Từ "chợ 4.0" đến "làng quê đáng sống"
Ngày đầu ra quân chiến dịch “Bình dân học vụ số”, tuổi trẻ Đồng Tháp tỏa đi khắp các khu vực chợ, hàng quán để hỗ trợ, hướng dẫn những tiểu thương cách thanh toán không dùng tiền mặt và cách phòng ngừa, ngăn chặn những thông tin xấu, độc trên môi trường mạng.
Ngay từ sáng sớm, tại chợ Mỹ Ngãi, Phường 1, thành phố Cao Lãnh, đội hình Bình dân học vụ số Phường đoàn Phường 1 đã có mặt để hỗ trợ các tiểu thương thực hiện mô hình “Chợ 4.0”. Chợ Mỹ Ngãi có gần 170 tiểu thương, trong đó 65% số tiểu thương đã có tài khoản ngân hàng và đã thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt. Các tiểu thương được đoàn viên hỗ trợ tìm hiểu cách thức thanh toán không dùng tiền mặt và cách chuyển tiền, nhận tiền thông qua ứng dụng thanh toán không dùng tiền mặt. Bên cạnh đó, đoàn viên còn hỗ trợ người dân cách tích hợp một số tiện ích vào ứng dụng định danh điện tử VNeID.
Chị Nguyễn Thị Ngọc Nga, sinh năm 1977, cư trú phường Hòa Thuận, kinh doanh cửa hàng nhôm nhựa đã 20 năm tại chợ Mỹ Ngãi cho biết, trước giờ chị chỉ thanh toán bằng tiền mặt. “Lúc đầu tôi tìm hiểu về thanh toán không dùng tiền mặt nhưng không hiểu. Các bạn trong Đội Bình dân học vụ số đã giúp tôi cài đặt ứng dụng hỗ trợ thanh toán trên điện thoại. Sau khi được hướng dẫn cài đặt, tạo mã QR để thanh toán, tôi cảm thấy rất yên tâm”, chị Nga chia sẻ.
Dạo một vòng chợ Mỹ Ngãi, chúng tôi nhận thấy phần lớn người dân đã bắt đầu thực hiện chuyển đổi số, những hộ buôn bán tại quầy hàng rau, thịt đã có tài khoản ngân hàng và sử dụng thanh toán không dùng tiền mặt. Phó Bí thư Phường đoàn Phường 1, thành phố Cao Lãnh Phan Trường An cho biết: “Phường đoàn sẽ mở rộng chiến dịch Bình dân học vụ số đến từng khóm để hỗ trợ người dân và vận động tuyên truyền về lợi ích của thanh toán chuyển khoản; đồng thời, tổ chức các lớp tập huấn liên quan đến chuyển đổi số cho người dân có nhu cầu”.
Phương Thịnh (huyện Cao Lãnh) là xã thuần nông, nhiều người dân chưa quen dùng điện thoại thông minh, nhất là việc chuyển khoản. 124 đoàn viên Xã đoàn Phương Thịnh đã tích cực đến từng hộ dân, khu vực chợ hỗ trợ người dân thanh toán trực tuyến, sử dụng mạng xã hội. “Nhiều người cao tuổi sau khi được hướng dẫn đã biết gọi điện cho con cháu qua mạng, vào các trang báo chính thống để xem tin tức”, Lê Tuấn Anh, Phó Bí thư Xã đoàn Phương Thịnh chia sẻ.
Cô Huỳnh Thị Nguyệt, ngụ Ấp 1, xã Phương Thịnh làm nghề đan lục bình cho biết: “Nhờ các đoàn viên hướng dẫn, tôi đã biết dùng Zalo để liên lạc với người thân và xem những thông tin hữu ích về sức khỏe, tin tức chính thống”.
Sẵn sàng bước vào kỷ nguyên số
Đồng Tháp luôn là điểm sáng trong cải cách hành chính, giáo dục và đổi mới sáng tạo. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu nổi bật, tỉnh còn nhiều thách thức trong phổ cập tri thức số đến với người dân, nhất là ở vùng nông thôn, người cao tuổi, người yếu thế, người lao động phổ thông. Nhiều người dân chưa biết cách tự tra cứu thông tin, sử dụng ứng dụng ngân hàng số, mua-bán trực tuyến, thanh toán trực tuyến hay đơn giản là gửi một thư điện tử, truy cập Zalo, Facebook một cách bảo mật; tìm kiếm thông tin trên mạng một cách an toàn và hiệu quả. Một bộ phận học sinh, sinh viên, người lao động trẻ còn thiếu kỹ năng, kiến thức làm việc trong môi trường số. Nếu không hành động kịp thời, khoảng cách số sẽ tạo ra khoảng cách xã hội mới.
Bí thư Tỉnh đoàn Đồng Tháp Huỳnh Minh Thức cho biết: “Trong thời đại số, Bình dân học vụ số không chỉ là khẩu hiệu, mà còn là nhiệm vụ quan trọng. Chiến dịch giúp người dân nắm bắt công nghệ, tiếp cận tri thức số, trở thành công dân số trong xã hội số. Thực hiện Bình dân học vụ số, tuổi trẻ Đồng Tháp đã có những bước chuẩn bị bài bản với hơn 3.500 đoàn viên, thanh niên tình nguyện đảm nhận vai trò người hướng dẫn sử dụng dịch vụ công, ứng dụng thanh toán không tiền mặt, định danh điện tử, AI cơ bản…”.
Chiến dịch Bình dân học vụ số là nhiệm vụ trọng tâm của chiến dịch Thanh niên tình nguyện hè 2025. 141 đội hình cấp xã và 14 đội hình cấp huyện đã ra quân triển khai các hoạt động chuyển đổi số tại địa phương.
Tỉnh đoàn Đồng Tháp xác định những nhiệm vụ trọng tâm để đưa Chiến dịch Bình dân học vụ số đi vào chiều sâu và phát triển bền vững, bao gồm: Phổ cập kỹ năng số và kiến thức AI đến 100% xã, phường thông qua các lớp học phù hợp với từng nhóm đối tượng. Đẩy mạnh truyền thông sáng tạo bằng hình thức hiện đại như infographic, video, mạng xã hội... để nâng cao nhận thức cộng đồng. Phát triển kỹ năng số cho thanh thiếu niên, hướng đến mục tiêu 80% được đào tạo cơ bản, 50% biết ứng dụng AI, IoT. Gắn chuyển đổi số với phát triển kinh tế địa phương, thông qua việc đưa sản phẩm nông sản lên sàn thương mại điện tử. Xây dựng các mô hình “nông thôn số”, “làng quê đáng sống” tại các địa bàn nông thôn, tạo điểm sáng về chuyển đổi số cộng đồng…
Đồng chí Lê Quốc Phong, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng ban Chỉ đạo về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số tỉnh Đồng Tháp yêu cầu các cấp chính quyền, đoàn thể, tổ chức xã hội đồng hành, hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi nhất để người dân tiếp cận và học hỏi công nghệ. Các cấp ủy, chính quyền cần xác định đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng, hàng đầu. Các sở, ngành, nhất là giáo dục, khoa học-công nghệ cần phối hợp chặt chẽ để tổ chức triển khai hiệu quả. Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị-xã hội làm nòng cốt với mỗi đoàn viên, hội viên là một hạt nhân lan tỏa tri thức số...
“Bình dân học vụ số” ở Đồng Tháp giúp người dân biết dùng điện thoại thông minh, ứng dụng công nghệ, tương tác trên môi trường số, truy cập thông tin, sử dụng dịch vụ công trực tuyến, giao tiếp qua mạng xã hội một cách an toàn và hiệu quả. Chiến dịch này tiếp nối truyền thống ham học của người Việt Nam, đóng góp thiết thực cho sự phát triển đất nước trong kỷ nguyên số.