Hoàn thiện thể chế là nhiệm vụ trọng tâm
Thành phố Hồ Chí Minh hiện được hợp nhất bởi ba cực kinh tế năng động bậc nhất cả nước. Nơi đây hội tụ đầy đủ thế mạnh về tài chính, thương mại dịch vụ, công nghiệp công nghệ cao, hệ thống cảng biển, logistics, du lịch, khoa học công nghệ, văn hóa, giáo dục, nhân lực chất lượng cao… Đây thật sự là một “siêu đô thị” mà không một địa phương nào của Việt Nam có thể cạnh tranh. Thêm vào đó, thành phố là nơi khởi nguồn của nhiều mô hình thí điểm mang tính đột phá, thể hiện rõ tinh thần sáng tạo, quyết liệt, dám nghĩ, biết làm.
Theo Tiến sĩ Trương Minh Huy Vũ, Thành ủy viên, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển Thành phố Hồ Chí Minh: Trong lịch sử phát triển của ba địa phương và qua các báo cáo gần đây, vẫn thấy rõ những điểm kết nối còn hạn chế cần khẩn trương khắc phục, nhất là về giao thông và hạ tầng. Trong bối cảnh thế giới hiện nay phức tạp, phân cực mạnh, đặc biệt với một nền kinh tế độ mở rất lớn như Thành phố Hồ Chí Minh gắn chặt với xuất, nhập khẩu toàn cầu, sẽ dễ bị tác động bởi biến động bên ngoài.
Để thành phố tăng trưởng như kỳ vọng, ông Vũ đưa ra một số nhóm giải pháp trọng tâm, trong đó cần nâng cao năng lực thể chế của thành phố. Đối với chuyển đổi mô hình kinh tế, nền tảng phát triển của thành phố cần tập trung ở công nghiệp-thương mại-dịch vụ và gắn với các xu hướng mới là kinh tế xanh, kinh tế số.
Thành phố cần tập trung triển khai các đề án lớn, hoàn thiện công trình hạ tầng lớn, tập trung phát triển hạ tầng kết nối phù hợp với định hướng “ba vùng, một đặc khu, ba hành lang, năm trụ cột”. Cần chú trọng đầu tư phát triển hạ tầng số, bởi đây là vấn đề rất quan trọng trong giai đoạn tới, đặc biệt với hạ tầng phục vụ trung tâm tài chính quốc tế.
Chuyên gia kinh tế, Tiến sĩ Lê Bá Chí Nhân chia sẻ: Để Thành phố Hồ Chí Minh đạt chỉ tiêu tăng trưởng hai con số trong nhiệm kỳ tới như Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thành phố vừa đề ra, ngay từ bây giờ, thành phố cần triển khai một chiến lược tổng thể với lộ trình và giải pháp khả thi, gắn với tiềm năng vượt trội của mình.
Trước hết đó là phải hoàn thiện thể chế, mở rộng không gian phát triển. Cần phân quyền và trao quyền mạnh mẽ hơn cho thành phố, đặc biệt trong lĩnh vực đầu tư công, quản lý đất đai, hạ tầng. Đồng thời, triển khai hiệu quả các cơ chế đặc thù theo Nghị quyết 98 và tiếp tục kiến nghị mở rộng thêm các cơ chế thử nghiệm.
Thứ hai là tập trung đầu tư hạ tầng giao thông và logistics, trong đó, ưu tiên các dự án tạo động lực như các tuyến metro, cao tốc, vành đai và phát triển logistics hiện đại, tận dụng lợi thế cảng biển, hàng không, kết nối vùng. Bên cạnh đó, cần phát triển các ngành công nghiệp mũi nhọn và kinh tế số; tái cấu trúc kinh tế gắn với phát triển bền vững; tăng cường liên kết vùng, khai thác lợi thế cụm đô thị đồng thời huy động nguồn lực đầu tư công, tư đồng bộ.
Theo các chuyên gia, kinh tế phát triển nhanh, mạnh nhưng mục tiêu, cái đích cuối cùng vẫn để phục vụ người dân tốt nhất. Do đó, song song với phát triển kinh tế, thành phố phải thật sự trở thành nơi đáng sống, giải quyết tốt các vấn đề an sinh trọng điểm là nhà ở, giao thông, môi trường, y tế. Cùng với việc nâng cao chất lượng sống cho người dân còn có thể thu hút các chuyên gia, nhà khoa học, nhân tài quốc tế.
Thành phố có lợi thế vượt trội về hạ tầng, dân số vàng, trung tâm kinh tế lớn nhất cả nước, tiếp cận gần nhất các xu thế toàn cầu. Với việc đẩy mạnh cải cách thể chế, tái cơ cấu kinh tế theo hướng xanh - số - sáng tạo và tăng cường liên kết vùng, thành phố có thể đạt mục tiêu tăng trưởng hai con số trong nhiệm kỳ tới, góp phần đưa Thành phố Hồ Chí Minh trở thành “cực tăng trưởng” không chỉ của Việt Nam mà của cả Đông Nam Á.
Tác động mạnh tới tương quan phát triển của cả nước
Nếu Thành phố Hồ Chí Minh đạt được mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số trong nhiệm kỳ tới, đây sẽ không chỉ là bước đột phá của thành phố mà còn tạo ra hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ trong tương quan phát triển của cả nước. Theo Tiến sĩ Lê Bá Chí Nhân, hiện nay, thành phố đang giữ vai trò đầu tàu tăng trưởng và lan tỏa động lực phát triển vùng với mức đóng góp khoảng 23,5% GDP cả nước và khoảng 1/3 ngân sách quốc gia.
Nếu đạt mức tăng trưởng hai con số, tỷ lệ này sẽ còn cao hơn nữa, tạo dư địa tài chính lớn cho ngân sách Trung ương. Đồng thời, mức tăng trưởng này sẽ kéo theo sự bứt phá của vùng Đông Nam Bộ, vùng Đồng bằng sông Cửu Long, nhất là khi hạ tầng liên kết vùng (đường vành đai, cao tốc, logistics) được hoàn thiện.
Nhiều chuyên gia cho rằng: Kết quả của sự tăng trưởng sẽ càng góp phần khẳng định vị thế trung tâm tài chính-công nghệ hàng đầu cả nước của thành phố; sẽ củng cố vai trò dẫn dắt về kinh tế số, thương mại dịch vụ, đầu tư FDI, logistics cũng như các lĩnh vực khác. Sự phát triển mạnh mẽ của thành phố cũng sẽ tạo mẫu hình phát triển cho các đô thị lớn khác như Hà Nội, Đà Nẵng, Hải Phòng… Đó sẽ là động lực để các tỉnh, thành phố lớn khác hướng đến mô hình phát triển dựa trên tự chủ-sáng tạo-bền vững, giảm sự phụ thuộc vào ngân sách Trung ương.
Khi Thành phố Hồ Chí Minh bứt phá, đặc biệt trong các ngành mới như bán dẫn, AI, tài chính xanh, công nghệ sinh học, Việt Nam sẽ được nhìn nhận là một điểm đến công nghệ và đầu tư chiến lược của châu Á. Cũng chính sự phát triển của Thành phố Hồ Chí Minh sẽ nâng tầm vị thế Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu, đặc biệt là khi nhiều tập đoàn xem đây là “căn cứ” trong khu vực ASEAN. Tiến sĩ Lê Bá Chí Nhân chia sẻ: Nếu đạt mức tăng trưởng hai con số, Thành phố Hồ Chí Minh không chỉ tiếp tục khẳng định vị thế đô thị đầu tàu mà còn trở thành “bệ phóng tăng trưởng mới” của Việt Nam trong dài hạn, đóng góp vào mục tiêu trở thành quốc gia có thu nhập cao vào năm 2045.
