Vinh danh những cống hiến cho sự nghiệp bảo tồn và phát huy văn hóa dân tộc

Tới dự lễ kỷ niệm có các đồng chí: Nguyễn Văn An, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch Quốc hội; Tiến sĩ Phạm Quang Nghị, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Bí thư Thành ủy Hà Nội; Phó Giáo sư-Tiến sĩ Tạ Quang Đông, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; cùng đại diện lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương và đông đảo các thế hệ văn nghệ sĩ, nhà khoa học.

Một phần tư thế kỷ "giữ lửa" di sản

Viện Nghiên cứu Bảo tồn và Phát huy văn hóa dân tộc được thành lập ngày 1/6/2000, với tiền thân là Trung tâm Bảo tồn và Phát huy Nghệ thuật Dân tộc, dưới sự ủng hộ của Ban Tổ chức Cán bộ Chính phủ, Ủy ban Văn hóa Giáo dục Thanh thiếu niên nhi đồng Quốc hội và Bộ Văn hóa-Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch). Từ những ngày đầu với hơn 10 thành viên, Viện đã phát triển mạnh mẽ, trở thành nơi hội tụ giới trí thức, văn nghệ sĩ tâm huyết như Giáo sư-Anh hùng Lao động Vũ Khiêu, Giáo sư Trần Văn Khê, Nghệ sĩ Nhân dân Đặng Nhật Minh... Đến nay, Viện có hàng chục đơn vị trực thuộc trên cả nước, từ các trung tâm nghiên cứu âm nhạc, ẩm thực dân tộc đến các câu lạc bộ ca trù, lục bát, quan họ, góp phần giữ gìn và lan tỏa giá trị văn hóa truyền thống.

Trong 25 năm qua, Viện đã thực hiện nhiều công trình nghiên cứu khoa học cấp Bộ, như "Nghệ thuật Múa rối nước", "Tìm về cội nguồn Quan họ", "Cuộc đời và sự nghiệp của danh nhân Đào Tấn", "100 năm Nghệ thuật Cải lương" và "Nghệ thuật Dân ca kịch Bài chòi". Các công trình này đã được xuất bản, phục vụ rộng rãi bạn đọc và nhận được đánh giá cao từ dư luận. Ngoài ra, Viện tổ chức hàng trăm hội thảo khoa học, xuất bản hàng chục cuốn sách giá trị, đồng thời triển khai các dự án lớn như "Sân khấu học đường" (từ năm 2003-2015) và "Đưa văn hóa giao thông vào cộng đồng" (2008-2018), góp phần giáo dục thế hệ trẻ và nâng cao ý thức cộng đồng.

Chung tay lưu giữ, bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc Việt Nam

18/04/2025 21:22

Phát biểu tại buổi lễ, Nghệ sĩ Nhân dân Lê Tiến Thọ, Viện trưởng, nhấn mạnh: Suốt 25 năm qua, Viện đã đạt được nhiều thành tựu nổi bật trong nghiên cứu khoa học với các đề tài cấp Bộ về nghệ thuật Múa rối nước, Quan họ, Cải lương và đặc biệt là về danh nhân Đào Tấn. Nhiều dự án có sức lan tỏa lớn như "Sân khấu học đường" (thực hiện từ năm 2003-2015) đã góp phần tạo nên lớp khán giả trẻ và phát hiện nhiều tài năng mới cho nghệ thuật truyền thống.

Với những đóng góp to lớn, Viện đã vinh dự được Đảng và Nhà nước trao tặng Huân chương Lao động hạng Ba cùng nhiều bằng khen cao quý khác. Đặc biệt, năm 2021, Giáo sư Hoàng Chương- người đặt nền móng đầu tiên cho Viện, đã được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới.

Vinh danh những cống hiến xuất sắc cho văn hóa dân tộc

Trong khuôn khổ buổi lễ, Hội đồng Giải thưởng Đào Tấn đã trao giải cho 14 tập thể và cá nhân có thành tích xuất sắc trong việc sáng tạo và quản lý văn hóa nghệ thuật. Giải thưởng Đào Tấn, được mang tên bậc hậu tổ của nghệ thuật Tuồng, là sự ghi nhận xứng đáng cho những nỗ lực bảo tồn tinh hoa văn hóa dân tộc bằng nguồn lực xã hội hóa.

Năm nay, Giải thưởng Lớn đã được trao cho cố nhà viết kịch Lê Duy Hạnh vì những cống hiến đồ sộ với hơn 50 tác phẩm sân khấu có sức sống lâu bền. Ban Tổ chức cũng truy tặng danh hiệu Tác giả Xuất sắc cho nhà viết kịch Lưu Quang Hà với tác phẩm "Đêm trắng", vở kịch tiêu biểu về hình tượng Bác Hồ trong đấu tranh chống tham nhũng.

Ở hạng mục Nhà quản lý nghệ thuật xuất sắc, giải thưởng đã vinh danh Nghệ sĩ nhân dân Lệ Ngọc (Sân khấu Lệ Ngọc), Nghệ sĩ nhân dân Nguyễn Trung Hiếu (Giám đốc Nhà hát Kịch Hà Nội) và Nghệ sĩ nhân dân, Nghệ sĩ Ưu tú Trần Tựa, Đạo diễn Nguyễn Thanh Hiệp và Soạn giả Mai Văn Lạng cũng được tôn vinh ở các hạng mục Họa sĩ, Ca sĩ và Người truyền bá nghệ thuật xuất sắc.

Về giải thưởng tập thể, 5 tác phẩm và đơn vị đã được vinh danh bao gồm: Vở kịch "Ngược chiều Bình an" (Nhà hát Kịch Việt Nam); Kịch xiếc "Nghêu, Sò, Ốc, Hến" (Liên đoàn Xiếc Việt Nam); Vở tuồng "Dấu thiêng Hà Nội" và vở cải lương "Từ Việt Bắc về Hà Nội" (Nhà hát Cải lương Việt Nam); cùng Câu lạc bộ Tuồng xã Giai Lạc, tỉnh Nghệ An.

Sự thành công của buổi lễ không chỉ khẳng định vị thế của Viện trong đời sống văn hóa nước nhà mà còn là nguồn động viên to lớn để các thế hệ văn nghệ sĩ tiếp tục hành trình bảo tồn, phát huy những giá trị văn hiến của dân tộc trong thời kỳ hội nhập.