Hoàn thiện khung pháp lý về phí, lệ phí, bảo đảm thống nhất trong thời kỳ chuyển đổi số tài chính công

Dự thảo lần này tập trung hoàn thiện các quy định về phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng và quy trình khai, thu, nộp phí, lệ phí theo hướng minh bạch, thuận tiện và thống nhất trên toàn quốc.

Theo Bộ Tài chính, việc tổng kết thực hiện Nghị định 120/2016/NĐ-CP và Nghị định 82/2023/NĐ-CP cho thấy phần lớn các quy định vẫn phù hợp với thực tế. Tuy nhiên, tại một số địa phương, quá trình triển khai còn thiếu thống nhất do Hội đồng nhân dân cấp tỉnh chưa có hướng dẫn cụ thể về phương thức, thời hạn thu nộp và kê khai.

Từ thực tế đó, Bộ Tài chính đề xuất đưa toàn bộ nội dung tại Thông tư 74/2022/TT-BTC (ban hành ngày 22/12/2022) vào nghị định mới, đồng thời làm rõ trách nhiệm của tổ chức thu phí, lệ phí, bảo đảm thống nhất với Luật Viên chức, Luật Ngân sách nhà nước và Nghị định 32/2019/NĐ-CP. Theo dự thảo, tổ chức thu phí, lệ phí bao gồm: cơ quan nhà nước; cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài; đơn vị sự nghiệp công lập có tư cách pháp nhân cung cấp dịch vụ công; và các tổ chức được cơ quan nhà nước có thẩm quyền giao cung cấp dịch vụ phục vụ công tác quản lý nhà nước.

Với quy định mới của Luật Ngân sách nhà nước 2025 yêu cầu toàn bộ số phí do cơ quan nhà nước thu phải nộp vào ngân sách, Bộ Tài chính cũng đề xuất điều chỉnh quy trình khai, thu, nộp theo hướng thuận tiện và số hóa. Người nộp phí có thể nộp trực tiếp tại Kho bạc Nhà nước, qua tổ chức thu bằng tiền mặt hoặc không dùng tiền mặt, hoặc nộp thông qua cơ quan, tổ chức được ủy quyền trong trường hợp thực hiện thủ tục hành chính, dịch vụ công trực tuyến. Các tổ chức thu phải chuyển toàn bộ số tiền vào ngân sách trong vòng 24 giờ kể từ thời điểm nhận tiền.

Để tăng cường kỷ luật tài chính, dự thảo quy định rõ: chậm nhất ngày 5 hằng tháng, tổ chức thu phải nộp toàn bộ số tiền phí thu được (kể cả lãi phát sinh) vào tài khoản chờ nộp ngân sách; chậm nhất ngày 20 hằng tháng, phải kê khai và nộp phần còn lại. Hàng năm, các đơn vị thu thực hiện quyết toán phí, lệ phí theo quy định pháp luật về quản lý thuế.

Đáng chú ý, dự thảo cũng bổ sung quy định về hình thức thu, nộp và kê khai trực tuyến để khắc phục tình trạng triển khai không đồng đều giữa các địa phương. Đây là nội dung được Ban Chấp hành Trung ương Đảng (Công văn số 16084-CV/VPTW ngày 16/7/2025) và Thủ tướng Chính phủ (Công điện số 111/CĐ-TTg ngày 17/7/2023) giao Bộ Tài chính chủ trì, hướng dẫn thực hiện thống nhất.

Theo Bộ Tài chính, việc sửa đổi, bổ sung lần này hướng tới bảo đảm tính đồng bộ giữa Luật Phí và lệ phí với Luật Ngân sách nhà nước, đồng thời tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho các cơ quan, đơn vị trong công tác tổ chức thu, nộp và quản lý phí, lệ phí, góp phần thúc đẩy cải cách hành chính và chuyển đổi số tài chính công.

Khi được ban hành, nghị định này được kỳ vọng sẽ giúp tăng cường kỷ luật, kỷ cương tài chính, nâng cao tính công khai-minh bạch, đồng thời đồng bộ hóa hệ thống thu phí, lệ phí trên nền tảng số, phù hợp với xu thế quản lý tài chính hiện đại.