Vào những ngày này, khi đi ngang bãi rác Hòa Phú (xã Phú Quới, tỉnh Vĩnh Long), người dân vốn một thời háo hức với cái tên Nhà máy xử lý rác công nghệ cao Phương Thảo giờ chứng kiến hình ảnh biển hiệu rách te tua. Vào trong nhà máy thì nước đen ngòm tràn ngập tận nhà kho. Các thiết bị đã hư hỏng, gỉ sét. Những đống rác còn đọng lại dang dở chưa xử lý thẩm thấu ra dòng nước đen kịt…
Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Võ Trung Sơn cho biết: “Người dân và chính quyền nơi đây mong muốn giải quyết dứt điểm Nhà máy xử lý rác thải Phương Thảo. Tỉnh cần có biện pháp di dời tài sản nhà máy cũ không hoạt động để kêu gọi và xây dựng nhà máy xử lý hiện đại, giúp dân bớt phải lo âu về vấn đề rác thải”.
Năm 2009, Ủy ban nhân dân tỉnh Vĩnh Long bàn giao mặt bằng cho Công ty cổ phần xây dựng phát triển Phương Thảo làm Chủ dự án Đầu tư xây dựng nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt thành phân compost bảo vệ môi trường - phục vụ nông nghiệp, công suất 36 nghìn tấn phân/năm. Nhà máy được khởi công vào tháng 9/2011 và hoàn thành vào tháng 12/2012 với mức đầu tư khoảng 238 tỷ đồng tại ấp Phú Hưng (xã Hòa Phú, huyện Long Hồ trước đây), nay là xã Phú Quới, tỉnh Vĩnh Long. Công suất và lộ trình xử lý rác của dự án đầu tư kèm theo báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Vĩnh Long phê duyệt, năm đầu 100 tấn rác/ngày, từ năm thứ 2 là 200 tấn rác/ngày…
Tuy nhiên, tháng 4/2013, Dự án Nhà máy xử lý rác Phương Thảo vừa đi vào vận hành thử nghiệm đã bị cơ quan có thẩm quyền yêu cầu ngưng hoạt động vì không đạt chất lượng như cam kết. Năm 2015, Công ty Phương Thảo xin chuyển sang công nghệ xử lý bằng công nghệ đốt. Tuy nhiên, do công nghệ lò đốt không đạt yêu cầu, tỷ lệ chất trơ sau xử lý cao hơn quy định, một lần nữa dự án này tiếp tục “đắp chiếu”.
Điều đáng chú ý, trong lúc doanh nghiệp nợ nần vì nhà máy không đi vào hoạt động, không có doanh thu, tháng 12/2017, Công ty Phương Thảo đã có tờ trình gửi Ủy ban nhân dân tỉnh Vĩnh Long; trong đó nêu nội dung ban lãnh đạo của công ty có sự thay đổi, đồng thời dự án của nhà máy được thế chấp vay tiền trong ngân hàng. Từ tháng 10/2017 đến nay, bà Phương Thảo không có mặt tại công ty, không bàn giao tài sản, giấy tờ cho chủ đầu tư mới cho nên công ty đã chính thức tạm ngưng hoạt động.
Sau nhiều năm “đắp chiếu” và không có khả năng tái hoạt động, dự án Nhà máy xử lý rác Phương Thảo đã bị Ủy ban nhân dân tỉnh Vĩnh Long thu hồi. Tuy nhiên, do tài sản của nhà máy đang “nằm” trong ngân hàng, cho nên nhà máy chưa thể cưỡng chế di dời, trở thành đống sắt vụn, gây ô nhiễm môi trường chung quanh.
