Những nghịch lý trên thị trường bất động sản đã tồn tại trong một thời gian dài. Khoảng cách giữa thu nhập và giá nhà ngày càng bị kéo dãn.
Giá nhà so với thu nhập người Việt đã lên cao đến mức phi lý với tỷ lệ khoảng 30-40 lần, trong khi ở các nước khác chỉ 15-18 lần.
Thị trường đang tồn tại nghịch lý, nguồn cung tăng mạnh, hàng tồn kho lập kỷ lục, nhưng giá nhà tại các đô thị lớn vẫn không ngừng leo thang.
Nhà quản lý cùng các chuyên gia thảo luận về giải pháp cho thị trường bất động sản tại diễn đàn “Xây dựng thị trường bất động sản lành mạnh, bền vững 2025”.
Tại Hà Nội, giá chung cư đã vượt 90 triệu đồng/m². Các dự án mới có giá hơn 120 triệu đồng/m² ngày càng chiếm tỷ trọng lớn, kéo thị trường nghiêng hẳn về phân khúc cao cấp.
Những ý kiến và giải pháp nêu ra tại diễn đàn được tổng hợp để gửi đến các cơ quan chức năng với mong muốn thông tin, tham vấn chính sách liên quan đến lĩnh vực nhà ở và thị trường bất động sản. Đây cũng là một phần để tham gia đóng góp cho dự thảo văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XIV, những quyết sách quan trọng định hướng cho sự phát triển của đất nước trong nhiều năm tới.
Ông Nguyễn Kim Khiêm, Tổng Giám đốc-Tổng Biên tập Đài Phát thanh và Truyền hình Hà Nội cho biết, chủ đề “Xây dựng thị trường bất động sản lành mạnh, bền vững 2025” như một thông điệp nhất quán trong quan điểm tiếp cận và giải quyết các vấn đề khiến thị trường bất động sản vận động méo mó, xộc xệch thời gian qua. Đó là nạn đầu cơ, thổi giá, lũng đoạn thị trường khiến giá nhà ở vượt xa tầm với của người có nhu cầu thực về chỗ ở thay vì giới đầu cơ coi đây là thứ tài sản tích lũy. Đó là nạn trục lợi chính sách nhân văn của Nhà nước về nhà ở xã hội, tước đoạt cơ hội an cư của người có thu nhập thấp, thu nhập trung bình.
Chuyên gia kinh tế, Tiến sĩ Cấn Văn Lực cho biết: "Phân khúc bất động sản nhà ở hợp túi tiền thậm chí còn thiếu. Một vài phân khúc lâu nay vẫn còn có tồn kho, như là bất động sản du lịch nghỉ dưỡng rồi một số phân khúc cao cấp, vượt quá tầm thu nhập của người dân, thì rõ ràng là các nhà đầu tư bất động sản sẽ phải điều chỉnh. Cần điều chỉnh chính sách, điều chỉnh giá, điều chỉnh nguồn cung và đặc biệt là các chính sách bán hàng".
Bà Trần Hồng Nguyên, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội cho rằng, thời gian qua, thị trường bất động sản ở một số khu vực xuất hiện những diễn biến khá bất thường, đặc biệt là tình trạng giá đất, giá nhà tăng nhanh, vượt xa giá trị thực tế và mặt bằng thu nhập của người dân. Một số thông tin trên thị trường, cũng như phản ánh từ cử tri, báo chí và các chuyên gia cho rằng có dấu hiệu của hoạt động gom mua, lũng đoạn và đẩy giá.
“Cần tăng cường giám sát, thanh tra và xử lý nghiêm hành vi vi phạm theo Nghị quyết 161 của Quốc hội. Quốc hội cần tiếp tục đôn đốc Chính phủ và các địa phương thực hiện thanh tra các khu vực có biến động bất thường về giá. Bất kỳ hành vi lợi dụng thông tin quy hoạch, thao túng thị trường, môi giới trái phép, hoặc đưa thông tin sai lệch để trục lợi đều phải bị xử lý nghiêm theo quy định pháp luật, kể cả chế tài hình sự nếu có đủ căn cứ", bà Trần Hồng Nguyên nói.
Nhận định có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc thị trường mất cân đối, Tiến sĩ Nguyễn Văn Đính, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam lưu ý, đầu cơ bản chất là một loại hình kinh doanh vì cơ chế thị trường, do đó cần có giải pháp bằng thể chế. Ví dụ đầu cơ có thể dùng thuế, tăng nguồn cung để tạo áp lực về giá, điều tiết thị trường.
Trả lời câu hỏi, hệ lụy nào có thể diễn ra khi tình trạng giá bất động sản vẫn tiếp tục cao như thực tế hiện nay? ông Hà Sỹ Đồng, Ủy viên Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội cho rằng, điều này có tác động trực tiếp rất lớn, không chỉ đối với tăng trưởng kinh tế mà còn đối với sự phát triển lâu dài. Và nếu như tình trạng này tiếp diễn thì dự báo 10 năm tới sẽ ảnh hưởng đến dân số, lao động an sinh xã hội, hệ lụy kéo theo rất nhiều.
Giải pháp căn bản cho thị trường bất động sản phát triển lành mạnh, bền vững đó là hoàn thiện thể chế. Nhà nước cần theo sát thị trường để kịp thời có chế tài ngăn chặn đầu cơ thổi giá, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư dự án phục vụ người thu nhập thấp, cung cấp sản phẩm vừa túi tiền của người dân.