Lễ hội Chiến thắng Hàm Rồng, tái hiện ký ức về một thời hào hùng

Chiến thắng Hàm Rồng cách đây 45 năm đã trở thành một biểu tượng anh hùng của cuộc chiến tranh nhân dân chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ với sự tổ chức và lãnh đạo tài tình về quân sự của Ðảng ta. Sự phối kết hợp chiến đấu anh dũng của quân dân Hàm Rồng, tiêu biểu là sự phối hợp giữa các quân, binh chủng phòng không, không quân, hải quân, bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương, dân quân tự vệ và nhân dân Hàm Rồng - Nam Ngạn (Thanh Hóa) đã ngoan cường chiến đấu, lập nên những chiến công vang dội trước các đợt không kích tàn khốc của máy bay giặc Mỹ bảo vệ cây cầu Hàm Rồng - huyết mạch giao thông quốc gia, nhằm bảo đảm chi viện cho chiến trường miền Nam với khẩu hiệu "Tất cả vì miền Nam ruột thịt", "Quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược". Chiến thắng oanh liệt của quân và dân Hàm Rồng đã làm nức lòng quân dân cả nước và bạn bè quốc tế, là bản anh hùng ca bất diệt, một biểu tượng sáng ngời của chủ nghĩa anh hùng cách mạng trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.

Không phải sau cuộc chiến vang dội ngày 3 và ngày 4-4-1965 người ta mới biết đến Hàm Rồng, mà trong ký ức xa xưa của người Việt Nam đã có một góc cho Hàm Rồng, vùng đất có bề dày lịch sử hàng nghìn năm, chứa đựng trong mình nhiều trầm tích văn hóa như: di chỉ núi Ðọ, di chỉ Ðông Sơn, tiêu biểu cho nền văn hóa rực rỡ của dân tộc thời kỳ đồng thau- sắt sớm. Nơi đây vẫn lưu giữ những mái nhà cổ, những ngôi mộ cổ, tiềm tàng những di chỉ khảo cổ học quý giá. Ðông Sơn - Hàm Rồng là địa danh có mật độ trống đồng cao nhất trong tỉnh. Vùng đất này cũng từng chứng kiến và đồng hành cùng sự nghiệp dựng nước gian lao của người Việt cổ, là chiến trường nóng bỏng của nhiều cuộc chiến đấu oai hùng chống ngoại xâm. Chính bề dày lịch sử, văn hóa, đấu tranh cách mạng đã tôi luyện nên con người Hàm Rồng- Thanh Hóa ngoan cường, bền bỉ, gan dạ. Trong cuộc quyết chiến trận đầu ngày 3 và ngày 4-4-1965 chống lại hàng trăm máy bay của đế quốc Mỹ, quân và dân Thanh Hóa anh hùng, bằng ý chí và sự thông minh sáng tạo, cùng nghệ thuật chiến tranh nhân dân, đã làm nên chiến thắng lẫy lừng, bắn rơi 47 máy bay giặc Mỹ, bảo vệ cầu Hàm Rồng an toàn, riêng mặt trận Hàm Rồng bắn rơi 31 chiếc. Người Mỹ phải cay đắng thú nhận "Ðó là hai ngày đen tối của không lực Hoa Kỳ". Sau chiến thắng tháng 4-1965 và trong suốt cuộc chiến đấu với không lực Mỹ kéo dài bảy năm sau, cho đến khi đế quốc Mỹ phải chấp nhận ngừng bắn hoàn toàn ở miền bắc, quân và dân Hàm Rồng đã dũng cảm chiến đấu đánh trả 2.857 lần tốp máy bay tối tân của Mỹ, bắn rơi 106 máy bay Mỹ, trong đó có cả pháo đài bay B52. Những chiến công đã làm rạng danh truyền thống anh hùng, bất khuất của nhân dân Thanh Hóa, trở thành biểu tượng của sức mạnh chính nghĩa Việt Nam.

Nhận thức được vai trò và tầm quan trọng của sự kiện ngày 3 và 4-4-1965, để ôn lại chiến công oanh liệt, tôn vinh tinh thần chiến đấu, hy sinh anh dũng của quân và dân Hàm Rồng, thể hiện lòng tri ân đối với thế hệ cha anh và nhằm tuyên truyền, giáo dục thế hệ trẻ hôm nay, tỉnh Thanh Hóa đã xây dựng kế hoạch kỷ niệm 45 năm chiến thắng Hàm Rồng và sẽ tiến hành tổ chức buổi lễ với quy mô cấp tỉnh, trang trọng, trong các ngày 3 và 4-4-2010. Tỉnh Thanh Hóa xem đây là sự kiện quan trọng hướng tới kỷ niệm 1000 năm Thăng Long- Hà Nội. Hình thức tổ chức khá hoành tráng với sự tham gia của đông đảo các tầng lớp nhân dân, các lực lượng quân chủng phòng không, không quân, hải quân, các nghệ sĩ, diễn viên chuyên nghiệp và không chuyên nghiệp ở trong và ngoài tỉnh với nhiều loại hình phong phú diễn ra chung quanh lễ hội như: chương trình nghệ thuật sân khấu hóa "Hàm Rồng - Bản hùng ca bất tử"; lễ dâng hương, cầu siêu cho các Anh hùng, liệt sĩ; hội trại văn hóa, hội chợ triển lãm, triển lãm trưng bày hiện vật sách báo, tranh ảnh, du thuyền trên sông Mã, ga-la ca nhạc và hội chợ làng nghề truyền thống...

Xác định lễ hội kỷ niệm 45 năm chiến thắng Hàm Rồng là một sự kiện trọng đại trong năm 2010 của tỉnh Thanh Hóa, từ cuối năm 2008, tỉnh đã thành lập Ban Chỉ đạo, Ban tổ chức và các Tiểu ban giúp việc để tiến hành các công việc cần thiết cho lễ kỷ niệm. Cùng với việc chuẩn bị về cơ sở vật chất, Ban tổ chức đã tiến hành chuẩn bị về mặt nội dung: mời đại tá - nhà văn Chu Lai tham gia viết kịch bản sân khấu hóa, "Hàm Rồng - Bản hùng ca bất tử". Tháng 12-2009 kịch bản dàn dựng cho chương trình nghệ thuật này đã được chuyển thể thành kịch bản dàn dựng với lực lượng huy động tham gia tập luyện là 2.000 nghệ sĩ, diễn viên, học sinh, sinh viên, bộ đội, dân quân tự vệ... Từ đầu tháng 1-2010, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh, Tổng đạo diễn, NSƯT Mai Tư và ê-kíp sáng tạo đã bắt  tay vào công tác tập luyện cho chương trình nghệ thuật sân khấu hóa và chương trình biểu dương lực lượng (diễu binh, diễu hành)...

Chiến tranh đã lùi xa, 45 mùa xuân đã đi qua, Hàm Rồng hôm nay đang viết tiếp bài ca ngày mới. Những khu công nghiệp, những công trình kiến trúc mới đã và đang được xây dựng. Tương lai không xa, Hàm Rồng sẽ trở thành trọng điểm kinh tế, trọng điểm du lịch văn hóa- lịch sử của thành phố Thanh Hóa Anh hùng. Lễ kỷ niệm 45 năm chiến thắng Hàm Rồng cũng là dịp để giới thiệu và quảng bá sâu rộng đến mọi tầng lớp nhân dân trong và ngoài tỉnh cũng như bạn bè quốc tế hiểu rõ hơn về vùng đất Thanh Hóa; khơi dậy lòng tự hào về lịch sử vẻ vang của đất nước, quê hương; động viên cổ vũ các tầng lớp nhân dân Hàm Rồng, Nam Ngạn nói riêng, Thanh Hóa nói chung vững bước trên con đường đổi mới, thực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước do Ðảng ta khởi xướng và lãnh đạo.