Việt Nam hiện đối mặt thách thức lớn về rác thải nhựa, đồng thời cam kết đạt phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 và thực hiện các mục tiêu trong khuôn khổ Đối tác Chuyển dịch năng lượng công bằng.
Hội thảo quy tụ hơn 100 đại biểu là nhà hoạch định chính sách, doanh nghiệp, nhà nghiên cứu, tổ chức quốc tế, tài chính và phát triển, cùng thảo luận về kết quả “Biến rác thải nhựa đại dương thành cơ hội trong nền kinh tế tuần hoàn” và tiềm năng nhân rộng giải pháp đồng xử lý, sử dụng lò nung xi-măng để xử lý an toàn nhựa khó tái chế, ngăn rò rỉ ra môi trường, giảm phụ thuộc vào than và cắt giảm khí nhà kính.
Phát biểu khai mạc, bà Hilde Solbakken, Đại sứ Na Uy tại Việt Nam, khẳng định: “Ứng phó rác thải nhựa đại dương và biến đổi khí hậu là ưu tiên của Na Uy. Thông qua “Biến rác thải nhựa đại dương thành cơ hội trong nền kinh tế tuần hoàn”, chúng tôi đã chứng kiến đồng xử lý có thể biến rác nhựa thành nguồn tài nguyên hữu ích cho khí hậu, kinh tế và cộng đồng. Na Uy cam kết tiếp tục nhân rộng giải pháp này tại Việt Nam và khu vực trong khuôn khổ hợp tác Đối tác Chuyển dịch năng lượng công bằng”.
Dự án “Biến rác thải nhựa đại dương thành cơ hội trong nền kinh tế tuần hoàn” nằm trong cam kết của Na Uy về thực hiện Mục tiêu Phát triển bền vững 14.1 về giảm ô nhiễm biển vào năm 2025. Tại Việt Nam, dự án khởi động từ năm 2019, với thí điểm thành công tại Nhà máy Xi-măng INSEE (Kiên Giang) năm 2021, sau đó mở rộng tại Xi-măng Xanh Lam Thạch (Quảng Ninh). Rác nhựa giá trị thấp từ các làng nghề Minh Khai (Hưng Yên) và Tràng Minh (Hải Phòng) đã được đồng xử lý hiệu quả, đạt tỷ lệ thay thế nhiệt từ 35–40%.
Ông Kåre Helge Karstensen, Giám đốc Chương trình “Biến rác thải nhựa đại dương thành cơ hội trong nền kinh tế tuần hoàn”, nhấn mạnh: “Thành công hôm nay chứng minh đồng xử lý nhựa khó tái chế trong lò nung xi-măng vừa khả thi về kỹ thuật, thân thiện môi trường, vừa có thể mở rộng nhanh chóng. Bước tiếp theo là tích hợp giải pháp này vào chính sách quốc gia để tạo thay đổi mang tính hệ thống”.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Lương Đức Long, Phó Chủ tịch Hiệp hội Xi-măng Việt Nam, cũng cho rằng: “Đồng xử lý rác trong lò nung xi-măng là giải pháp an toàn, hiệu quả nhất. Chúng tôi mong muốn Nhà nước sớm có chính sách ưu đãi, hỗ trợ chuyển giao công nghệ để nhân rộng mô hình này, biến rác thành ‘vàng đen’, góp phần xây dựng Việt Nam xanh-sạch-đẹp”.
Các tham luận và thảo luận tại hội thảo tập trung vào khung pháp lý, tiềm năng nguồn thải, rào cản trong triển khai và kinh nghiệm thực tiễn. Dự án “Biến rác thải nhựa đại dương thành cơ hội trong nền kinh tế tuần hoàn” đã chứng minh khả năng xử lý khoảng 1 triệu tấn nhựa khó tái chế mỗi năm, thay thế 0,5 triệu tấn than, góp phần giảm đáng kể phát thải CO₂.
Hội thảo cũng kêu gọi tăng cường hợp tác khu vực và đối tác công–tư để nhân rộng giải pháp đã được kiểm chứng trên toàn châu Á. Trước đó, sự kiện tương tự đã diễn ra tại Bangkok (Thái Lan) vào tháng 9/2025.