Tập trung tháo gỡ khó khăn, nâng cao hiệu quả triển khai các Chương trình mục tiêu quốc gia

Làm rõ tồn tại, hạn chế

Tại phiên thảo luận tổ sáng 21/10 về tình hình kinh tế-xã hội, nhiều đại biểu Quốc hội cho rằng các Chương trình mục tiêu quốc gia đã góp phần quan trọng cải thiện đời sống người dân, nhất là vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Tuy nhiên, cần tiếp tục tháo gỡ khó khăn, khắc phục bất cập về cơ chế, nâng cao hiệu quả triển khai, trong đó chú trọng đổi mới phương thức quản lý, điều hành và phân bổ nguồn lực.

Đại biểu Lê Nhật Thành (Hà Nội) đánh giá, trong bối cảnh thế giới và khu vực có nhiều biến động phức tạp, Chính phủ đã nỗ lực, cố gắng vượt bậc, đạt được nhiều thành tựu toàn diện trên các lĩnh vực kinh tế-xã hội, an sinh xã hội, sắp xếp tinh gọn bộ máy, quốc phòng-an ninh và hội nhập quốc tế.

Tuy nhiên, đại biểu đề nghị cần phân tích, đánh giá sâu hơn công tác quản lý, sử dụng tài nguyên, đất đai, công sản, nhất là việc quản lý tài sản công sau sắp xếp đơn vị hành chính, nhằm đưa ra giải pháp phù hợp, tránh thất thoát, lãng phí nguồn lực của quốc gia và địa phương.

Điểm sáng trong thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi

29/09/2025 19:51

Bên cạnh đó, đại biểu nhấn mạnh cần chú trọng thu hẹp khoảng cách giàu nghèo giữa các vùng, nhóm dân cư, đặc biệt là khu vực đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, nơi khả năng tiếp cận dịch vụ công còn hạn chế.

Để giải quyết vấn đề này, các Chương trình mục tiêu quốc gia được bố trí nguồn lực rất lớn, triển khai thực hiện quyết liệt đã góp phần cải thiện rõ rệt đời sống người dân.

Dẫn chứng kết quả giảm tỷ lệ hộ nghèo đa chiều từ 4,4% xuống còn 1,3%, đại biểu ghi nhận hiệu quả rõ rệt của các Chương trình mục tiêu quốc gia thời gian qua, song lưu ý tỷ lệ giải ngân vốn còn thấp, cơ chế phối hợp còn bất cập, chồng chéo. Từ đó, đại biểu đề nghị cần đánh giá kỹ về những tồn tại, hạn chế trong việc thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia.

Đối với Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, trong 9 nhóm mục tiêu cụ thể được giao tại Nghị quyết số 120 của Quốc hội khóa XIV còn 3/9 nhóm mục tiêu chưa đạt được, gồm nhóm mục tiêu về cải thiện cơ sở hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội ở các xã đặc biệt khó khăn và thôn đặc biệt khó khăn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; nhóm mục tiêu số xã, thôn ra khỏi địa bàn đặc biệt khó khăn; nhóm mục tiêu về công tác định canh, định cư, giải quyết cơ bản tình trạng thiếu đất ở, đất sản xuất cho đồng bào.

Xây dựng tiêu chí chuẩn nghèo đa chiều phải phù hợp mục tiêu phát triển quốc gia

22/09/2025 00:45

Đại biểu cho rằng, những chỉ tiêu này trên thực tế rất khó đạt được, đòi hỏi nguồn lực rất lớn, quỹ đất phù hợp của địa phương và sự nỗ lực quyết liệt của cấp ủy, chính quyền và nhân dân các địa phương liên quan.

Do vậy, đại biểu Lê Nhật Thành đề nghị Chính phủ cần tập trung chỉ đạo quyết liệt hơn nữa, hiệu quả hơn nữa, nhất là đổi mới cơ chế phối hợp giữa các cơ quan, địa phương liên quan, tháo gỡ kịp thời những khó khăn vướng mắc, đẩy mạnh giải ngân vốn để thực hiện chương trình nhằm đem lại những thay đổi tích cực trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trong thời gian tới.

Tăng phân cấp, giảm chồng chéo

Cũng bày tỏ quan tâm đến vấn đề này, đại biểu Lò Thị Luyến, Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Điện Biên cho biết, hiện có 5 Chương trình mục tiêu quốc gia đang được triển khai, gồm giảm nghèo bền vững; xây dựng nông thôn mới; phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; phòng, chống ma túy; phát triển văn hóa. Trong giai đoạn tới, Chính phủ dự kiến bổ sung thêm 2 chương trình mới về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển; hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo.

Từ thực tiễn triển khai 3 Chương trình mục tiêu quốc gia lớn hiện nay, đại biểu Lò Thị Luyến nhận định có nhiều khó khăn, vướng mắc và bất cập về cơ chế, quy trình, thủ tục.

Thống nhất tích hợp 3 chương trình mục tiêu quốc gia

17/10/2025 18:25

Dẫn chứng cụ thể, nữ đại biểu cho hay, năm 2021 các chương trình chưa thể triển khai; đến cuối năm 2022 mới hoàn tất hệ thống văn bản hướng dẫn, gồm 43 văn bản quy phạm pháp luật và hơn 100 văn bản hướng dẫn, nhiều văn bản phải điều chỉnh. Tỷ lệ giải ngân đến hết tháng 9/2025 mới đạt 68% kế hoạch, trong đó vốn đầu tư 76,2%, vốn sự nghiệp 57,5%.

Từ đó, đại biểu hoan nghênh và ủng hộ chủ trương tích hợp 3 Chương trình mục tiêu quốc gia: Giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới, phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi để thống nhất cơ chế quản lý, điều hành, tránh trùng lặp, giảm gánh nặng thủ tục, tăng hiệu quả sử dụng nguồn lực.

Đại biểu cũng kiến nghị, trong giai đoạn tới, nên ban hành một Chương trình mục tiêu quốc gia tổng hợp về phát triển kinh tế-xã hội vùng đặc biệt khó khăn, tập trung nguồn lực thực hiện để có kết quả rõ nét, đồng thời phân cấp và giao quyền cho địa phương chủ động triển khai thực hiện, chịu trách nhiệm.

Đối với các địa phương chưa tự cân đối được ngân sách và đang nhận hỗ trợ ngân sách trung ương từ 70% trở lên, đại biểu cũng kiến nghị không nên bắt buộc các địa phương đó phải đối ứng kinh phí khi triển khai thực hiện chương trình, vì các địa phương càng khó khăn thì được phân bổ kinh phí để thực hiện chương trình càng lớn, ngân sách địa phương hạn hẹp sẽ không đủ kinh phí để đối ứng thực hiện chương trình.