Nhà nông lao đao vì lợn chết cả đàn
Ở thôn Tam Đa, xã Trung Thuần, chị Đoàn Thị Hương nhiều năm chăn nuôi lợn theo kiểu gối đàn, cung cấp giống cho người dân. Giữa tháng 7, dịch tả lợn châu Phi bùng phát, làm chết gần 70 con lợn của gia đình, trong đó có 10 con lợn nái - nguồn sinh lợi lớn nhiều năm qua. Chị Hương cho biết, dù ngày nào cũng phun khử trùng, rắc vôi, tách đàn, dùng thuốc phòng ngừa, đàn lợn vẫn không qua khỏi. Đáng tiếc nhất là 10 con lợn nái từng an toàn qua các đợt dịch trước cũng chết sạch, khiến vốn liếng chăn nuôi mất trắng. Mong mỏi lớn nhất của chị là Nhà nước sớm có chính sách hỗ trợ kinh phí để giảm thiệt hại và tạo điều kiện tái đàn.
Lãnh đạo xã Trung Thuần cho biết, địa phương là một trong những khu vực bị dịch tả lợn châu Phi nặng nhất ở phía bắc của tỉnh. Chính quyền đã tiêu hủy gần 1.400 con lợn, với tổng trọng lượng gần 63 tấn, khiến nhiều hộ chăn nuôi gặp khó khăn.
Phó Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y Dương Viết Phương Tuấn cho biết, dịch chủ yếu xảy ra ở các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ do điều kiện và ý thức phòng dịch còn hạn chế. Năm nay, dịch diễn biến phức tạp hơn, độc lực mạnh, làm chết nhiều lợn, kể cả lợn nái, vốn trước đây ít bị ảnh hưởng.
Theo Chi cục Chăn nuôi và Thú y, đến ngày 21/8, dịch tả lợn châu Phi xảy ra tại 60/78 xã, phường với số lợn mắc bệnh, chết, buộc tiêu hủy hơn 54.800 con, với tổng trọng lượng hơn 3.000 tấn. Hiện mới chỉ có 2 xã đã qua 21 ngày không phát sinh ổ dịch mới.
Dịch bệnh diễn biến phức tạp, dù chính quyền cơ sở ở tỉnh đã nỗ lực nhưng vẫn chưa dập được dịch, một phần do thiếu nhân viên thú y tại chỗ để kịp thời phát hiện và xử lý ổ dịch ngay từ đầu. Sau khi thực hiện mô hình chính quyền 2 cấp, cán bộ bán chuyên trách phụ trách chăn nuôi, thú y ở cấp xã đều nghỉ, tạo khoảng trống trong công tác phòng dịch và quản lý giết mổ gia súc. Phần lớn cán bộ phụ trách nông nghiệp ở UBND xã không có chuyên môn thú y (toàn tỉnh chỉ 4/78 xã, phường có cán bộ chuyên trách), khiến việc phòng, chống dịch còn lúng túng, thiếu đồng bộ.
Tăng nhân lực chuyên môn sớm dập dịch
Trước tình hình dịch bệnh phức tạp, UBND tỉnh chỉ đạo triển khai đồng bộ, quyết liệt các biện pháp. Chi cục Chăn nuôi và Thú y huy động cán bộ chuyên môn xuống cơ sở hỗ trợ phòng, chống dịch, với quyết tâm dập dịch sớm.
Cuối tháng 7, 19 cán bộ được cử về các xã kiểm soát dịch; 82 nhân viên thú y cấp xã được ký hợp đồng làm đầu mối tổ chức dập dịch. Các xã, phường huy động 98 máy phun, bơm chuyên dụng, sử dụng gần 7.000 lít hóa chất tiêu độc khử trùng tại các ổ dịch và vùng nguy cơ cao. Sở Nông nghiệp và Môi trường lập 3 đoàn công tác thường xuyên kiểm tra, chỉ đạo, tập trung xử lý 48 ổ dịch đã khoanh vùng. Lực lượng liên ngành đã xử lý 3 trường hợp vận chuyển gia súc không rõ nguồn gốc và 1 vụ giết mổ lợn bệnh tại phường Quảng Trị.
Bên cạnh đó, Chi cục Chăn nuôi và Thú y cũng chỉ đạo các trạm trực thuộc tăng cường công tác kiểm soát giết mổ động vật, nghiêm cấm tuyệt đối việc đóng dấu kiểm soát giết mổ tại các chợ, điểm không đúng quy định; thực hiện nghiêm túc, đúng quy trình kiểm tra trước và sau giết mổ; cán bộ được giao nhiệm vụ kiểm soát giết mổ chịu trách nhiệm trước pháp luật nếu để xảy ra sai phạm. Cùng với đó, việc hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm an toàn luôn chú trọng để tạo điều kiện cho người chăn nuôi xuất bán lợn đến thời điểm xuất chuồng. Từ đầu tháng 7/2025 đến nay, với 65 mẫu xét nghiệm có kết quả âm tính, Chi cục cấp ngay giấy chứng nhận vận chuyển để hỗ trợ người dân tiêu thụ sản phẩm an toàn.