Thầy thuốc Nhân dân, bác sĩ Nguyễn Viết Giáp: Người gieo ánh sáng

Sứ mệnh mang ánh sáng cho đời

Tuổi thơ của bác sĩ Nguyễn Viết Giáp, Giám đốc Bệnh viện mắt Bà Rịa Vũng Tàu gắn liền với bệnh tật và khát vọng được sống. Ông bị bạo bệnh từ nhỏ, từng nằm liệt giường suốt 4 năm và may mắn là người duy nhất sống sót trong 21 đứa trẻ cùng mắc bệnh.

Chính trải nghiệm đó đã khơi dậy trong ông ước mơ hoài bão trở thành bác sĩ để cứu người và để tri ân cuộc đời đã cho mình cơ hội được sống lần thứ hai.

Hơn 30 năm công tác trong ngành nhãn khoa, bác sĩ Giáp đã trực tiếp mang lại ánh sáng cho hàng chục nghìn người bệnh. Công việc đã cho ông được gặp gỡ, tiếp xúc với mỗi hoàn cảnh khác nhau, từ đó tiếp thêm cho ông nguồn động lực để cống hiến tận tâm với nghề.

Bác sĩ Giáp kể: Trong lần đi khám từ thiện năm 1994 ở huyện Xuyên Mộc (trước đây), gặp một cụ ông mù lòa vì đục thủy tinh thể. "Khi được hỏi vì sao không đi khám mắt sớm hơn, cụ chỉ đáp: 'Không có tiền, bác sĩ ơi'. Tôi đã rơi nước mắt khi nghe câu nói này. Từ hôm đó tôi quyết tâm gieo hạt mầm đầu tiên cho chương trình phòng, chống mù lòa cộng đồng, một hành trình nhân ái đã kéo dài nhiều năm qua".

Sau những năm đầu Bệnh viện mắt Bà Rịa Vũng Tàu chủ yếu tập trung vào phẫu thuật đục thủy tinh thể và đã mang lại nhiều thành quả nổi bật, bác sĩ Giáp cùng tập thể lãnh đạo bệnh viện tiếp tục chuyển hướng từ khám chữa bệnh đơn lẻ sang mô hình chăm sóc mắt toàn diện vì cộng đồng.

Bác sĩ Giáp nhớ lại: “Năm 2012 khi khám mắt tại một trường trung học cơ sở, kết quả có đến 68% học sinh bị tật khúc xạ chưa được đeo kính hoặc kính sai độ. Thậm chí có em học sinh lớp 7 phải cho bạn ngồi cạnh từng củ khoai, cục kẹo hay cây viết,.. để được bạn cho nhìn vở chép bài vì em bị cận không nhìn rõ bảng”.

Chính những câu chuyện rất thực tế đó, bác sĩ Giáp đã khởi xướng chương trình chăm sóc mắt học đường và đến nay, trên địa bàn đã có hơn 200.000 học sinh được khám miễn phí và hơn 20.000 em được cấp kính mắt giúp nhìn rõ con chữ để tiếp tục con đường học tập.

Không dừng lại ở đó, ông còn phát động mô hình “Chén cháo nghĩa tình” dành cho bệnh nhân sau phẫu thuật. Hơn 50.000 suất cháo và sữa miễn phí đã được trao tận tay, giúp người bệnh nhanh hồi phục, cũng như góp phần xây dựng không gian đầm ấm, nhân văn ngay trong bệnh viện.

Điểm sáng quốc gia về phòng, chống mù lòa

Dưới sự lãnh đạo của bác sĩ Nguyễn Viết Giáp, Bệnh viện mắt Bà Rịa Vũng Tàu đã trở thành điểm sáng toàn quốc trong công tác phòng, chống mù lòa.

Giai đoạn từ năm 2020-2024, Bệnh viện mắt Bà Rịa Vũng Tàu đã khám sàng lọc 220.000 học sinh, cấp tặng 11.000 cặp kính và phẫu thuật hơn 14.000 ca bệnh, đạt chỉ số phẫu thuật đục thủy tinh thể hơn 5.600 ca/triệu dân, kết quả này đã vượt tiêu chuẩn khuyến nghị của Tổ chức Y tế thế giới đặt ra đến năm 2030.

Hơn thế nữa, bệnh viện còn là cầu nối hữu hiệu với 2 dự án quốc tế lớn do Quỹ Fred Hollows Foundation và Brien Holden Foundation tài trợ, từ đó giúp mang lại cơ hội sáng mắt cho hàng chục nghìn học sinh.

Giáo sư, Tiến sĩ Tôn Thị Kim Thanh, Chủ tịch Hội Nhãn khoa Việt Nam nhìn nhận: “Chúng tôi còn nhớ trong những ngày đầu khi còn khó khăn về cơ sở vật chất, về trang thiết bị, về con người thì những hoạt động phòng, chống mù lòa trong cộng đồng của Bệnh viện mắt Bà Rịa Vũng Tàu, đứng đầu là bác sĩ Giáp luôn luôn có nhiều sáng kiến hiệu quả. Hội nhãn khoa Việt Nam đánh giá cao và luôn đồng hành cùng bệnh viện trong mọi hoạt động trong thời gian tới”.

Với hơn 30 năm cống hiến, bác sĩ Nguyễn Viết Giáp hai lần đạt danh hiệu Chiến sĩ thi đua toàn quốc, đặc biệt là vinh dự nhận Giải thưởng “Cống hiến xuất sắc về Phòng, chống mù lòa châu Á-Thái Bình Dương năm 2023”.

Giải thưởng là niềm tự hào nhưng với ông, đó còn là lời nhắc nhở về trách nhiệm tiếp nối. “Vinh dự này không chỉ của cá nhân tôi, mà là của tập thể y bác sĩ bệnh viện mắt và ngành nhãn khoa Việt Nam tiếp tục nỗ lực hơn để mang ánh sáng cho hàng triệu người”.

Mới đây, vào cuối tháng 10/2025, tại Đại hội thi đua yêu nước Thành phố Hồ Chí Minh lần thứ nhất, khi được đồng chí Trần Lưu Quang, Bí thư Trung ương Đảng, Bí thư Thành ủy Thành phố hỏi rằng: "Nếu có điều ước, bác sĩ mong thành phố hỗ trợ điều gì?".

Bác sĩ Giáp đã không đắn đo trả lời bằng cả tấm lòng: “Chúng tôi mong có những xe thị giác lưu động để mang dịch vụ khám mắt, đo khúc xạ, mài lắp kính đến với người dân vùng xa, học sinh nghèo và người cao tuổi”.

Sau phần trả lời này, ngay tại Đại hội thi đua yêu nước, lãnh đạo Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đã đồng ý hỗ trợ kinh phí để triển khai dự án nhân văn này, một minh chứng sống động cho sự đồng hành giữa chính quyền và người thầy thuốc trong chăm sóc sức khỏe nhân dân.

Bác sĩ Nguyễn Viết Giáp không chỉ là nhà chuyên môn xuất sắc, mà còn là biểu tượng của y đức, của tinh thần phụng sự nhân dân. Hành trình hơn 3 thập niên của ông đã cho thấy sức mạnh của lòng nhân ái, của niềm tin vào công việc ý nghĩa mang ánh sáng cho đời, góp phần thực hiện chiến lược quốc gia phòng, chống mù lòa đến năm 2030 và lan tỏa giá trị nhân văn cốt lõi của thành phố nghĩa tình, năng động và nhân ái.