Một trong những đồng thuận của Đảng bộ tỉnh Cà Mau là xác định con đường phát triển kinh tế-xã hội phải dựa trên nền tảng đột phá về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số.
Một trong những đồng thuận của Đảng bộ tỉnh Cà Mau là xác định con đường phát triển kinh tế-xã hội phải dựa trên nền tảng đột phá về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số.

Cà Mau với khát vọng đổi thay mô hình tăng trưởng để bứt phá từ “mệnh lệnh 57”

Tại vùng đất địa đầu cực Nam Tổ quốc, một cuộc chuyển mình trong tư duy và hành động đang diễn ra mạnh mẽ, nhằm thực hiện hiệu quả Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị. Đó không chỉ là những thay đổi trong mô hình, thói quen sản xuất thường ngày của nhà nông, mà còn thể hiện rõ trong hành động của “chính quyền số”.

Báo cáo Chính trị Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh Cà Mau lần thứ I (nhiệm kỳ 2025-2030) đã xác định một con đường táo bạo, đó là phát triển kinh tế-xã hội phải dựa trên nền tảng đột phá về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh.

Định hướng trên cũng là “kim chỉ nam” để Cà Mau hiện thực hóa khát vọng đạt tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân từ 10% trở lên, và đưa kinh tế số chiếm ít nhất 20% GRDP vào năm 2030.

Khi nghị quyết “thấm” vào hành động

Nghị quyết 57 cũng vì thế trở thành một “mệnh lệnh của thực tiễn”, thôi thúc toàn bộ hệ thống chính trị phải hành động quyết liệt, nhằm chuyển từ mô hình tăng trưởng dựa vào các yếu tố truyền thống sang một mô hình mới, tạo ra sự bứt phá về năng suất, chất lượng và sức cạnh tranh…

ndo_br_ky-ket-4.jpg
Lễ ký kết hợp tác chuyển đổi số “dài hơi” giữa Cà Mau và Tập đoàn Viettel vào tháng 8/2025.

Không để nghị quyết nằm trên giấy, hàng loạt động thái cụ thể đã được Ban Thường vụ Tỉnh ủy Cà Mau triển khai chỉ trong một thời gian ngắn ngay sau hợp nhất tỉnh và tổ chức lại chính quyền địa phương hai cấp.

Từ đầu tháng 7/2025 đến nay, Cà Mau liên tục tổ chức các hội nghị chuyên đề then chốt như: Hội nghị Chuyển đổi số trong doanh nghiệp; Hội nghị sơ kết, đẩy nhanh tiến độ nhân rộng mô hình nuôi tôm công nghệ cao RAS-IMTA; tổ chức Lễ ký kết thỏa thuận hợp tác liên quan đến chuyển đổi số với Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh…

ndo_br_kk-14-6878.jpg
Lãnh đạo Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh Cà Mau (bên phải) tặng tranh lưu niệm tại buổi ký kết hợp tác toàn diện với Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh.

Sức sống của Nghị quyết 57 còn được chứng minh bằng những câu chuyện thực tiễn sinh động, thay đổi cách làm ăn của người dân và cách vận hành của chính quyền. Minh chứng rõ nét nhất là mô hình nuôi tôm thẻ chân trắng siêu thâm canh tuần hoàn ít thay nước, an toàn sinh học (RASIMTA) của nông dân Ngô Văn Lai, ở xã Phú Tân.

ndo_br_anh-10-2487.jpg
Mô hình nuôi tôm siêu thâm canh RASIMTA của ông Ngô Văn Lai tại xã Phú Tân, tỉnh Cà Mau.

Về kinh tế, ông Lai cho biết mô hình rút ngắn được thời gian nuôi, đỡ tốn chi phí điện, thức ăn và nhân công. Nếu trước đây, ông nuôi 90 ngày mới được cỡ 30 con/kg, thì nay, chỉ sau 95 ngày, tôm đã về size 21-23 con/kg – một bước nhảy vọt về giá trị thương phẩm.

“Hồi trước, gia đình tôi nuôi xả thải ra ngoài bị người ta thưa, bị phạt, giờ thì không còn lo nữa vì mô hình mới không xả thải ra môi trường, không ảnh hưởng tới người nuôi khác” - ông Lai chia sẻ giá trị bền vững của mô hình RASIMTA.

ndo_br_anh-9-5500.jpg
Nuôi tôm công nghệ cao ở Cà Mau sử dụng loại thức ăn hữu cơ để cho ra sản phẩm sạch.

Theo Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Cà Mau Quách Văn Ấn, mô hình RASIMTA với tỷ lệ thành công khoảng 80%, là kết quả từ một dự án mà Sở đang triển khai, giúp giải quyết ba bài toán lớn, gồm: Giảm giá thành, bảo vệ môi trường, và đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế.

“Các thị trường khó tính như châu Âu sắp tới sẽ áp đặt thuế carbon lên sản phẩm tôm. Mô hình nuôi tôm phát thải thấp này chính là sự chuẩn bị của chúng ta, giúp tăng sức cạnh tranh cho ngành tôm của tỉnh trên trường quốc tế” - ông Ấn phân tích.

ndo_br_anh-11-7033-4438.jpg
Mô hình nuôi tôm siêu thâm canh RASIMTA của ông Ngô Văn Lai (xã Phú Tân, tỉnh Cà Mau) cho ra sản phẩm tôm sạch đáp ứng yêu cầu khắt khe của thị trường.

Theo ông Mai Hữu Chinh, Chủ tịch Liên hiệp các hội Khoa học-Kỹ thuật tỉnh Cà Mau, từ kết quả rõ rệt trong thực tế, gần đây, Ủy ban nhân dân tỉnh Cà Mau đã cho nhân rộng mô hình RASIMTA lên quy mô 100ha (giai đoạn 2025-2026) và hướng tới 1.500ha trong tương lai gần, với sự hợp tác của nhiều doanh nghiệp lớn như: De Heus, Minh Phú...

“Mô hình này là động lực triển khai Nghị quyết 57, bởi hàm lượng khoa học cao và dễ dàng chuyển đổi sang công nghệ số để truy xuất nguồn gốc” – ông Chinh tiết lộ.

ndo_br_anh-8-4731.jpg
Mô hình nuôi tôm tuần hoàn nước khép kín đang được nhân rộng nhiều nơi tại Cà Mau.

Tinh thần đổi mới sáng tạo còn thể hiện trong hành động của cấp ủy và bộ máy công quyền mới của tỉnh Cà Mau. Đó là những “đại hội không giấy” trong tháng 9/2025 ở phường Hòa Thành, xã Thới Bình, xã Ninh Quới…, và cả Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh Cà Mau lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 trong giữa tháng 10/2025 vừa qua.

Tại các “đại hội không giấy” này, toàn bộ tài liệu được số hóa mà không sử dụng văn bản giấy truyền thống; việc điểm danh được thực hiện bằng camera nhận diện khuôn mặt; sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để ghi chép ý kiến phát biểu…

ndo_br_anh-4-4219.jpg
Đại biểu tại Đại hội Đại biểu Đảng bộ phường Hòa Thành sử dụng máy tính bảng thay cho văn bản giấy.

Công nghệ còn được sử dụng thường xuyên qua các cuộc họp trực tiếp kết hợp trực tuyến của Tỉnh ủy, Ủy nhân dân dân tỉnh, và tại cấp cơ sở trong thời gian gần đây. Tại phường Hòa Thành, cấp ủy và chính quyền phường còn triển khai mini app trên nền tảng Zalo, tạo kênh tương tác hai chiều trực tiếp, người dân có thể nắm bắt chủ trương, chính sách và gửi phản ánh để được trả lời cụ thể.

ndo_br_tru-bi-11.jpg
“Đại hội số hóa” cấp tỉnh lần đầu tiên tại Cà Mau, các đại biểu khai thác dữ liệu trên máy tính bảng thay cho tài liệu giấy truyền thống.

Bí thư Đảng ủy phường Hòa Thành Trần Văn Trung, khẳng định triết lý hành động: “Chúng tôi xác định chuyển đổi số là giải pháp đột phá để xây dựng chính quyền kiến tạo..., với định hướng xuyên suốt là lấy người dân làm trung tâm, mỗi sáng kiến đều hướng đến phục vụ nhân dân tốt hơn”.

Mệnh lệnh hành động “siết chặt kỷ cương”

Sự vào cuộc quyết liệt của cấp ủy và chính quyền tỉnh Cà Mau đã mang lại kết quả rõ rệt trong thời gian gần đây khi có đến 100% văn bản trao đổi giữa các cơ quan hành chính nhà nước được thực hiện dưới dạng điện tử.

ndo_br_tru-bi-4.jpg
các đại biểu tại “Đại hội số hóa” cấp tỉnh lần đầu tiên tại Cà Mau khai thác dữ liệu trên thiết bị thông minh thay cho tài liệu giấy truyền thống.

Đặc biệt, từ khi vận hành mô hình chính quyền hai cấp (tính từ 1/7 đến 6/9/2025), tỷ lệ hồ sơ nộp trực tuyến toàn tỉnh đạt 76,05% (xếp hạng 6/34); tỷ lệ thanh toán trực tuyến đạt 85,94% (xếp hạng 6/34), tỷ lệ thủ tục hành chính có giao dịch thanh toán trực tuyến đạt 98,17% (xếp hạng 1/34), đưa Cà Mau vào nhóm các địa phương dẫn đầu cả nước về các chỉ số phục vụ người dân. Tỉnh cũng đang quyết liệt triển khai phong trào “Bình dân học vụ số” để trang bị kỹ năng số đến mọi người dân, bảo đảm “không ai bị bỏ lại phía sau” về công nghệ.

Bên cạnh những thành quả ban đầu, Ban chỉ đạo tỉnh Cà Mau cũng thẳng thắn nhìn nhận một số “điểm nghẽn” lớn đang cản trở sự đột phá trong thực hiện Nghị quyết 57. Trước hết, đó là điểm nghẽn về thể chế và chính sách. Cụ thể, các quy trình đầu tư công trung hạn hiện hành quá chậm chạp, không thể đáp ứng yêu cầu “triển khai nhanh” của các nhiệm vụ đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Một số cơ chế đặc thù thúc đẩy nghiên cứu, ứng dụng, thu hút đầu tư chưa được ban hành. Các văn bản hướng dẫn Luật Khoa học công nghệ mới (6/2025) chưa ban hành, gây thiếu cơ sở triển khai.

ndo_br_ky-ket-5.jpg
Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Cà Mau Nguyễn Minh Luân (đứng) bày tỏ kỳ vọng bứt phá mới của tỉnh qua việc thúc đẩy chuyển đổi số.

Kế đó là “điểm nghẽn” về hạ tầng và dữ liệu: Các ngành, lĩnh vực thiếu hệ thống cơ sở dữ liệu chuẩn do bộ, ngành quy định. Trung tâm dữ liệu của tỉnh chưa đáp ứng được yêu cầu vận hành của Chính quyền số. Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Cà Mau Nguyễn Minh Luân chỉ rõ: “Nói gì thì nói, thiết bị đầu cuối vẫn rất quan trọng... phải phủ được internet, phải có đường truyền băng thông rộng thì mới tạo thuận lợi được”.

ndo_br_anh-13-492.jpg
Mô hình nuôi tôm siêu thâm canh RASIMTA sử dụng rong để xử lý nước tái sử dụng, không sử dụng hóa chất gây hại cho môi trường.
ndo_br_anh-12-4095.jpg

Sau cùng, đó là “điểm nghẽn” về nguồn lực: Kinh phí dành cho Khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số hiện còn thấp. Tỉnh thiếu công cụ giám sát, đo lường nhiệm vụ một cách hệ thống và gặp khó khăn trong việc thu hút đội ngũ chuyên gia am hiểu về chuyển đổi số tổng thể. Nguồn nhân lực chất lượng cao còn ít…

Để vượt qua những rào cản vừa nêu, Ban Chỉ đạo tỉnh Cà Mau đề ra các phương hướng, nhiệm vụ mang tính “mệnh lệnh hành động” trong thời gian tới, thể hiện rõ quyết tâm chính trị cao đã được nêu trong các văn kiện của Đại hội.

Trọng tâm đầu tiên và cấp bách nhất, đó là kiên quyết siết chặt kỷ luật, kỷ cương nhằm khắc phục hiệu quả tình trạng né tránh, đùn đẩy, sợ sai, sợ trách nhiệm, sợ rủi ro... Tỉnh Cà Mau sẽ xây dựng đội ngũ cán bộ “dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung”, đồng thời khẩn trương triển khai quy định trách nhiệm người đứng đầu và “lấy kết quả thực hiện Nghị quyết 57 làm tiêu chí đánh giá hiệu quả thực hiện nhiệm vụ để xét thi đua, khen thưởng hằng năm.

Song hành đó, Cà Mau tập trung đầu tư vào con người qua việc đào tạo, bồi dưỡng cho đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã, phường để phục vụ vận hành chính quyền 2 cấp. Đi cùng với đó là xây dựng cơ chế chính sách đặc thù thu hút nhằm thu hút, trọng dụng đội ngũ chuyên gia, các nhà khoa học “then chốt” về kỹ thuật và công nghệ chiến lược…

Một trong những giải pháp quan trọng mà Cà Mau đang tập trung đó là dồn lực cho các dự án “mũi nhọn”. Theo Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Cà Mau Nguyễn Minh Luân, thay vì dàn trải, chỉ đạo của tỉnh là tập trung triển khai các dự án trọng điểm như: nhân rộng mô hình tôm RAS-IMTA (quy mô 1.500ha); khẩn trương thành lập Trung tâm Khởi nghiệp và Đổi mới sáng tạo Cà Mau (CiNEC); và đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong dự án giải trình gene cua Cà Mau với Trường Đại học Queensland và Quỹ Vingroup (giá trị dự kiến 10 triệu USD); Đẩy mạnh ứng dụng Khoa học công nghệ trong các lĩnh vực thế mạnh như nông nghiệp công nghệ cao, kinh tế biển, năng lượng tái tạo, logistics…

Mấu chốt sau cùng và không thể thiếu, đó là hoàn thiện hạ tầng phục vụ người dân và doanh nghiệp. “Tỉnh sẽ nâng cấp, cải tạo trụ sở và trang thiết bị cho toàn bộ 64 Trung tâm Phục vụ hành chính công các xã, phường, đồng thời hoàn thiện kết nối hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính của tỉnh với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, đất đai, y tế, giáo dục, gắn với triển khai các giải pháp an toàn, an ninh mạng, đảm bảo dữ liệu thông suốt trong vận hành chính quyền địa phương 2 cấp” – đồng chí Nguyễn Minh Luân chia sẻ.

Hành trình thực hiện Nghị quyết 57 ở Cà Mau tuy còn nhiều khó khăn, thách thức, nhưng với một tư duy đổi mới, triết lý hành động vì người dân, và đặc biệt là mệnh lệnh “siết trách nhiệm” từ giới lãnh đạo cao nhất, Cà Mau đang kỳ vọng biến thách thức thành cơ hội bứt phá, vững tin cùng cả nước bước vào kỷ nguyên mới.

Xem thêm