Đời sống âm nhạc những năm gần đây khá sôi động, khi các chương trình thực tế, concert đều thu hút đông đảo khán giả, nhất là giới trẻ. Đây là tín hiệu đáng mừng cho nghệ thuật biểu diễn của Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng và cả nước nói chung, là bước đầu nhiều khởi sắc để xây dựng công nghiệp văn hóa nước nhà.
Tuy nhiên, để môi trường âm nhạc phát triển lành mạnh, ngành chức năng cần sớm ngăn chặn kịp thời những biểu hiện tiêu cực, tránh để những tác phẩm mang nội dung phản cảm, độc hại được quảng bá, lan truyền sâu rộng trong công chúng. Điển hình trong thời gian qua, sự việc một ca sĩ trẻ trình diễn ca khúc của mình có ca từ lệch chuẩn văn hóa, dung tục, ngạo mạn tại Hà Nội đã gây bức xúc trong dư luận. Nhiều ca sĩ trẻ khác cũng được “điểm danh” khi sáng tác, trình diễn ca khúc với ngôn ngữ âm nhạc cẩu thả, phản cảm, dung tục, dùng ngôn ngữ không trong sáng. Thậm chí, có ca sĩ trẻ biến âm nhạc thành nơi trút giận, đả kích, công kích lẫn nhau, thể hiện thái độ ngạo mạn, thiếu văn minh, thiếu đạo đức nghề nghiệp và không tôn trọng khán giả hay cổ súy sử dụng chất cấm, lối sống buông thả, giang hồ, tệ nạn xã hội. Những ca khúc này xuất hiện trên mạng xã hội và lan truyền rất nhanh làm ảnh hưởng thuần phong mỹ tục, thẩm mỹ nghệ thuật, chuẩn mực ứng xử văn hóa, ảnh hưởng suy nghĩ, hành động lệch chuẩn, nhất là trong giới trẻ và cái nhìn của công chúng về hình ảnh người nghệ sĩ.
Trước thực trạng nêu trên, Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh đã có công văn gửi đến cơ quan quản lý văn hóa, các hội nghề nghiệp nhằm định hướng, chấn chỉnh hoạt động âm nhạc có biểu hiện lệch chuẩn văn hóa này. Đây được xem là động thái kịp thời, tích cực của thành phố được dư luận đồng tình, ủng hộ nhằm mang lại một đời sống âm nhạc nói riêng và đời sống văn hóa nói chung lành mạnh, nhân văn, phù hợp thuần phong mỹ tục dân tộc.
Thiết nghĩ, để các loại “rác” nêu trên không thể tồn tại trong môi trường âm nhạc, ngành quản lý văn hóa cần tăng cường quản lý, kiểm tra nội dung biểu diễn, sáng tác, phát hành sản phẩm âm nhạc, nhất là thể loại rap và nhạc lan truyền trên mạng xã hội; chương trình âm nhạc tại các điểm biểu diễn, như phòng trà, chương trình âm nhạc xã hội hóa do tư nhân đứng ra tổ chức, các chương trình âm nhạc, sự kiện ngoài không gian công cộng... trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh phải bảo đảm tuân thủ quy định pháp luật, chuẩn mực văn hóa.
Sở Văn hóa và Thể thao thành phố cần phối hợp Thanh tra thành phố thanh tra, xử lý, xử phạt các trường hợp vi phạm trên lĩnh vực biểu diễn, quảng bá các sản phẩm phi văn hóa; chủ trì, phối hợp Hội Âm nhạc thành phố, Đài Phát thanh Truyền hình tổ chức các chương trình, chuyên đề tuyên truyền, định hướng sáng tạo nghệ thuật, nâng cao ý thức, trách nhiệm xã hội của văn nghệ sĩ.
Ngoài ra, Sở Văn hóa và Thể thao thành phố cần tham mưu Ủy ban nhân dân thành phố các giải pháp quản lý, xử lý nghiêm các trường hợp sáng tác, biểu diễn, phát hành sản phẩm âm nhạc phản cảm, lệch chuẩn, làm ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống văn hóa; đồng thời khen thưởng, biểu dương kịp thời những ca sĩ, nghệ sĩ có sáng tác hay, sáng tạo, mang tính giáo dục, có nhiều cống hiến cho xã hội…
Hội Âm nhạc, Hội đồng Lý luận, phê bình văn học nghệ thuật thành phố cần phối hợp tổ chức các buổi tọa đàm, sinh hoạt chuyên đề kịp thời phê bình, phân tích các biểu hiện lệch chuẩn, phản cảm trong sáng tác và biểu diễn. Các hoạt động này sẽ góp phần điều chỉnh, định hướng tư duy thẩm mỹ đúng đắn cho giới nghệ sĩ và công chúng, nhằm xây dựng một môi trường âm nhạc lành mạnh, lan tỏa giá trị văn hóa tích cực đến với giới trẻ.
