Quyết liệt chống khai thác hải sản bất hợp pháp

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, thời gian qua, các tỉnh, thành phố ven biển vùng Đồng bằng sông Hồng đều có chỉ đạo đến chính quyền từng địa phương, các cơ quan, đơn vị tăng cường vào cuộc triển khai các giải pháp nhằm tháo gỡ “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC); đẩy mạnh tuyên truyền rộng rãi trong ngư dân không khai thác hải sản bất hợp pháp, thực hiện khai thác và báo cáo theo quy định; đồng thời tăng cường tuần tra, kiểm tra, kiểm soát và xử lý nghiêm các vi phạm.

Ngay từ đầu năm 2025, thành phố Hải Phòng đã thực hiện nghiêm chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, chỉ đạo các ngành chức năng thực hiện đồng bộ các giải pháp, hoàn thành việc khắc phục khuyến nghị của Ủy ban châu Âu, tạo tiền đề cho việc gỡ bỏ “thẻ vàng” trong thời gian tới. Một trong những kết quả đáng ghi nhận là công tác quản lý tàu cá “3 không” (không đăng ký, không có giấy phép khai thác, không đăng kiểm). Ủy ban nhân dân thành phố đã công bố danh sách các tàu cá thuộc diện “3 không” và đưa ra biện pháp xử lý. Đến nay, 100% số tàu cá đều đã được đăng ký, cấp giấy phép khai thác hải sản và cập nhật trên hệ thống phần mềm VNFishbase.

Bên cạnh đó, Hải Phòng chủ động công bố hạn ngạch giấy phép khai thác và ban hành các tiêu chí đặc thù của địa phương nhằm bảo đảm ngư dân tuân thủ quy định của pháp luật, đồng thời tạo điều kiện cho khai thác bền vững, tránh tình trạng khai thác quá mức gây ảnh hưởng đến nguồn lợi thủy sản. Anh Trần Văn Khuê, ngư dân đặc khu Cát Hải cho biết, gia đình anh vừa vay mượn họ hàng để lắp đặt thiết bị giám sát hành trình trên tàu cá. Đây là số tiền tương đối lớn nhưng sẽ giúp cho hoạt động khai thác trên biển an toàn hơn và bảo đảm tuân thủ pháp luật.

Quyết tâm xử lý tình trạng tàu cá “3 không” cũng là một trong những biện pháp trọng tâm mà các ngành chức năng tỉnh Hưng Yên đẩy mạnh thực hiện thời gian qua. Đến ngày 31/7, trên địa bàn tỉnh có 737 tàu cá đủ điều kiện hoạt động khai thác hải sản đã đăng ký và nhập vào phần mềm dữ liệu tàu cá quốc gia VNFishbase; 100% số tàu cá sơn cabin kẻ biển số theo quy định; 100% số tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 15m trở lên lắp thiết bị giám sát hành trình, cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm... Đến nay, trên địa bàn tỉnh không còn tàu cá “3 không”.

Cùng việc tuần tra nhằm kịp thời phát hiện và xử lý vi phạm, các địa phương đẩy mạnh tuyên truyền đến người dân làm nghề khai thác hải sản trên biển nhằm nâng cao nhận thức và ý thức tuân thủ pháp luật. Riêng trong tháng 6/2025, lực lượng chức năng tỉnh Quảng Ninh đã tổ chức 24 cuộc tuyên truyền phổ biến Luật Thủy sản trực tiếp cho 1.235 lượt ngư dân; cấp phát 1.235 tờ rơi, tài liệu quy định về chống khai thác IUU, bản đồ phân vùng, phân tuyến, nhật ký khai thác. Đồng thời tăng cường tuyên truyền trên phương tiện thông tin đại chúng, mạng xã hội các quy định về chống khai thác IUU, phân vùng phân tuyến, phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn...

Toàn tỉnh Quảng Ninh hiện có 4.281 tàu có chiều dài hơn 6m, trong đó 3.534 tàu dài từ 6m-12m (chiếm 82,5% tổng số), số tàu cá có chiều dài từ 12m trở lên là 747 tàu. Tính đến hết tháng 6/2025, tàu có chiều dài từ 6m trở lên đã cập nhật dữ liệu CCCD/CMT trên hệ thống VNFishbase đạt 97,7% (trong đó tàu từ 12m trở lên đạt 100%). Sở Nông nghiệp và Môi trường và các địa phương trong tỉnh cũng tăng cường nhân lực tại các điểm kiểm tra kiểm soát; bố trí cán bộ thường trực 24/24 giờ để hướng dẫn, thực hiện thủ tục cập/rời cảng cho tàu cá và kiểm soát sản lượng hải sản khai thác. Hằng tuần, lực lượng chức năng lập danh sách tàu cá có nguy cơ cao vi phạm khai thác IUU và mất kết nối ngoài khơi hơn 10 ngày gửi sở, ngành, địa phương trong tỉnh và các tỉnh, thành phố ven biển để nắm bắt, phối hợp kiểm tra, xác minh và xử lý theo quy định. Theo ông Đỗ Đình Minh, Chi cục trưởng Biển, Hải đảo và Thủy sản, Kiểm ngư (Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Quảng Ninh), chi cục xác định chuyển đổi số là giải pháp đột phá trong quản lý tàu cá, sản lượng khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản. Do đó, đơn vị đã và đang khẩn trương triển khai tăng cường các giải pháp, đẩy nhanh tiến độ cập nhật dữ liệu thông tin chủ tàu, đồng thời xây dựng kế hoạch nhằm số hóa hồ sơ tàu cá trên nền tảng cơ sở dữ liệu quốc gia.

Vừa qua, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký Công điện số 122/CĐ-TTg ngày 25/7/2025 yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tăng cường công tác chống khai thác IUU. Trong đó nhấn mạnh, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố ven biển chịu trách nhiệm trước Thủ tướng Chính phủ nếu không hoàn thành các nhiệm vụ chống khai thác IUU tại địa phương, ảnh hưởng đến nỗ lực chung gỡ cảnh báo “thẻ vàng” IUU của EC đối với nghề cá Việt Nam.

ồng thời, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các tỉnh khẩn trương thực hiện một số nhiệm vụ, giải pháp như ổn định cơ quan quản lý nhà nước về thủy sản, các cơ quan, lực lượng chức năng có liên quan để chống khai thác IUU; rà soát, chấn chỉnh, phân định rõ nhiệm vụ, thời gian hoàn thành cụ thể của từng đơn vị, cá nhân và thường xuyên kiểm tra, giám sát kết quả thực hiện theo cơ chế chính quyền địa phương hai cấp; xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân không hoàn thành chức trách trong thực thi công vụ, đùn đẩy, né tránh trách nhiệm, chậm trễ hoặc không xử lý các hành vi vi phạm khai thác IUU.