Từ những trái tim thầm lặng…
Sáng thứ ba hàng tuần, thay vì đi làm như thường lệ, chị Nguyễn Thị Thế (kỹ thuật viên vật lý trị liệu), chị Nguyễn Thị Thuận (viên chức dân số), chị Nguyễn Thị Tứ (lao động tự do) cùng các thành viên Câu lạc bộ (CLB) từ thiện Phượng Hoàng lại tranh thủ đến Trung tâm Y tế Bắc Ninh số 1 để nấu cháo từ thiện. Trung bình mỗi buổi có hơn 300 suất cháo nóng hổi được trao tận tay bệnh nhân nghèo. Cụ bà Nguyễn Thị Mân, 84 tuổi, rưng rưng cầm bát cháo: “Cháo thơm lắm, một bát cháo chan đầy nghĩa tình”.
CLB do bác sĩ Nguyễn Bình Minh làm Chủ nhiệm, đều đặn duy trì nồi cháo yêu thương vào mỗi thứ ba hàng tuần. Đồng thời tổ chức khám bệnh lưu động, trao tặng quần áo, chăn ấm, học bổng cho người khó khăn. Từ năm 2017 đến nay, CLB Phượng Hoàng đã giúp đỡ 60 trường hợp với mức hỗ trợ 15-25 triệu đồng/người, đồng thời khám chữa bệnh cho hàng nghìn người dân. Những việc thầm lặng đó đang thắp lên ngọn lửa tử tế nơi làng quê Bắc Ninh. “Chúng tôi không làm từ thiện theo cảm tính. Mỗi trường hợp đều được xác minh kỹ càng, tài chính công khai, có địa phương giám sát”, bác sĩ Minh chia sẻ.
Ở Cao Bằng, hành trình của chàng trai khuyết tật bẩm sinh Phạm Văn Thái là một minh chứng rõ nét. Từ chính những khó khăn từng trải, anh khao khát xây dựng một cộng đồng để người khuyết tật có thể dựa vào nhau cùng vượt lên. Năm 2022, anh và một số bạn bè lập CLB “Điểm tựa cuộc sống”, quy tụ hơn 70 hội viên trên địa bàn toàn tỉnh, trong đó có hơn 50 người khuyết tật. Trong căn phòng nhỏ được cải tạo thành xưởng, anh Thái dạy các bạn nghề may, làm đồ lưu niệm, in áo, đan lát… giúp họ kiếm thu nhập tự lập. Anh chia sẻ: “Tôi không muốn mọi người thấy mình là gánh nặng. Dù khuyết tật nhưng chúng tôi vẫn có thể đóng góp cho xã hội. Chính từ suy nghĩ đó, nhiều bạn từng sống khép mình, mặc cảm đã dần mạnh dạn bước ra xã hội”.
Dù mỗi người một hoàn cảnh, tất cả họ cùng mang trong mình tinh thần sẻ chia vô điều kiện. Những hành động tưởng nhỏ bé, như nắm tay người bệnh, tặng quần áo cũ, trồng hoa… lại góp phần vun đắp một cộng đồng tử tế và giàu yêu thương. Họ chỉ là số ít trong hàng nghìn tình nguyện viên thuộc mạng lưới Cộng đồng Tình nguyện Việt Nam đang ngày đêm âm thầm lan tỏa điều tốt lành trên khắp dải đất hình chữ S.
... đến một cộng đồng từ thiện chuyên nghiệp và minh bạch
Năm 2017, anh Đỗ Văn Dệ ở thành phố Huế, khi đó mới ngoài 30 tuổi nhưng mỗi tháng đã lái xe gần 10 nghìn km để làm thiện nguyện. Một đêm về muộn, mệt nhoài, anh tự hỏi: “Nếu mình gục ngã, những chuyến xe yêu thương này sẽ dừng lại ở đâu?”. Câu hỏi ấy gợi mở hướng đi mới, khi làm từ thiện không thể chỉ trông vào vài tấm lòng tự phát, mà phải có tổ chức bài bản để đi xa và đi lâu. Từ một nhóm nhỏ, ý tưởng kết nối các CLB thiện nguyện thành Cộng đồng Tình nguyện Việt Nam (VNV) ra đời. “Tôi nhận ra, nếu chỉ đi một mình, tôi có thể giúp vài người. Nhưng nếu cùng nhau, tinh thần nhân ái sẽ được thắp lên và duy trì”, anh Dệ tâm sự.
Từ hơn 20 nhóm ban đầu, VNV đã hình thành một cộng đồng chuyên nghiệp thống nhất nguyên tắc “Công khai - Trách nhiệm - Chuyên nghiệp”; tổ chức tập huấn kỹ năng vận hành dự án, ứng dụng phần mềm quản lý sổ quỹ và thiết lập quy trình giám sát 3 tại chỗ, từ kế hoạch, thực hiện đến báo cáo ngay tại địa phương. Đến nay, VNV triển khai bốn mảng hoạt động chính gồm: y tế-an sinh (nồi cháo, bếp ăn 0 đồng, tủ thuốc bản xa…); giáo dục-văn hóa (lớp học hè, học bổng, thư viện); môi trường-khí hậu (trồng rừng, đổi rác lấy cây…); sinh kế-nhà nhân ái (xây nhà chống lũ, dạy nghề cho người yếu thế…). Mỗi nhóm chuyên môn có đầu mối dẫn dắt, liên kết thành các cụm theo chủ đề để hỗ trợ nhau và lan tỏa mô hình hiệu quả. Chị Nguyễn Việt Hồi, Chủ nhiệm CLB Ban Mai Xanh (Hải Phòng) chia sẻ: “Từ khi gia nhập VNV, tôi như được tiếp thêm sức mạnh. Có người đồng hành, có phương pháp rõ ràng, mình thấy việc nhỏ cũng làm được nhiều hơn”.
Để tăng hiệu quả kết nối, VNV xây dựng nền tảng số chung qua website và ứng dụng VNV Hub. Các hoạt động offline như hội trại thủ lĩnh, ngày hội vùng miền cũng được tổ chức thường niên để chia sẻ mô hình hay, đào tạo kỹ năng. Anh Đỗ Đức Thuần, Chủ nhiệm CLB Vòng tay Nhân ái Quảng Bình (nay là Quảng Trị), cho biết: “Gia nhập VNV, các mô hình hiệu quả từ tỉnh bạn có thể học ngay và áp dụng tại địa phương mình”.
Từ vài nhóm nhỏ, đến nay, mạng lưới VNV đã có 103 CLB, gần 8.500 hội viên nòng cốt, hơn 45 nghìn tình nguyện viên liên kết. Năm 2024, VNV thực hiện hơn 1.100 chương trình. Chỉ trong 6 tháng đầu năm 2025, đã vận động gần 80 tỷ đồng, triển khai 472 chương trình an sinh, 157 hoạt động giáo dục, 92 chương trình y tế cộng đồng, duy trì 121 bếp ăn nhân ái và hoàn thiện 32 công trình nhà, trường học vùng cao.
Anh Đỗ Văn Dệ, Chủ tịch Cộng đồng Tình nguyện Việt Nam: “Lòng tốt không chỉ cần trái tim, mà còn cần bàn tay tổ chức. Ở VNV, chỉ cần mỗi người góp một việc nhỏ và kiên trì thực hiện, những điều tử tế sẽ được lan tỏa rộng khắp".
