Dự án đường tránh phía đông thành phố Đông Hà (cũ) còn được gọi đường tránh Đông Hà dài 13,3 km được Bộ Giao thông vận tải (nay là Bộ Xây dựng) phê duyệt đầu tư năm 2022 với tổng số vốn gần 400 tỷ đồng. Đây là công trình giao thông trọng điểm nhằm giảm tải áp lực cho Quốc lộ 1 đi qua 2 phường Đông Hà và Nam Đông Hà, tỉnh Quảng Trị. Mấy chục năm nay, Đông Hà là đô thị duy nhất ở miền trung không có đường tránh, dẫn đến nhiều vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng liên tiếp xảy ra.
Theo kế hoạch ban đầu, dự án hoàn thành trong năm 2024; nhưng do nhiều nguyên nhân, trong đó chủ yếu vướng mặt bằng cho nên thời gian hoàn thành được gia hạn đến tháng 9/2025. Giám đốc Ban Quản lý Bảo trì giao thông, Sở Xây dựng tỉnh Quảng Trị Hoàng Anh Quang cho biết, đến nay dự án vẫn đang gặp khó khăn vì vướng 3 đoạn chưa giải phóng mặt bằng trên địa bàn xã Gio Linh. Hàng chục trường hợp hộ dân bị ảnh hưởng và 29 lăng mộ chưa di dời. Cùng với đó, hai khu tái định cư chưa hoàn thành thi công, vì vậy người dân chưa đến nhận nhà đất mới được. Các công trình hạ tầng kỹ thuật cũng chưa hoàn thành di dời.
Cụ thể, Ủy ban nhân dân xã Gio Linh cho biết, dự án trên còn lại khoảng 1,2 km chưa giải phóng mặt bằng, trong đó tại nút giao với Quốc lộ 1, xã Phong Bình (cũ) dài khoảng 200m; tại nút giao với Đường tỉnh 575a qua xã Gio Mỹ (cũ) dài khoảng 200m; qua địa bàn xã Gio Quang (cũ) khoảng 800m. Công tác giải phóng mặt bằng đoạn này còn những vướng mắc: Có 3 trường hợp đã nhận tiền bồi thường nhưng chưa bàn giao mặt bằng vì chưa có đất tái định cư; 2 trường hợp đã đồng ý nhận tiền bồi thường nhưng chưa phê duyệt được do chưa có đất bố trí tái định cư và chưa có đất để giao đất có thu tiền sử dụng đất; 11 trường hợp chưa thống nhất phương án bồi thường, hỗ trợ với lý do đơn giá thấp…
Tại buổi kiểm tra thực địa, Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Trị Hoàng Nam đề nghị các địa phương liên quan tăng cường hơn nữa công tác dân vận, gặp gỡ, đối thoại với người dân; phối hợp nhà thầu để đưa ra giải pháp hợp lý, đúng quy định; nhất quán quan điểm tạo điều kiện tối đa cho người dân vùng chịu ảnh hưởng không bị thiệt thòi khi dự án được triển khai. Tuy nhiên, tất cả mọi phương án đều phải hợp lý, đúng quy định. Những nội dung vượt thẩm quyền cần kịp thời báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh để xem xét, xử lý theo quy định, kể cả phương án cưỡng chế. Lãnh đạo tỉnh yêu cầu, đến hết tháng 7/2025 phải hoàn thành việc giải phóng mặt bằng trên toàn tuyến.
Một dự án giao thông trọng điểm khác là đường Hùng Vương kết nối Hành lang kinh tế đông tây và Khu kinh tế đông nam Quảng Trị (gọi là đường Hùng Vương nối dài) hiện cũng vẫn vướng mắc giải phóng mặt bằng. Dự án này nằm trong tổng thể Dự án hạ tầng cơ bản cho phát triển toàn diện tỉnh Quảng Trị, có vai trò chiến lược trong liên kết vùng. Khi hoàn thành, tuyến đường sẽ tạo động lực phát triển mạnh mẽ cho khu vực trung tâm phía nam của tỉnh. Dù dự án đã khởi công từ năm 2021 nhưng do năng lực nhà thầu và vướng mặt bằng cho nên chậm tiến độ nhiều năm, tỉnh Quảng Trị từng phải thay nhà thầu.
Dự án này gồm hai tuyến: đường Hùng Vương và đường Bảo Đại đi qua 3 thôn Ái Tử, Tân Kiên và Hà Xá thuộc xã Ái Tử, ảnh hưởng đến 212 hộ dân; trong đó 21 hộ bị ảnh hưởng trực tiếp đến nhà ở. Tổng mức đầu tư sau điều chỉnh của dự án là 130,3 tỷ đồng, tổng chiều dài tuyến gần 4,2 km. Ủy ban nhân dân huyện Triệu Phong (cũ) đã phê duyệt 8 đợt bồi thường, hỗ trợ gần 24,3 tỷ đồng cho những hộ dân ảnh hưởng. Tuy nhiên, đoạn này còn nhiều vướng mắc về chuyển đổi mục đích sử dụng đất hoặc đề xuất điều chỉnh thiết kế.
Liên danh nhà thầu gồm Công ty trách nhiệm hữu hạn Xây dựng Mạnh Linh, Công ty cổ phần Thành An và Công ty cổ phần Xây dựng Tổng hợp Quảng Trị hiện đang triển khai thi công gói thầu với giá trị hợp đồng hơn 118,8 tỷ đồng; trong đó, riêng phần xây lắp tuyến đường Hùng Vương nối dài là hơn 73,6 tỷ đồng. Thống kê đến nay, giá trị thực hiện mới đạt hơn 25%. Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng tỉnh Quảng Trị cho biết, đến ngày 30/9/2025 phải hoàn thành công trình, trong khi công tác giải phóng mặt bằng vẫn chưa dứt điểm. Nếu địa phương không xử lý quyết liệt về giải phóng mặt bằng thì tiến độ sẽ bị ảnh hưởng.
Tại buổi kiểm tra hiện trường mới đây, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Trị Trần Phong yêu cầu lãnh đạo xã Ái Tử và các đơn vị liên quan tiếp tục tuyên truyền, vận động người dân hiểu rõ mục tiêu dự án để phối hợp bàn giao mặt bằng. Đối với các trường hợp cố tình không di dời dù đã được giải thích đầy đủ và hỗ trợ theo đúng chính sách, cần kiên quyết áp dụng biện pháp bảo vệ thi công, tổ chức cưỡng chế. Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Trị cũng yêu cầu các nhà thầu phải khẩn trương thi công ngay khi có mặt bằng sạch; mặt bằng giao đến đâu phải thi công ngay đến đó, bảo đảm chất lượng, kỹ thuật và mỹ thuật công trình.
