Ngay từ khi bắt tay vào xây dựng NTM, ở mỗi xã, mỗi thôn, với sự đồng hành của các cấp chính quyền, người dân chính là chủ thể quyết định mô hình nào cần làm trước, hạng mục nào phù hợp địa phương.
Ông Trần Văn Điều (xã Khánh Thủy, Yên Khánh) nhớ lại: Đường làng hồi đó nhỏ lắm, cứ mưa là lầy lội. Lúc họp, khi bàn đến vấn đề làm đường mới, ai cũng phân vân vì sẽ phải hiến đất; nhưng rồi nghĩ xa hơn, con cháu mình đi học, đi làm cũng hưởng lợi cho nên cuối cùng tất cả đều đồng thuận.
Từ 27 xã đạt chuẩn ban đầu, đến nay toàn bộ các xã, phường, thị trấn trong tỉnh đều đạt chuẩn NTM, nhiều xã đạt chuẩn NTM nâng cao, kiểu mẫu. Ở huyện Kim Sơn, những vùng bãi ngang trước kia bị coi là vùng trũng kinh tế thì nay đã trở thành khu nuôi thủy sản sầm uất. Nhiều nông dân trở thành chủ đầm, chủ hợp tác xã, tạo việc làm cho nhiều lao động ở địa phương. Anh Nguyễn Văn Sinh, xã Kim Hải chia sẻ: “Trước tôi đi làm ăn xa, thu nhập bấp bênh, giờ làm tôm ngao ở quê tuy vất vả nhưng chủ động hơn, lại gần gia đình”.
Chị Nguyễn Thị Hường (xã Khánh An, Yên Khánh) cho biết: “Trường học khang trang, đường sá sạch đẹp, nhưng điều đáng quý nhất là người dân sống lạc quan hơn. Mỗi tối đi bộ qua sân nhà văn hóa, nghe tiếng trống chèo vang lên, chúng tôi đều thấy vui vẻ hơn nhiều”. Những điều đó là thành quả của sự đầu tư đúng hướng: Mỗi xã đều có trung tâm văn hóa, sân chơi thể thao, thư viện cộng đồng; tỉnh ưu tiên các nguồn lực để phát triển đời sống tinh thần, xem đây là một chỉ số quan trọng không kém các chỉ tiêu kinh tế.
Các mô hình “Tổ liên gia tự quản”, “Camera an ninh cộng đồng” không chỉ giúp giữ gìn an ninh trật tự mà còn kết nối tình làng nghĩa xóm. Nhiều địa phương trong tỉnh đã không còn những vụ trộm cắp vặt hay mâu thuẫn nhỏ... Phong trào “Nhà sạch-Vườn đẹp” trở thành nét đẹp thi đua giữa các thôn xóm; tất cả các xã đều tổ chức thu gom rác, tỷ lệ người dân sử dụng nước sạch tăng cao.
Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Thị Lan Anh cho biết, hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM không phải là đích đến mà là bước đệm cho những mục tiêu lớn hơn. Tới đây, tỉnh sẽ tiếp tục tập trung nâng cao chất lượng các tiêu chí, phát triển NTM thông minh, ứng dụng chuyển đổi số, chuẩn bị sẵn sàng cho việc sáp nhập địa giới hành chính để xây dựng một vùng đất mới mạnh hơn, hiện đại hơn.
