Bộ tranh lụa "Khúc ca mùa hạ" - giai điệu về sự sống dịu dàng

Với sắc vàng và xanh chủ đạo, bộ tranh lụa đưa người xem vào không gian của sự tĩnh lặng, thanh khiết và tràn đầy nội tâm. Chọn chất liệu lụa, họa sĩ thế hệ 9x Trương Văn Ngọc đã tự đặt mình vào thử thách kép: vừa phải tiết chế bảng màu để tôn lên sự mờ ảo, vừa phải dồn tâm trí vào từng chi tiết nhỏ nhất, bởi lụa không cho phép sự ồn ào.

Lụa và màu trong tranh họa sĩ Trương Văn Ngọc tựa làn sương nhẹ phủ lấy thế giới tự nhiên. Ở đó, từng cánh sen, chiếc lá, vệt nước khẽ chảy dường như ngân lên trong mắt người xem.

Điểm nổi bật trong bộ tranh "Khúc ca mùa hạ" là bảng màu giới hạn nhưng chứa đựng nội hàm phong phú. Vàng là vàng óng như sắc nắng trên cánh sen buổi sớm, như màu của nhụy hoa trầm tư trước khi tàn.

Xanh, đôi khi không hẳn là màu lá mà là nhiều tầng sắc độ: từ xanh non của búp, xanh rêu của bùn, đến xanh ngọc của nước. Hai gam màu ấy như hòa quyện, thẩm thấu, mở ra chiều sâu không gian, đồng thời mang ý nghĩa biểu tượng cho sức sống tĩnh lặng.

Sen trong tranh Trương Văn Ngọc không một mình. Đó là nơi nương náu, là điểm tụ hội của những sinh vật bé nhỏ mà mắt thường có thể lướt qua: chim bói cá lặng phắc chờ mồi, con ếch nhỏ bám vào lá sen, bọ ngựa giương chân như một thi sĩ đang múa bút giữa không trung, ong bay vòng quanh như nhạc công của bản giao hưởng màu...

Những sinh vật ấy không phải yếu tố phụ họa mà cũng là nhân vật chính, là những nhịp phách của "khúc ca" mang tên mùa hạ. Qua đó, họa sĩ gửi gắm cái nhìn nhân ái, khiêm nhường, bao dung: cái đẹp không phải ở chỗ lớn lao, mà cần được cảm nhận bằng sự lắng nghe, thấu hiểu.

Việc lựa chọn tranh lụa - chất liệu truyền thống, khó chinh phục và đòi hỏi sự tinh tế cao độ - luôn là thử thách, đặc biệt đối với họa sĩ trẻ như Trương Văn Ngọc.

Trong bối cảnh phần lớn các nghệ sĩ đương đại tìm đến chất liệu acrylic, sơn dầu, hoặc đa chất liệu để thể hiện sự bứt phá và cá tính mạnh mẽ thì việc anh lựa chọn lụa có thể coi như "lội ngược dòng".

Không giống các chất liệu có thể "sửa sai", lụa gần như không cho phép người họa sĩ sơ suất. Mỗi đường cọ, mỗi nét bút, một khi đã ăn màu vào sợi tơ thì không thể rút lại, cũng khó để bồi thêm nếu không phải là dụng ý. Điều này đòi hỏi kỹ thuật nhuần nhuyễn, khả năng kiểm soát bút pháp và sự cân nhắc tinh tế ngay từ trong ý niệm. Đó là ranh giới mỏng manh mà người vẽ lụa cần đối diện.

Theo giới chuyên môn, có thể ví hành trình vẽ trên lụa như tinh thần của việc "giữ" và "buông". Họa sĩ cần hài hòa giữa độ ẩm, độ loang và độ thấm của màu.

Muốn vậy, người vẽ phải vừa chế ngự sự loang màu bằng kỹ thuật, lại vừa chấp nhận để màu lan theo tự nhiên ở những chỗ cần mờ ảo. Chính trong sự "giằng co" đó, tính nghệ thuật của tranh lụa được hình thành từ sự hòa hợp giữa con người và chất liệu.

Với một họa sĩ trẻ như Trương Văn Ngọc, việc chọn vẽ tranh lụa thể hiện xu hướng không chạy theo ồn ào mà kiên định với con đường của sự lặng lẽ, sâu sắc.

Giới trẻ thường bị hấp dẫn bởi tốc độ, hiệu ứng thị giác mạnh, màu sắc bạo liệt; nhưng anh đã chọn hành trình ngược và chậm, khó, yêu cầu tâm thế của người tu tập. Đó vừa là sự tôn trọng truyền thống, cũng là cách tạo nên ngôn ngữ thị giác riêng giữa thời đại bão hòa hình ảnh.

Mỗi tác phẩm trong bộ tranh "Khúc ca mùa hạ" đều mang dấu vết của sự tu dưỡng nội tâm, trong từng bước rèn luyện khắt khe.

Việc kết hợp sắc độ vàng, xanh với sinh vật bé nhỏ đòi hỏi con mắt tinh tường và sự tài hoa, kiên nhẫn. Làm nổi bật được vẻ đẹp mong manh mà không sến; khắc họa sự sinh động mà vẫn thiền tĩnh... là điều các họa sĩ vẽ lụa luôn hướng tới.

"Khúc ca mùa hạ" không hẳn là bộ tranh về thiên nhiên thuần túy, mà là một lối "tu hành" bằng hội họa. Tranh không mô tả mùa hạ một cách ồn ào, không miêu tả sen theo kiểu biểu tượng mà đó là cách một người sống chậm lại, lặng lẽ ngắm sự sống và vẽ ra trong hình thức thiền định.

Những khoảng trống trong tranh: bầu trời mờ xa, nền lụa chưa phủ kín... chính là cách họa sĩ mời công chúng bước vào để tiếp tục viết tiếp giai điệu, màu sắc của riêng mình.

Bộ tranh nói riêng và cảm hứng chung của tranh Trương Văn Ngọc là lời mời bước vào thế giới của những vẻ đẹp bị lãng quên. Trong thế giới ấy, lụa là hơi thở, vàng xanh là sắc độ cảm xúc và những sinh linh nhỏ bé trở thành biểu tượng cho sự sống bền bỉ.

Chia sẻ về bộ tranh "Khúc ca mùa hạ", họa sĩ Trương Văn Ngọc không tự nhận mình theo đuổi một trường phái hay quan niệm lớn lao, anh bộc bạch đầy giản dị, đúng như không khí các tác phẩm mang lại cho người xem.

"Tôi chỉ muốn ghi lại từng khoảnh khắc mùa hạ thật gần nhưng có thể đã vụt qua. Có bao nhiêu vẻ đẹp bé nhỏ mà bền bỉ, sống động. Chúng luôn ở đó, thậm chí sẽ quay lại, chỉ là ta có nhìn rõ hay không", họa sĩ nói.

Họa sĩ quan niệm, cần quan sát, lắng nghe, kiên trì gom nhặt, tích lũy những rung động dù là nhỏ nhất của đời sống để hội họa là một cách "phục sinh" sự hiện diện. Khi được hỏi về lựa chọn chất liệu lụa, Trương Văn Ngọc cho rằng, đó là chất liệu hợp với cá tính của anh, nhưng vẫn phải trải qua một hành trình với các chất liệu khác thì anh mới có thể chinh phục lụa.

Tranh là người, các tác phẩm của Trương Văn Ngọc ẩn chứa sự điềm đạm, bao dung, để cho thiên nhiên, chất liệu, không gian tự lên tiếng. Nhờ lẽ đó, "Khúc ca mùa hạ" khiến ta muốn dừng lại, ngắm nhìn, lắng nghe lâu hơn những điều nhỏ bé quanh mình.

"Tôi muốn người ta nhớ lại cảm giác mát lạnh của giọt sương trên cánh sen, nhớ mùi bùn thoảng lên trong buổi trưa hè hay dáng dấp nhỏ xíu của con côn trùng dễ khuất lấp đâu đó để rồi nhận ra những mảnh ghép ấy có ký ức, tuổi thơ, kỷ niệm của mình", họa sĩ bộc bạch.

Từng lời chia sẻ êm đềm, chạm sâu như chính những vệt màu mềm mại trên nền lụa. Trên con đường đòi hỏi sự kiên nhẫn, Trương Văn Ngọc không cố gắng lý giải mà anh chọn cách sống trong nó. Từ đó, vẻ đẹp giản dị, tinh tế được bật ra, làm nên bản sắc riêng cho người họa sĩ trẻ đang lặng lẽ đi trên con đường đầy thử thách mang tên tranh lụa.