Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh nỗ lực đổi mới chương trình, nâng cao chất lượng đào tạo

Đồng thời, Nghị quyết cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của mối liên kết giữa Nhà nước - Nhà trường - Nhà doanh nghiệp, coi đây là trụ cột bảo đảm tính thực tiễn, hiệu quả và bền vững trong đào tạo nguồn nhân lực. Cơ chế hợp tác ba nhà không chỉ giúp cập nhật chương trình đào tạo phù hợp nhu cầu xã hội, mà còn thúc đẩy đổi mới sáng tạo, nghiên cứu ứng dụng và chuyển giao công nghệ.

Đổi mới chương trình đào tạo

Trong giai đoạn hiện nay, khi cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và xu thế chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu, giáo dục đại học Việt Nam đang đứng trước yêu cầu đổi mới toàn diện để đáp ứng nhu cầu nhân lực chất lượng cao cho nền kinh tế số.

Trước yêu cầu này, Trường đại học Công nghệ thông tin, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh xác định đổi mới nội dung chương trình đào tạo và phát triển mối liên kết ba nhà là định hướng chiến lược, nhằm xây dựng mô hình đại học tự chủ, sáng tạo và hội nhập quốc tế.

Theo đó, Trường đại học Công nghệ thông tin đổi mới chương trình đạo tạo dựa trên 5 nguyên tắc trọng tâm: Lấy người học làm trung tâm; tích hợp kiến thức - kỹ năng - thực hành - dự án - tăng cường tính liên thông; ứng dụng phương pháp dạy học hiện đại; đánh giá theo năng lực thực hành và phản hồi doanh nghiệp; hướng đến môi trường học tập suốt đời và hạnh phúc.

Trong đó, với nguyên tắc lấy người học làm trung tâm, các chương trình đào tạo của nhà trường được thiết kế dựa trên chuẩn đầu ra, bảo đảm sinh viên đạt được các năng lực cốt lõi về chuyên môn, kỹ năng và phẩm chất nghề nghiệp.

Đối với nguyên tắc tích hợp kiến thức - kỹ năng - thực hành - dự án - tăng cường tính liên thông, Trường đại học Công nghệ thông tin tăng cường đào tạo các chương trình như liên thông từ cao đẳng lên đại học, liên thông từ đại học lên thạc sĩ, đồng thời giúp sinh viên tiếp cận thực tế thông qua các dự án nghiên cứu, sáng tạo và khởi nghiệp.

Bên cạnh đó, nhà trường đã xây dựng chương trình đào tạo liên ngành hợp tác đào tạo giữa nhiều trường khác nhau trong Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh như ngành Công nghệ nông nghiệp số và chuyên ngành Hệ thống Thông tin y tế.

Trường đại học Công nghệ thông tin cũng đẩy mạnh ứng dụng phương pháp dạy học hiện đại như: Dạy học dựa trên dự án (project-based learning), dạy học kết hợp trực tiếp - trực tuyến (blended learning, flipped learning), và các khóa học mở trực tuyến (MOOCs) nhằm đa dạng hóa hình thức học tập, tăng tính chủ động và năng lực tự học.

Nhà trường chú trọng ba lĩnh vực mũi nhọn: AI, an toàn thông tin và thiết kế vi mạch, gắn với chiến lược phát triển công nghiệp công nghệ cao của Việt Nam.

Tiến sĩ Lâm Đức Khải, Trưởng phòng Đào tạo, Trường đại học Công nghệ thông tin.

Tiến sĩ Lâm Đức Khải, Trưởng phòng Đào tạo, Trường đại học Công nghệ thông tin cho biết: Nhà trường chú trọng ba lĩnh vực mũi nhọn: AI, an toàn thông tin và thiết kế vi mạch, gắn với chiến lược phát triển công nghiệp công nghệ cao của Việt Nam.

Trong thời gian sắp tới, nhà trường sẽ tiếp tục nỗ lực, phát huy vai trò tiên phong trong đổi mới giáo dục đại học, phát triển nhân lực công nghệ cao, và kiến tạo hệ sinh thái hợp tác giữa Nhà nước - Nhà trường - Doanh nghiệp, đóng góp tích cực vào sự nghiệp phát triển bền vững của đất nước.

Đẩy mạnh hợp tác ba nhà

Theo thống kê, trong hơn 10 năm qua, đã có hơn 200 trường đại học, học viện ký thỏa thuận hợp tác với doanh nghiệp trong đào tạo, thực tập và nghiên cứu ứng dụng.

Tuy nhiên, trong số này chỉ có khoảng 15% chương trình có doanh nghiệp tham gia xây dựng nội dung học phần, cho nên “mối liên kết giữa trường đại học và doanh nghiệp vẫn chủ yếu mang tính hình thức, thiếu cơ chế tài chính dài hạn và khung pháp lý cho chia sẻ lợi ích.

Các chuyên gia cho rằng, nhà trường không chỉ là nơi truyền thụ tri thức mà còn là nơi “tạo ra tri thức”, “tác nhân kết nối” giữa Nhà nước và doanh nghiệp. Để đảm nhận vai trò này, trường đại học phải đổi mới chương trình theo hướng “mở”, cho phép doanh nghiệp tham gia góp ý, thiết kế, và đánh giá học phần.

Ngoài ra, các trường đại học cũng cần thành lập trung tâm hợp tác doanh nghiệp, trung tâm chuyển giao công nghệ và phòng thí nghiệm liên kết (Co-Lab); tăng tỷ lệ giảng viên có kinh nghiệm doanh nghiệp.

Đưa học phần “Dự án thực tế” (Capstone Project) thành học phần bắt buộc, giúp sinh viên trực tiếp giải quyết bài toán thực tiễn. Như vậy, nhà trường trở thành điểm hội tụ của nghiên cứu - đào tạo - chuyển giao, vừa duy trì bản sắc học thuật, vừa đáp ứng nhu cầu thị trường lao động.

Trong kỷ nguyên phát triển mới, đặc trưng bởi chuyển đổi số, toàn cầu hóa và sự bùng nổ của tri thức, mối liên kết giữa Nhà nước - Nhà trường - Nhà doanh nghiệp trở thành trụ cột chiến lược cho phát triển nguồn nhân lực, khoa học và công nghệ.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Lê Quan, Hiệu trưởng Trường đại học Khoa học tự nhiên.

Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Lê Quan, Hiệu trưởng Trường đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, trong kỷ nguyên phát triển mới, đặc trưng bởi chuyển đổi số, toàn cầu hóa và sự bùng nổ của tri thức, mối liên kết giữa Nhà nước - Nhà trường - Nhà doanh nghiệp trở thành trụ cột chiến lược cho phát triển nguồn nhân lực, khoa học và công nghệ.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Lê Quan cũng cho rằng, chương trình đào tạo đại học tại Việt Nam đang chuyển từ mô hình truyền thống sang hướng năng lực - mở - tích hợp thực tiễn, nhưng vẫn thiếu sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan.

Thực trạng liên kết ba nhà hiện nay còn phân tán, thiếu hành lang pháp lý và cơ chế tài chính; tỷ lệ doanh nghiệp tham gia vào thiết kế chương trình và đặt hàng đào tạo vẫn thấp.

Để mối liên kết ba nhà “bền chặt”, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Lê Quan kiến nghị Nhà nước ban hành các quy định khung quốc gia về hợp tác Nhà nước - Nhà trường - Doanh nghiệp; xây dựng cơ sở dữ liệu liên thông quốc gia kết nối nhu cầu nhân lực - đào tạo - nghiên cứu.

Đối với các trường đại học, cần đẩy mạnh đổi mới chương trình đào tạo theo chuẩn năng lực và hướng thực tiễn. Phát triển đội ngũ giảng viên có kinh nghiệm thực tiễn và học phần “Dự án thực tế”, thúc đẩy văn hóa khởi nghiệp - sáng tạo sinh viên.

Về phần doanh nghiệp, cần tham gia đồng giảng dạy, đồng hướng dẫn sinh viên và đồng tài trợ học phần ứng dụng. Đồng thời, hỗ trợ nghiên cứu và phát triển (R&D), thương mại hóa kết quả hình thành từ nghiên cứu khoa học.