Tuy nhiên, sau khi sáp nhập tỉnh, các cơ quan, đơn vị tỉnh Kon Tum (cũ) chuyển về trung tâm hành chính tỉnh Quảng Ngãi, khiến bài toán phát triển thương mại, dịch vụ tại đô thị tại các vùng cao tỉnh Quảng Ngãi trở nên khó khăn hơn.
Thương mại, dịch vụ giảm
Hơn ba tháng sau khi các cơ quan, đơn vị chuyển về trung tâm hành chính tỉnh Quảng Ngãi, doanh nghiệp chuyên tổ chức sự kiện của chị Trần Thị Kim Oanh ở phường Kon Tum vắng khách hơn. Doanh thu công ty giảm 60% so với trước, buộc chị Oanh phải giảm lao động và thu hẹp quy mô hoạt động.
Hiện nay, chị Oanh chưa tìm được hướng kinh doanh mới và khá lo lắng việc duy trì hoạt động của doanh nghiệp. Chị chia sẻ: “Ba tháng qua, trung tâm đô thị phường Kon Tum thưa vắng khách, doanh thu của công ty tôi giảm mạnh. Chúng tôi mong ngành chức năng sớm có chính sách, định hướng để khu vực này phát triển dịch vụ, thương mại trở lại”.
Phường Kon Tum hiện có hơn 260 cơ sở tiểu thủ công nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực: Cơ khí, sửa chữa ô-tô, mô-tô, thiết bị điện dân dụng, sản xuất mộc, dệt thổ cẩm, chế biến lương thực, thực phẩm và 2.577 hộ sản xuất, kinh doanh đa dạng ngành nghề như ăn uống, tạp hóa, nông sản... Trong chín tháng đầu năm, sản xuất công nghiệp-tiểu thủ công nghiệp tăng trưởng; lĩnh vực thương mại, dịch vụ tăng 2,24%.
Tuy nhiên, theo Bí thư Đảng ủy phường Kon Tum Nguyễn Thanh Hà, hai tháng gần đây, hoạt động sản xuất, kinh doanh giảm rõ rệt. Nhiều hộ buôn bán tại các chợ gặp khó khăn, cơ sở kinh doanh giảm dẫn đến nguồn thu thuế giảm đáng kể. Năm 2025, phường Kon Tum phấn đấu thu ngân sách 2.430 tỷ đồng, đến nay chỉ đạt 9,47% kế hoạch, ước đến cuối năm chỉ đạt khoảng 15% kế hoạch năm.
Phường Đăk Bla được thành lập từ ba phường Lê Lợi, Nguyễn Trãi, Trần Hưng Đạo (thuộc thành phố Kon Tum cũ), là đô thị phía nam của tỉnh Kon Tum cũ, có tuyến đường Hồ Chí Minh, Quốc lộ 24 và Tỉnh lộ 671 đi qua cho nên thuận lợi cho việc mở rộng thương mại, dịch vụ. Toàn phường hiện có hơn 1.000 hộ kinh doanh, dịch vụ hàng hóa phục vụ nhu cầu của người dân. Trước đây, thương mại-dịch vụ tăng 15-20% mỗi năm, nhờ lợi thế từ Khu công nghiệp Hòa Bình và các cụm, làng nghề thu hút lao động. Tuy nhiên, sau sáp nhập, thu hút đầu tư gặp khó khăn.
Chị Hoàng Thị Ngọc, chủ doanh nghiệp du lịch nghỉ dưỡng bày tỏ: “Chúng tôi từng dự định đầu tư khu nghỉ dưỡng cao cấp và trung tâm thương mại ven sông Đăk Bla, nhưng hiện phải tạm dừng để khảo sát, đánh giá lại. Hướng phát triển sắp tới cần được cân nhắc kỹ lưỡng”.
Nỗ lực tìm hướng đi phù hợp
Trước đây, thành phố Kon Tum là trung tâm hành chính, chính trị, kinh tế của tỉnh Kon Tum. Sau khi sáp nhập, đô thị này chia thành ba phường Kon Tum, Đăk Cấm, Đăk Bla và ba xã Ngọk Bay, Ia Chim, Đăk Rơ Wa, tỉnh Quảng Ngãi. Không còn vai trò trung tâm tỉnh lỵ, các phường đối mặt nhiều khó khăn trong duy trì và phát triển hoạt động đô thị, thương mại, dịch vụ.
Trong giai đoạn mới đầy thử thách, chính quyền cơ sở xác định rõ khó khăn để tìm hướng đi phù hợp. Phường Kon Tum, với lợi thế là trung tâm đô thị phía tây tỉnh đang đẩy mạnh quảng bá, xúc tiến du lịch; kết nối tour, tuyến với các điểm đến trong khu vực, hình thành sản phẩm du lịch đặc trưng. Các đô thị vùng cao tỉnh Quảng Ngãi đang nghiên cứu phát triển du lịch đêm Đăk Bla, du lịch cộng đồng Kon Klor… nhằm thu hút du khách trong và ngoài tỉnh. Bí thư phường Kon Tum Nguyễn Thanh Hà cho hay: “Trong bối cảnh mới, chúng tôi xác định phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn. Trọng tâm là đầu tư cho du lịch văn hóa, du lịch cộng đồng và di tích lịch sử để đưa phường phát triển tương xứng với tiềm năng của vùng”.
Bên cạnh đó, các phường, xã trung tâm miền núi của tỉnh tập trung huy động nguồn lực đầu tư hạ tầng, mở rộng không gian đô thị, cải thiện môi trường đầu tư-kinh doanh theo hướng minh bạch, bình đẳng. Đồng thời tận dụng lợi thế sông Đăk Bla để phát triển kinh tế đêm, đa dạng hóa dịch vụ và thương mại ven sông. Đến năm 2030, các đô thị trung tâm miền núi của tỉnh đặt mục tiêu chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng tăng tỷ trọng công nghiệp, thương mại, dịch vụ lên 40-50%, tốc độ tăng trưởng 9%/năm, thu nhập bình quân đầu người đạt 75 triệu đồng/năm.
Đồng chí Trịnh Thị Kim Nga, Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường Đăk Bla cho biết: “Khi còn là trung tâm tỉnh, chúng tôi có nhiều lợi thế. Hiện nay xa trung tâm nên gặp không ít khó khăn. Phường Đăk Bla nỗ lực thu hút đầu tư, kiến nghị tỉnh có chính sách hỗ trợ. Định hướng của chúng tôi là phát triển thương mại, dịch vụ, kinh tế đêm - dù khó, vẫn phải tìm cách thực hiện”.
