Đây được đặt kỳ vọng là cực tăng trưởng mới phía tây thành phố với các trung tâm sản xuất công nghệ cao, logistics nội địa và đổi mới sáng tạo, hướng tới hình thành tam giác tăng trưởng chiến lược của vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ.
Mô hình đầu tiên của cả nước
KKT chuyên biệt Hải Phòng được quy hoạch với tổng diện tích khoảng 5.300 ha, trải dài trên địa bàn 6 xã gồm Thượng Hồng, Nguyễn Lương Bằng, Bắc Thanh Miện, Thanh Miện, Hải Hưng và Bình Giang (trước đây thuộc tỉnh Hải Dương). Vị trí địa lý chiến lược này nằm gần trục cao tốc Hà Nội-Hải Phòng, ở vùng lõi trung tâm phát triển công nghiệp của thành phố, có dư địa lớn để hình thành một trung tâm kinh tế tích hợp đa ngành, hiện đại và có tính kết nối cao.
KKT chuyên biệt không hoạt động độc lập mà sẽ bổ trợ, liên kết và nâng cao hiệu quả của hai KKT ven biển hiện có là KKT Đình Vũ-Cát Hải và KKT Nam Hải Phòng. Theo UBND thành phố Hải Phòng, việc hình thành KKT chuyên biệt sẽ giúp không gian phát triển được phân bổ hợp lý hơn, tạo sự gắn kết chiến lược giữa vùng nội địa với vùng ven biển. Sự phân công chức năng rõ ràng giữa ba KKT sẽ giảm áp lực phát triển dồn về ven biển, đồng thời mở rộng ảnh hưởng của Hải Phòng từ khu vực duyên hải ra toàn vùng Đồng bằng sông Hồng; góp phần khẳng định vai trò trung tâm trung chuyển hàng hóa, dịch vụ và đầu tư quốc tế trong hành lang kinh tế Nam Ninh-Lạng Sơn-Hà Nội-Hải Phòng-Quảng Ninh.
Không gian chức năng của KKT chuyên biệt được quy hoạch chi tiết, gồm 11 khu công nghiệp với tổng diện tích hơn 2.810 ha. Trong đó, 6 khu công nghiệp đã nằm trong quy hoạch cũ của tỉnh Hải Dương, 5 khu còn lại là các khu tiềm năng sẽ được hình thành khi hội đủ điều kiện. Bên cạnh đó, thành phố sẽ phát triển 4 cụm công nghiệp với diện tích khoảng 199 ha, đồng thời quy hoạch khu thương mại dịch vụ, logistics và phi thuế quan với diện tích khoảng 230 ha.
Một điểm nhấn quan trọng là khu trung tâm đổi mới sáng tạo, nghiên cứu và đào tạo được quy hoạch trên diện tích 60 ha, đóng vai trò hạt nhân thúc đẩy nghiên cứu và phát triển, hỗ trợ khởi nghiệp, kết nối doanh nghiệp, đào tạo nhân lực, ứng dụng và thương mại hóa công nghệ. Ngoài ra, thành phố cũng chú trọng phát triển các khu hạ tầng công cộng (160 ha) với đầy đủ tiện ích về giáo dục, y tế, văn hóa, thể thao, cùng hệ thống đô thị hiện đại diện tích khoảng 530 ha, phát triển theo hướng xanh, thông minh và bền vững.
Đồng chí Lê Anh Quân, Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố Hải Phòng cho biết, việc sớm thành lập KKT chuyên biệt có ý nghĩa chiến lược quan trọng. Đây là KKT chuyên biệt đầu tiên của cả nước, tạo động lực tăng trưởng mới, tái cấu trúc hợp lý không gian phát triển, khơi thông những điểm nghẽn để thành phố bứt phá mạnh mẽ, mở rộng ảnh hưởng từ khu vực ven biển ra toàn vùng Đồng bằng sông Hồng.
Tạo đột phá phát triển
Sau khi Ban Thường vụ Thành ủy thống nhất thông qua các nội dung liên quan Đề án và đề xuất hồ sơ thành lập KKT chuyên biệt Hải Phòng, đồng chí Lê Tiến Châu, Bí thư Thành ủy giao Đảng ủy UBND thành phố chỉ đạo thực hiện các trình tự, thủ tục theo quy định, sớm trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và phấn đấu thành lập KKT chuyên biệt trong năm 2025.
Hiện nay, Hải Phòng đã có đầy đủ các điều kiện để hình thành KKT chuyên biệt xét theo các tiêu chí của Nghị định số 35/2022/NĐ-CP về quản lý khu công nghiệp, KKT; và các cơ chế tại Nghị quyết số 226/NQ/QH15 ngày 27/6/2025 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Hải Phòng.
Lộ trình dự kiến triển khai KKT chuyên biệt được chia làm 3 giai đoạn. Giai đoạn 2025-2026, Hải Phòng hoàn thiện quy hoạch chung và một số quy hoạch phân khu, xúc tiến thu hút các dự án đầu tư. Giai đoạn 2026-2030 tập trung triển khai đầu tư xây dựng hạ tầng, vận hành thử nghiệm một số phân khu. Giai đoạn 2031-2035 hoàn thiện toàn bộ hệ thống kinh tế-xã hội của KKT, tiến tới mở rộng quy mô khu vực này lên 10 nghìn đến 15 nghìn ha.
Theo tính toán, đến năm 2030, KKT chuyên biệt có thể đóng góp 3-4% tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) của thành phố, và sẽ vượt mốc 5% trong giai đoạn sau năm 2030. Ngoài ra, khu vực này dự kiến đóng góp khoảng 4-5% vào tổng thu ngân sách, khẳng định vai trò một cực tăng trưởng mới đầy tiềm năng của thành phố.
Dự kiến tổng mức đầu tư của KKT chuyên biệt Hải Phòng khoảng 338.017 tỷ đồng; nguồn vốn ngân sách 2.180 tỷ đồng, chiếm 0,65%, các nguồn vốn khác 335.837 tỷ đồng, chiếm 99,35%. Giai đoạn 2026-2030, tổng nhu cầu vốn đầu tư khoảng 136.142 tỷ đồng và giai đoạn 2031-2035 khoảng 201.875 tỷ đồng.
