung hoàn thiện thể chế quản lý nhà nước về an ninh, trật tự và công nghiệp an ninh. Trong đó, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 10 luật liên quan an ninh, trật tự đề xuất hàng loạt quy định mới về cư trú, xuất nhập cảnh, căn cước, giao thông, phòng cháy, chữa cháy... theo hướng đơn giản hóa thủ tục hành chính, tăng tính thống nhất trong quản lý, đáp ứng yêu cầu xây dựng chính quyền địa phương hai cấp tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả.
