Ông Phùng Văn Hỏn, thôn Nà Nôm nhớ lại, trước đây khi đến Cao Bằng thăm người thân, thấy người dân trồng hồi cho giá trị kinh tế cao.
Sau khi tìm hiểu đặc tính giống cây, thị trường tiêu thụ, năm 2009, ông mạnh dạn mua giống hồi về trồng thử nghiệm trên 3 ha đất trống, đồi trọc, đất trồng ngô năng suất thấp do thường xuyên bị khô hạn.
“Sau ba năm trồng thử nghiệm, vườn hồi phát triển tốt, tôi tiếp tục mua thiết bị và học cách chiết xuất tinh dầu hồi. Trong vụ thu hoạch đầu tiên, dù cây còn nhỏ nhưng đã cho thu khoảng 50 lít dầu hồi và được thương lái đến tận nhà mua với giá bình quân 700 nghìn đồng/lít”, ông Phùng Văn Hỏn cho biết.
Có nguồn thu nhập cao hơn so với trồng ngô, nhất là tận dụng được diện tích đất trống, đồi trọc, ông Hỏn mở rộng diện tích trồng hồi thêm 1 ha. Đến nay, dù giá tinh dầu hồi xuống thấp so với trước, nhưng mỗi năm gia đình ông Hỏn vẫn thu hàng trăm triệu đồng.
Ngày gia đình ông Hỏn đưa cây hồi về trồng, nhiều người trong xã còn nghi ngại, nhưng khi thấy gia đình ông Hỏn trồng thành công và có thu nhập cao, nhiều hộ đến nhờ ông chỉ chỗ mua cây giống và học hỏi kỹ thuật trồng. Từ năm 2014, cây hồi được trồng đại trà tại thôn Nà Nôm, đến nay tất cả 67 hộ dân trong thôn trồng hồi với tổng diện tích khoảng 120 ha, trong đó có gần 100 ha cho thu hoạch.
Thôn Nà Nôm giờ không còn đất trống, đồi trọc, thay vào đó là rừng hồi xanh bạt ngàn, đem lại cuộc sống ấm no cho người dân. “Người dân trồng hồi để lấy lá chiết xuất tinh dầu, hiện mỗi héc-ta trồng hồi chiết xuất được 120-200 lít tinh dầu tùy thuộc vào kỹ thuật chăm sóc. Mỗi lít hiện bán với giá 350 nghìn đồng và được thương lái đến tận nơi thu mua.
So với một số loại cây trồng khác, giá trị kinh tế của cây hồi không cao bằng, nhưng lại dễ trồng, không mất nhiều chi phí chăm sóc, phù hợp với điều kiện đất đai thường xuyên bị khô hạn. Do đó, cây hồi vẫn được người dân lựa chọn là cây trồng chủ lực, cây xóa đói, giảm nghèo”, Trưởng thôn Nà Nôm Triệu Văn Đức cho biết.
Sau khi trồng hồi thành công, nhận thấy thị trường có nhu cầu cây hồi giống, nhiều hộ trong thôn đã học tập kinh nghiệm làm vườn ươm để bán. Điển hình là gia đình anh Nông Văn Thạch.
Năm 2018, sau khi đi học hỏi kinh nghiệm, kỹ thuật gieo ươm giống cây hồi, anh Thạch đầu tư mua giống và làm vườn ươm. Vừa làm, vừa rút kinh nghiệm, vài năm trở lại đây năm nào gia đình anh cũng ươm khoảng 30 kg giống, mỗi năm bán ra thị trường khoảng 70.000 cây giống với giá từ 1.500 đến 2.000 đồng/cây.
Mô hình trồng hồi ở thôn Nà Nôm cũng được nhân rộng ra toàn xã và một số xã khác trong khu vực. Đến nay, các xã trên địa bàn (huyện Bắc Mê cũ) đã có diện tích trồng hồi khoảng 500 ha, riêng xã Đường Hồng hiện có hơn 300 ha hồi, trong đó có hơn 100 ha cho thu hoạch.
Đại hội Đảng bộ xã Đường Hồng, nhiệm kỳ 2025-2030 xác định: “Phát triển nông, lâm nghiệp theo hướng tập trung, hàng hóa, chế biến sâu là một trong ba khâu đột phá”. Trong đó chú trọng phát triển vùng trồng cây dược liệu gắn với tiêu thụ sản phẩm cho nhân dân. Cây hồi được lựa chọn là cây dược liệu chủ lực với mục tiêu phấn đấu đến năm 2030, toàn xã sẽ có 500 ha.
Ông Trần Mạnh Tuyên, Bí thư Đảng ủy xã Đường Hồng cho biết: Chính quyền địa phương sẽ huy động nguồn lực từ các chương trình mục tiêu quốc gia để hỗ trợ người dân mở rộng vùng trồng nguyên liệu, hỗ trợ các doanh nghiệp, hợp tác xã thực hiện chế biến sâu và bao tiêu sản phẩm cho người dân. Cùng với đó, tập huấn kỹ thuật trồng, chế biến, xây dựng chỉ dẫn địa lý, thương hiệu sản phẩm.
Để cây hồi phát triển ổn định, cho giá trị kinh tế cao, thời gian tới xã sẽ đứng ra làm đầu mối, kết nối doanh nghiệp, hợp tác xã liên kết với người dân trồng, tiêu thụ sản phẩm và đầu tư chế biến sâu, tạo ra sản phẩm có thương hiệu, nâng cao giá trị.
