Nghịch lý càng rõ hơn khi nhiều xã, phường vừa mới tiếp nhận thêm hơn 1.000 nhiệm vụ (từ cấp huyện chuyển về) sau khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, trong khi đội ngũ cán bộ thì vẫn mỏng, thiếu hụt cả về số lượng lẫn chuyên môn.
Trong bối cảnh đó, tỉnh Lâm Đồng đã biệt phái 730 cán bộ, trong đó có 260 công chức, viên chức cấp tỉnh, nhiều người đang giữ vị trí lãnh đạo cấp phòng, về hỗ trợ trực tiếp cho cấp xã.
Không phải địa phương nào cũng dám “rút” một lực lượng có năng lực tốt từ cấp tỉnh để đưa về cơ sở. Tuy nhiên, tỉnh Lâm Đồng đã làm được việc đó. Địa phương không gọi đây là “chi viện”, mà gọi đúng bản chất là biệt phái - một hình thức điều động có mục tiêu rõ ràng, thời gian cụ thể, nhiệm vụ thiết thực và trách nhiệm ràng buộc.
Đáng chú ý, trong 260 công chức, viên chức được biệt phái, nhiều người là thạc sĩ, đang đảm trách vai trò tham mưu chiến lược ở các sở, ngành. Việc họ sẵn sàng rời “văn phòng máy lạnh” để xuống cơ sở thực hiện “3 cùng”, tìm cách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đồng hành với chính quyền và người dân ở cơ sở là điều rất đáng quý, rất thiết thực. Những cán bộ biệt phái này không chỉ giúp xã, phường tháo gỡ các điểm nghẽn trong công tác chuyên môn mà còn góp phần xây dựng lại tác phong làm việc chuẩn mực, liêm chính, hiệu quả - điều vốn rất khó nếu chỉ nói suông. Đây là một bước đi đầy thực chất trong tư duy “lấy cơ sở làm gốc” của Lâm Đồng.
Hãy thử hình dung, một xã miền núi trước đây thiếu cán bộ phụ trách xây dựng, không ai nắm rõ quy trình cấp giấy phép, vướng mắc kéo dài, người dân bức xúc, công việc đình trệ; còn bây giờ, xã có một cán bộ chuyên môn từ Sở Xây dựng xuống trực tiếp hỗ trợ, trực tiếp giải quyết sẽ đáp ứng được nhu cầu của người dân, giúp chính quyền cơ sở xử lý, triển khai nhanh, hiệu quả các nhiệm vụ, tăng thêm niềm tin của nhân dân vào bộ máy nhà nước, vào hệ thống chính quyền nơi họ sống. Chúng ta đã nói nhiều về “nâng cao năng lực quản trị địa phương” nhưng điều đó không thể có nếu thiếu con người đáp ứng được công việc. Cơ chế, thể chế, quy trình là một chuyện nhưng vẫn cần con người đủ năng lực để triển khai, vận hành những thứ ấy.
Khi cấp xã vẫn loay hoay xử lý một hồ sơ đất đai hay lúng túng tổ chức dữ liệu hành chính điện tử thì mọi kỳ vọng về cải cách hành chính, chuyển đổi số hay tăng cường minh bạch đều sẽ khó hiện thực hóa.
Điều đáng quý là chủ trương biệt phái ở Lâm Đồng không mang tính ngắn hạn hay phong trào. Các cán bộ biệt phái được phân công theo đúng chuyên môn: Người từ ngành y tế về trạm y tế xã; người từ Sở Nội vụ hỗ trợ công tác tổ chức, cán bộ; người từ Sở Tư pháp hỗ trợ nghiệp vụ hộ tịch; kỹ sư nông nghiệp hỗ trợ sản xuất nông thôn…
Và đây cũng là lúc cần phải đặt vấn đề nhân rộng. Nếu tình trạng thiếu hụt nhân lực ở cấp xã, nhất là sau sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy phổ biến trên cả nước thì rõ ràng, phải có một lời giải chung mang tính hệ thống. Biệt phái là một hình thức chuyển giao nhân lực linh hoạt, mang lại hiệu quả ngay lập tức mà không phá vỡ nguyên tắc tổ chức hành chính cần được các địa phương trong cả nước tính toán đến.
Từ cách làm này của Lâm Đồng cho thấy địa phương không chỉ đang xử lý một vấn đề thời sự mà còn mở ra một hướng đi dài hạn là tăng cường thực chất cho nền hành chính cơ sở bằng chính đội ngũ công chức, viên chức tốt nhất mà tỉnh có.
