Khám phá vùng đất phương nam qua “U Minh truyền kỳ”

U Minh truyền kỳ tập hợp 18 câu chuyện dân gian ma mị, những truyền thuyết, huyền thoại ly kỳ được truyền miệng nhiều đời, vừa kịch tính vừa thấm đẫm tình người, xoay quanh mối quan hệ giữa con người với thiên nhiên, với thần linh, với những thế lực huyền bí không thể lý giải bằng lý trí.

Cuốn sách mở ra cánh cửa bước vào thế giới huyền bí của vùng đất U Minh - vùng đất phương nam “trải dài bên bờ vịnh biển Tây”. Tác phẩm không đơn thuần là các câu chuyện sưu tầm, ghi chép theo lời kể của những người dân địa phương lớn tuổi, gắn bó suốt đời với vùng đất U Minh, mà vượt lên cao hơn, tái hiện một cõi văn hóa, tâm linh, lịch sử với những lớp trầm tích đặc biệt, in sâu vào tâm thức người dân Nam Bộ.

Mỗi câu chuyện về mảnh đất ấy như đều vang lên một khúc hát cổ, chở theo linh hồn của đất, của nước, của rừng, của con người phương nam dũng cảm và kiên cường.

Qua từng trang sách, độc giả sẽ thấy được hành trình khai hoang mở cõi đầy gian nan của cha ông dưới góc nhìn huyền ảo. Tác phẩm phản chiếu sâu sắc mối quan hệ hài hòa nhưng cũng đầy thử thách giữa con người với thiên nhiên hoang sơ, với rừng thiêng nước độc và một niềm tin bền bỉ vào sức mạnh tâm linh của người dân Nam Bộ thuở xa xưa.

Văn phong trong U Minh truyền kỳ mang đậm nhịp thở của người kể chuyện dân gian, mỗi câu chữ được lựa chọn cẩn trọng, phảng phất âm vang của ngôn ngữ truyền khẩu miền Tây, vừa mộc mạc, bình dị, vừa ẩn chứa sự trang nghiêm, huyền nhiệm. Cùng với đó là không gian kể chuyện gần gũi với những địa điểm quen thuộc trong đời sống của người dân Nam Bộ, đặc biệt là người dân của vùng đất Kiên Giang, các địa điểm như: Rạch Sỏi, Rạch Giá, Hà Tiên, Hòn Sơn,... đan xen với đó là không gian tâm linh huyền ảo, vượt khỏi biên giới lý trí của con người.

Những câu chuyện, truyền thuyết ly kỳ được truyền khẩu từ nhiều đời đến những trang viết được tái hiện lại bởi những mô típ văn học dân gian quen thuộc, như chuyện Lời nguyền Chúa tể rừng thiêng gợi lại mô típ “trai trần-gái tiên”, nhưng không dừng lại ở chuyện tình mộng mị, mà gửi gắm vào đó một bài học sâu sắc về lời thề là thứ thiêng liêng. Bi kịch của nhân vật Đô không chỉ đánh mất đi vợ con, mà còn đánh thức hậu quả khi con người vượt qua ranh giới tâm linh bằng sự thiếu thành tín.

Câu chuyện với mô típ nhân vật phi thường như “Thạch Sanh” đưa ta về với hình mẫu người anh hùng dân gian dũng cảm, biết hy sinh và giàu lòng nhân nghĩa, cái thiện chiến thắng cái ác. Hay mô típ thần linh hóa thân làm người để cứu nhân độ thế trong chuyện Thần hộ rừng là biểu tượng cho tinh thần bảo vệ rừng thiêng, cho lòng từ bi trong cách đối xử của con người với muôn loài.

Có thể nói, U Minh truyền kỳ của Nguyễn Thị Diệp Mai nổi bật như một dấu son nối dài mạch văn hóa dân gian Việt Nam. Những giá trị văn hóa dân gian, những giai thoại không chỉ được kể lại mà còn được tái hiện với đạo lý sâu sắc. U Minh truyền kỳ sẽ là quyển sách đáng đọc cho những ai yêu thích văn hóa dân gian Nam Bộ. Không chỉ là kể chuyện mà còn gợi nhớ lại cội nguồn và đánh thức niềm tự hào về sự giàu có của kho tàng truyền thuyết Việt.