Không chỉ là lời tri ân những con người thầm lặng, cuốn sách còn gợi nhắc sức mạnh cộng đồng và sự bao dung của Sài Gòn trong biến cố chưa từng có.
Sự kiện thu hút sự tham dự của đông đảo nhà khoa học, chuyên gia nhiều lĩnh vực, các bác sĩ từng trực tiếp chống dịch tại Thành phố Hồ Chí Minh bốn năm trước, cùng các nhà phê bình văn học và những người hoạt động xã hội…
Sài Gòn trong bão và mạch ngầm yêu thương
Tác phẩm được chia thành ba phần, như ba chương giao hưởng cảm xúc. Phần 1 - “Sài Gòn bi thương” nhìn thẳng vào nỗi đau, để thấu hiểu. Phần 2 - “Sài Gòn bao thương” đưa bạn đọc đi giữa dòng người tử tế, để biết tri ân. Phần 3 - “Những nạn nhân cuối cùng” đặt một dấu lặng trang nghiêm, để mỗi người tự vấn và tự hứa với chính mình về cách sống tiếp.
Cuốn sách không có lời than vãn, không có bi lụy, chỉ có sự kiên nhẫn của ký ức và lòng từ tốn của người kể chuyện, đủ để người đọc soi thấy gương mặt quen thuộc của chính mình trong gương mặt rộng lớn của thành phố.
Nhà phê bình văn học Phạm Xuân Nguyên nhận xét: Nhà báo Vũ Kim Hạnh, nhiều năm gắn bó với Sài Gòn trong vai trò vừa quan sát vừa dấn thân, đã trở thành chứng nhân kiên nhẫn của những chuyển động văn hóa và đời sống đô thị. 130 ngày bà miệt mài ghi chép những ký ức đau thương nhưng vô giá…
Hơn hết, “Sài Gòn bao thương” là kết tinh của một tấm lòng dành cho thành phố: lặng lẽ thu nhặt những chi tiết nhỏ, chăm chút từng trang viết, để tạo nên một bản ký ức giàu nhân bản. Ở nhà báo Vũ Kim Hạnh, người đọc tìm thấy sự thấu cảm không hoa mỹ, một tình yêu không ồn ào mà sâu sắc, và một lời mời gọi nhẹ nhàng: hãy cùng nhau nhớ cho đúng, thương cho trọn, sống cho đẹp giữa lòng Sài Gòn.
Dưới ngòi bút của bà, người trực tiếp cùng với nhiều tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân ngày đêm hỗ trợ cho những người ở tuyến đầu trực tiếp như các thầy thuốc, lực lượng cài cắm chốt chặn, những tình nguyện viên, nhà hảo tâm... có tên và giấu tên, những câu chuyện về sự cho đi không cần tính toán hiện lên chân thành, giản dị và đầy xúc động.
Tại buổi ra mắt, cuốn sách “Sài Gòn bao thương” được đánh giá không chỉ ghi lại trải nghiệm cá nhân, mà còn nâng đỡ người đọc bằng hệ thống tư liệu, như một biên niên nhẹ nhàng, giúp đặt từng câu chuyện đời thường vào bối cảnh rộng lớn của dịch bệnh và nỗ lực cộng đồng.
Bác sĩ Nguyễn Quốc Phương (Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương), người từng nhiều tháng vào hỗ trợ Thành phố Hồ Chí Minh chống dịch, chia sẻ tại sự kiện: “Cuốn 'Sài Gòn bao thương' gợi cho tôi nhiều kỷ niệm về những ngày gian khó nhưng đầy tình yêu thương. Không chỉ 'bao thương', mà còn 'bao ăn, bao ở'… Nhờ tinh thần chống dịch tốt, cả đoàn vài trăm người chỉ có một ca nhiễm Covid-19”…
Trong cuốn sách, điểm sáng vẫn nằm ở điều giản dị: một ánh mắt động viên qua lớp khẩu trang, tiếng đốt pháo bông trong hẻm nhỏ ăn mừng gỡ dây giăng phong tỏa, những chậu dây leo mọc xanh tươi bám vào một chiếc thang bỏ đi trước nhà dân gửi gắm hy vọng… Những chi tiết nhỏ bé đó, qua ngòi bút của nhà báo Vũ Kim Hạnh, bỗng thành ký hiệu đẹp đẽ của phẩm hạnh đô thị.
Đọc “Sài Gòn bao thương”, bà Phạm Kiều Oanh, nhà sáng lập và giám đốc Trung tâm Hỗ trợ Sáng kiến phục vụ cộng đồng (CSIP) không giấu sự xúc động, bày tỏ: “Việt Nam mạnh mẽ được là nhờ những hành động tử tế nhỏ bé. Trách nhiệm giữa con người với con người chính là sức mạnh cộng đồng.”
Từ ký ức riêng đến giá trị chung
“Sài Gòn bao thương” của nhà báo Vũ Kim Hạnh như một bức chân dung mềm mại mà kiên cường của thành phố trong cơn bão dịch. Không chỉ lưu giữ những giọt nước mắt, cuốn sách còn nâng niu những mạch ngầm nhân ái, để từ ký ức riêng soi chiếu thành ký ức chung của một thời không thể nào quên.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Bùi Thị An (nguyên đại biểu Quốc hội khóa XIII) rất cảm động khi tới dự buổi ra mắt sách. Bà chia sẻ: “Sài Gòn bao thương” với hơn 500 trang là những ký ức bi thương, ký ức bi tráng, ký ức bi hùng, ký ức yêu thương, ký ức sẻ chia, ký ức chịu đựng, ký ức hy sinh, ký ức kiên cường và cuối cùng là ký ức vượt qua để chiến thắng”.
“Sài Gòn bao thương” không dừng lại ở việc kể lại những gì đã xảy ra. Giọng văn của tác giả trầm ấm, tin cậy và giàu trải nghiệm. Không dàn dựng kịch tính, không tô vẽ bi kịch, nhà báo Vũ Kim Hạnh viết như đang trò chuyện với người thân, để độc giả an nhiên đi qua một hành trình cảm xúc mà không bị bỏ rơi ở bất cứ đoạn nào.
Mỗi trang của “Sài Gòn bao thương” được ví như một chiếc gương nhỏ. Ghép lại, ta có gương mặt Sài Gòn: có lúc mệt mỏi, có khi kiêu hãnh, nhưng rốt cùng là bao dung. Chính sự bao dung ấy khiến cuốn sách vừa là một món quà ký ức, vừa là một bản đồ tinh thần cho hiện tại. Người đã đi xa sẽ tìm thấy đường trở về. Người đang ở lại sẽ tìm thấy cách ôm lấy thành phố trong vòng tay nhẹ nhàng hơn.
Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan nhấn mạnh, “Sài Gòn bao thương” không chỉ dành để nói về người dân thành phố, mà còn bao gồm cả những người từ khắp tỉnh, thành khác tìm đến đây. Ở những thời khắc gian khó, tinh thần yêu nước, thương nòi của người Việt càng bộc lộ rõ qua sự đùm bọc, sẻ chia. Đó chính là tinh thần Việt Nam - giá trị tốt đẹp, bền vững làm nên sức mạnh của dân tộc.
Tác phẩm “Sài Gòn bao thương” đến với bạn đọc cả nước như một lời nhắc nhớ về sức mạnh cộng đồng và tình người trong biến cố đời sống và những ai muốn hiểu thêm về sức bền của cộng đồng trước biến cố. Đây cũng là một lựa chọn ý nghĩa cho thư viện gia đình và trường học, như một tài liệu mềm giúp thế hệ trẻ hình dung về một thời khắc đặc biệt của Thành phố.
