Người trẻ phát huy giá trị của làng nghề

Chị Phạm Thị Công, 36 tuổi từ nhỏ đã cùng mẹ, các bà trồng cói, dệt chiếu tại làng Kim Bồng (phường Hội An) và cũng chứng kiến nghề truyền thống dần mai một. Sau khi làm hướng dẫn viên du lịch nhiều năm, chị quyết định trở về ngôi làng ven sông của mình để dựng lại nghề dệt chiếu cói.

Với lợi thế Hội An là điểm đến của hàng triệu du khách mỗi năm, chị Công nảy ra ý định làm du lịch cộng đồng gắn với nghề dệt chiếu. Ngôi nhà được chị cải tạo có không gian để trình diễn dệt chiếu và sản xuất sản phẩm thủ công từ cói. Chị tạo ra những tour trải nghiệm thực tế cho du khách, từ thu hoạch cói ở cánh đồng gần nhà, chẻ cói, phơi cói, nhuộm mầu, làm các sản phẩm thủ công. Chị cũng đa dạng sản phẩm, từ chiếu nhiều kích cỡ, đến túi xách, quạt, lồng đèn, tấm lót…

Trải qua nhiều khó khăn, có những lúc dường như phải ngưng hoạt động, đến nay, địa điểm Dệt chiếu cói truyền thống Kim Bồng của chị Công được nhiều du khách tìm đến. Cơ sở cũng được công nhận là sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu, sản phẩm OCOP 3 sao, tạo việc làm cho các phụ nữ trong làng. Tháng 12/2024, nghề dệt chiếu Kim Bồng được công nhận nghề thủ công truyền thống của tỉnh Quảng Nam (cũ).

“Tại làng còn có nghề mộc Kim Bồng, nghề làm hương truyền thống, cũng gần với làng Triêm Tây. Đây là tiền đề tốt để phát triển du lịch trải nghiệm, góp phần tăng thu nhập cho các nghệ nhân của làng nghề. Tôi cũng sẽ phối hợp các đơn vị quảng bá du lịch nơi đây, qua đó sẽ thêm nhiều du khách biết đến và tìm về với các làng nghề để trải nghiệm”, chị Công chia sẻ.

Gần đây nhất, chương trình đào tạo lãnh đạo trẻ Hội An với hơn 50 học sinh trung học phổ thông đã tạo nên nhiều bất ngờ khi đưa ra 14 đề án đổi mới sáng tạo gắn liền với di sản Hội An. Hai tháng triển khai, các bạn trẻ đã đi thực địa tại các làng nghề của Hội An, gặp gỡ nghệ nhân và tìm hiểu về mô hình giữ gìn, phát triển nghề; được đào tạo về các kỹ năng cần thiết. Các đề tài sáng tạo đã trải rộng nhiều lĩnh vực từ di sản, làng nghề, nghệ thuật dân gian và khởi nghiệp thanh niên. Mỗi đề tài đều đong đầy tâm huyết của các bạn trẻ đồng kiến tạo và định hình tương lai của Hội An.

Đó là “Neo Chòi”, đề xuất giải pháp thư viện số lưu trữ lời bài chòi và hướng nghiên cứu diễn dịch lời bài chòi truyền thống sang ngôn ngữ hiện đại. Nhóm cũng đề xuất các hình thức sản phẩm lưu niệm hay đồ dùng trong nhà hàng, khách sạn để quảng bá lời bài chòi xưa và nay đến cộng đồng, du khách. Hay dự án “Kim Bồng Du Ca” - phát triển mô hình du lịch cộng đồng và truyền thông sáng tạo, kết nối các trải nghiệm tại làng Mộc Kim Bồng và khu vực Cẩm Kim thành một hành trình xuyên suốt cho du khách.

Chương trình đã góp phần mở mang tầm nhìn và thôi thúc học viên hành động để bảo tồn làng nghề và các di sản Hội An. Các học viên sẽ tiếp tục phát triển đề án tiềm năng trở thành sản phẩm mẫu.

Chọn hướng đi mới, anh Trần Đăng Huy (phường Hòa Xuân) đã tạo ra một nền tảng du lịch bền vững kết nối du khách với trải nghiệm bản địa. Với Local Life Asia, những người làm du lịch cộng đồng, nghệ nhân làng nghề, chủ homestay sẽ tự đăng tải nội dung và bán trực tiếp dịch vụ lưu trú, trải nghiệm văn hóa và sản phẩm thủ công đến du khách. Hiện nay, trên nền tảng đã có hơn 1.000 sản phẩm du lịch (tour trải nghiệm, sản phẩm làng nghề, ẩm thực, nghỉ ngơi) sẵn sàng và chính thức hoạt động vào cuối tháng 8. Tại Đà Nẵng đã có hơn 200 sản phẩm của làng nghề, nghệ nhân, chủ homestay đăng ký và giới thiệu, kinh doanh các sản phẩm của mình.

“Chúng tôi hướng đến du lịch trải nghiệm, du lịch bền vững bằng cách “kéo” du khách về địa phương, tự người dân tham gia làm du lịch sẽ góp phần tăng thu nhập và tái đầu tư vào cộng đồng. Từ đó, cũng thu hút nhiều hơn bạn trẻ cùng hỗ trợ gia đình bằng khả năng ứng dụng công nghệ mới của mình”, anh Huy cho hay.

Đà Nẵng hiện nay có khoảng hơn 30 làng nghề, làng nghề truyền thống. Cùng với nỗ lực của các cấp chính quyền địa phương, những ý tưởng, sáng tạo và hành động của những người trẻ tại làng đã đóng góp vào gìn giữ, phát triển làng nghề theo cách bền vững.