Sau nhiều năm trong quân ngũ và công tác tại Trường cao đẳng Sư phạm Hà Nội, năm 1993, sau khi nghỉ hưu, thầy Nguyễn Văn Hòa đã sáng lập và xây dựng Trường tư thục Trung học cơ sở và Trung học phổ thông Nguyễn Bỉnh Khiêm. Đây là một trong những trường học đầu tiên tại thành phố Hà Nội thực hiện mô hình dạy học bán trú, một hình thức học tập hoàn toàn mới ở thời điểm ấy, đó là tổ chức dạy và học hai buổi/ngày, kết hợp hài hòa giữa học chính khóa theo chương trình của Bộ Giáo dục và Đào tạo với hình thức học bán trú, rèn luyện kỹ năng, giúp học sinh củng cố và vận dụng kiến thức.
Ngay khi Chương trình giáo dục phổ thông 2018 chính thức triển khai, thầy Nguyễn Văn Hòa chủ động đưa vào giảng dạy tại trường các môn học và hoạt động như: Âm nhạc, mỹ thuật, hoạt động trải nghiệm-hướng nghiệp, giáo dục địa phương… Trong quá trình triển khai, nhà trường luôn coi trọng yếu tố thực hành và phát triển năng lực cá nhân.
Nhờ làm tốt công tác tổ chức, quản lý dạy học, chăm lo đến từng học sinh, nhà trường có nền nếp, học sinh có kỷ luật, cho nên số lượng và chất lượng học sinh không ngừng tăng qua từng năm học. Nhà trường đã duy trì sự ổn định để đạt được sĩ số trong những năm gần đây hơn 3.000 học sinh. Đến nay, sau 31 năm thành lập, trường đã có những bước phát triển về quy mô hệ thống giáo dục gồm Trường tiểu học Nguyễn Bỉnh Khiêm - Cầu Giấy và Trường trung học cơ sở và Trung học phổ thông Nguyễn Bỉnh Khiêm - Cầu Giấy.
Một điểm nhấn của trường học hạnh phúc chính là việc xây dựng hai trung tâm trải nghiệm sáng tạo ở thành phố Vĩnh Yên (cũ) và huyện Hoài Đức (cũ) để học sinh hoạt động, rèn luyện kỹ năng, thực hiện học đi đôi với hành, lý thuyết gắn với thực tiễn trong hoạt động giáo dục. Thầy Hòa cho biết, nơi đây tích hợp không gian xanh với mô hình vườn trường, xưởng trường, giúp học sinh trồng rau, làm vườn, chăn nuôi, chế biến món ăn, thực hành làm gốm, cơ khí, thủ công… Trung tâm còn có sân thể thao ngoài trời để học sinh vừa học vừa chơi, vừa khám phá vừa sáng tạo.
Bước sang tuổi 80, thầy Nguyễn Văn Hòa vẫn miệt mài làm việc với tinh thần luôn đổi mới, sáng tạo. Cá nhân ông đã trực tiếp và cùng cộng sự viết nhiều sách về công tác giáo dục như “Quyền lực mềm - Bí quyết trở thành thầy, cô giáo hạnh phúc” xuất bản năm 2019, “Hồi ký Người thầy xây trường học hạnh phúc” và “Xây dựng trường học hạnh phúc - Con đường tôi đi” xuất bản năm 2022.
Năm 2023, với ý tưởng “Mỗi thầy cô giáo cần học hỏi để trở thành nhà tâm lý - nhà giáo dục”, ông cùng các cộng sự nghiên cứu khoa học và viết tập tài liệu “Bồi dưỡng các thầy, cô giáo trở thành nhà tâm lý - nhà giáo dục”. Tài liệu này đã được gửi để tham gia cuộc thi Nghiên cứu khoa học và sáng tạo do Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Hà Nội tổ chức năm 2023 và được trao giải Nhất và giải Ba cuộc thi Nghiên cứu khoa học và kỹ thuật toàn quốc.
Với những đóng góp nêu trên, ông được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Kháng chiến chống Mỹ, cứu nước hạng nhì, Huân chương Chiến sĩ giải phóng hạng nhất, Huân chương Chiến công giải phóng hạng ba, Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen. Nhiều lần ông được Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo, Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Hà Nội tặng Bằng khen, nhiều năm liên tục được tặng danh hiệu “Chiến sĩ thi đua cơ sở”.
