Kiểm soát rủi ro, giúp doanh nghiệp tiếp cận thị trường vốn

RỦI RO PHÁP LÝ TỪ THỊ TRƯỜNG VỐN

Theo Nghị quyết số 226/ NQ-CP, Chính phủ đặt mục tiêu tăng trưởng GDP năm 2025 ở mức 8,3-8,5%, cao hơn trước. Để đạt được con số đó, những tháng cuối năm 2025, Việt Nam cần huy động vốn lớn cho sản xuất, kinh doanh, tái cơ cấu nợ và đầu tư công. Tuy nhiên, doanh nghiệp tiếp cận thị trường vốn vẫn đang phải đối mặt nhiều rủi ro.

Tại Hội nghị “Khung pháp lý và giải pháp huy động vốn cho doanh nghiệp” ở Thành phố Hồ Chí Minh, Tiến sĩ Tạ Thanh Bình, Tổng Giám đốc VSDC kiêm Trọng tài viên VIAC, nhận định: Thị trường chứng khoán và hội nhập tài chính quốc tế mở ra cơ hội tiếp cận vốn quy mô lớn, chi phí hợp lý cho doanh nghiệp có quản trị tốt và chiến lược rõ ràng. Tuy nhiên, doanh nghiệp, nhất là vừa và nhỏ, vẫn khó tiếp cận nguồn vốn chất lượng.

Từ góc độ cơ quan điều phối giải quyết tranh chấp, Luật sư Vũ Ánh Dương, Phó Chủ tịch thường trực kiêm Tổng Thư ký Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) cho biết, thời gian qua về số lượng, tỷ lệ tranh chấp trong lĩnh vực tài chính-ngân hàng có dấu hiệu tăng khá nhanh, với tính chất cũng phức tạp hơn so với các loại tranh chấp khác do nhiều yếu tố đặc thù liên quan đến kỹ thuật, chuyên ngành; khối lượng dữ liệu, chứng cứ lớn; có yếu tố đa quốc gia và tác động dây chuyền, liên quan đến nhiều tranh chấp ở các lĩnh vực khác.

Luật sư Nguyễn Văn Hải (Công ty Luật TNHH Allen & Overy Shearman Sterling Việt Nam) nhận định, rủi ro trong huy động vốn qua thị trường chứng khoán xuất phát từ cả doanh nghiệp và nhà đầu tư. Doanh nghiệp thiếu minh bạch, quản lý yếu dẫn đến vi phạm như dùng vốn sai mục đích, vi phạm cam kết lợi suất, thời gian hoàn vốn hoặc quyền lợi khác. Nhà đầu tư, nhất là cá nhân, thiếu kiến thức và kinh nghiệm cho nên dễ gặp rủi ro pháp lý, không hiểu rõ hợp đồng, thậm chí ký hợp đồng vô hiệu do vi phạm pháp luật.

Bà Mã Thanh Loan, Giám đốc điều hành Auxesia Holdings, Phó Chủ tịch Thường trực CLB Doanh nghiệp Tư vấn thành phố cho biết nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa đang tìm vốn từ quỹ đầu tư nước ngoài nhờ khoản vay ngắn hạn, giải ngân nhanh, đáp ứng nhu cầu vốn tức thời. Tuy nhiên, lãi suất và chi phí vay cao hơn ngân hàng, kèm nhiều điều kiện khắt khe, trong khi doanh nghiệp nhỏ khó đáp ứng tiêu chuẩn, làm tăng rủi ro. Vì vậy, doanh nghiệp cần tính kỹ khả năng trả nợ và chiến lược dài hạn.

HOÀN THIỆN KHUNG CHÍNH SÁCH TÀI CHÍNH

“Trong bối cảnh, chính sách phát triển kinh tế và pháp luật có nhiều thay đổi, việc Quốc hội thông qua Nghị quyết số 222/2025/QH15 về Trung tâm Tài chính Quốc tế tại Việt Nam - với khung pháp lý thuận lợi, phù hợp thông lệ quốc tế từ luật áp dụng, cơ chế giải quyết tranh chấp đến các chính sách ưu đãi được kỳ vọng sẽ mở ra cơ hội phát triển mạnh mẽ cho ngành tài chính. Tuy nhiên, khi thị trường tài chính sôi động cũng sẽ phát sinh nhiều vấn đề từ thực tiễn, số lượng tranh chấp trong lĩnh vực này sẽ còn tiếp tục tăng trong thời gian tới”, Luật sư Vũ Ánh Dương chia sẻ.

Các chuyên gia nhận định, để thị trường chứng khoán trở thành kênh huy động vốn hiệu quả, cần minh bạch thông tin tài chính, tuân thủ chặt quy định phát hành cổ phiếu, trái phiếu, và có kế hoạch sử dụng, hoàn vốn hợp lý. TS Tạ Thanh Bình cho biết nhiều quy định chứng khoán đã được điều chỉnh, giúp hành lang pháp lý minh bạch hơn, bảo vệ nhà đầu tư tốt hơn, đồng thời yêu cầu doanh nghiệp thích ứng nhanh và nâng cao năng lực. Luật sư Nguyễn Văn Hải bổ sung rằng các quy định mới về điều kiện chào bán công khai, nhà đầu tư chuyên nghiệp và chào bán riêng lẻ sẽ góp phần minh bạch hóa thị trường.

Đánh giá về thị trường quỹ Việt Nam, bà Mã Thanh Loan cho rằng: Ngành quỹ Việt Nam đã có sự phát triển mạnh cả về quy mô và chất lượng. Tuy nhiên, nếu so sánh với các thị trường khác như Trung Quốc, Ấn Độ hay Singapore thì thị trường Việt Nam vẫn còn nhiều dư địa để bứt phá. Nhà nước có thể xem xét ưu đãi thuế, phí cho cả nhà đầu tư cá nhân và tổ chức, đồng thời khuyến khích phát triển các sản phẩm quỹ đa dạng hơn, từ đó, hướng dòng tiền từ các kênh đầu cơ ngắn hạn sang các kênh đầu tư chuyên nghiệp, dài hạn; giúp thị trường quỹ trở thành một trụ cột quan trọng của thị trường vốn Việt Nam.