Hai nhóm chương trình cho vay với lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng
Ông Vương Văn Minh, Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng Chính sách xã hội, cho biết, trong những năm qua, Đảng, Nhà nước đã ban hành nhiều chính sách nhằm hỗ trợ cho người dân giải quyết việc làm, tạo nguồn thu nhập ổn định và giúp các hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác nâng cao trình độ, cải thiện đời sống, góp phần giảm nghèo bền vững. Đồng hành cùng các chính sách này, kể từ khi thành lập năm 2002 đến nay, với nhiệm vụ được giao, Ngân hàng Chính sách xã hội luôn tích cực triển khai thực hiện các chính sách này, trong đó, có cho vay người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng.
Đây là thông tin từ Hội nghị thúc đẩy triển khai hiệu quả các chương trình đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo các thỏa thuận quốc tế đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới diễn ra gần đây.
Hơn 23 năm qua, Ngân hàng Chính sách xã hội luôn chủ động phối hợp với các bộ, ngành tham mưu Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ xây dựng và triển khai nhiều chính sách. Đặc biệt, trong quá trình thực hiện sắp xếp các đơn vị hành chính và triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, hoạt động tín dụng chính sách của Ngân hàng Chính sách xã hội tiếp tục được duy trì thông suốt và hiệu quả, phục vụ tốt người dân.
Trước khi thực hiện chính sách sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, Ngân hàng Chính sách xã hội quản lý 63 chi nhánh cấp tỉnh/619 phòng giao dịch cấp huyện, triển khai hoạt động tín dụng chính sách tại 100% xã, phường, thị trấn (10.035). Sau khi triển khai sắp xếp đơn vị hành chính, Ngân hàng Chính sách xã hội quản lý 34 Chi nhánh cấp tỉnh/648 Phòng giao dịch, triển khai hoạt động tín dụng chính sách tại 3.321/3.321 xã, phường, đặc khu (100%).
Riêng đối với chương trình cho vay người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, Ngân hàng Chính sách xã hội đang triển khai 2 nhóm chương trình.
Thứ nhất, đối với cho vay người lao động trang trải chi phí đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, hiện nay Ngân hàng Chính sách xã hội triển khai thực hiện theo quy định tại Luật đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp động năm 2020; Nghị định số 61/2015/NĐ-CP, Nghị định số 74/2019/NĐ- CP của Chính phủ và Quyết định số 12/2024/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về cơ chế, chính sách giải quyết việc làm và đào tạo nghề cho người có đất thu hồi.
Theo đó, có 5 nhóm đối tượng người lao động thuộc đối tượng vay vốn tín dụng ưu đãi tại Ngân hàng Chính sách xã hội: hộ nghèo, hộ cận nghèo, người dân tộc thiểu số, thân nhân của người có công với cách mạng và người có đất thu hồi.
Người lao động thuộc đối tượng chính sách, đủ điều kiện vay vốn, khi có nhu cầu vay vốn, lập giấy đề nghị vay vốn có xác nhận của Ủy ban nhân dân cấp xã và nộp kèm hồ sơ vay vốn gửi Ngân hàng Chính sách xã hội nơi cho vay. Cơ quan này nhận đầy đủ hồ sơ, thẩm định, phê duyệt; và cùng với người lao động ký kết hợp đồng tín dụng và thực hiện giải ngân cho người lao động.
Ngày 16/6/2025, Quốc hội đã ban hành Luật Việc làm năm 2025 có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/1/2026. Dự kiến trong thời gian tới, Chính phủ sẽ ban hành Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Việc làm, trong đó, quy định đối tượng vay vốn đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng tại Ngân hàng Chính sách xã hội là người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng (100% người lao động). Do vậy, Ngân hàng Chính sách xã hội đánh giá, khả năng tiếp cận vốn tín dụng chính sách của người lao động là rất rộng mở trong thời gian tới.
Thứ hai, đối với cho vay để ký quỹ và nhận ký quỹ đối với người lao động đi làm việc tại Hàn Quốc theo Chương trình cấp phép cho lao động ngoài nước của Hàn Quốc (Chương trình EPS), hiện nay, Ngân hàng Chính sách xã hội đang thực hiện theo quy định tại Luật đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp động năm 2020; Nghị quyết số 83/NQ-CP ngày 8/7/2022 của Chính phủ và Quyết định số 16/2023/QĐ-TTg ngày 1/6/2023 của Thủ tướng Chính phủ.
Theo đó, 100% người lao động đủ điều kiện ký quỹ do Trung tâm Lao động ngoài nước thông báo, sẽ thực hiện ký quỹ tại Ngân hàng Chính sách xã hội; về đối tượng vay vốn để ký quỹ, các đối tượng quy định tại Nghị định 61/2015/NĐ-CP, Nghị định số 74/2019/NĐ-CP và Quyết định số 12/2024/QĐ-TTg, thì thuộc đối tượng vay vốn để ký quỹ tại Ngân hàng Chính sách xã hội.
Trên cơ sở văn bản thỏa thuận giữa Ngân hàng Chính sách xã hội và Trung tâm Lao động ngoài nước (Bộ Nội vụ), người lao động gửi hồ sơ đề nghị ký quỹ cho Ngân hàng Chính sách xã hội nơi nhận ký quỹ để thực hiện quy trình ký quỹ. Còn đối với khách hàng vay vốn để ký quỹ, Ngân hàng Chính sách xã hội nơi cho vay sau khi nhận đầy đủ hồ sơ vay vốn sẽ thực hiện thẩm định, phê duyệt, ký kết Hợp đồng tín dụng; thực hiện giải ngân vốn vay và thực hiện quy trình nhận tiền gửi ký quỹ theo quy định.
Trong đó, chương trình cho vay người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, dư nợ đạt gần 1.169 tỷ đồng, chiếm khoảng 0,3% tổng dư nợ Ngân hàng Chính sách xã hội, với 22.066 khách hàng còn dư nợ.
Giúp người lao động thoát nghèo bền vững
Về kết quả triển khai thực hiện, tính đến ngày 30/9/2025, tổng nguồn vốn tín dụng của Ngân hàng Chính sách xã hội đạt 422.680 tỷ đồng, tăng 40.522 tỷ đồng, tương đương mức tăng 10,6% so với năm 2024; trong đó, nguồn vốn nhận ủy thác từ địa phương đạt 63.182 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 14,9% tổng nguồn vốn.
Tổng dư nợ tín dụng chính sách đạt 398.065 tỷ đồng, với gần 6,731 triệu hộ nghèo và các đối tượng chính sách còn dư nợ. Trong đó, chương trình cho vay người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, dư nợ đạt gần 1.169 tỷ đồng, chiếm khoảng 0,3% tổng dư nợ Ngân hàng Chính sách xã hội, với 22.066 khách hàng còn dư nợ. Dư nợ nguồn vốn địa phương đạt hơn 754 tỷ đồng, với 14.232 khách hàng còn dư nợ, chiếm hơn 64,5% dư nợ chương trình.
Về kết quả hoạt động ký quỹ, tính đến thời điểm 31/8/2025, doanh số tiền gửi ký quỹ đạt 7.697 tỷ đồng, với 76.974 lượt lao động; doanh số hoàn trả ký quỹ đạt 4.069 tỷ đồng (bao gồm cả gốc và lãi) với 34.496 lượt người lao động được tất toán tài khoản tiền ký quỹ. Số dư tiền gửi ký quỹ đạt 4.897 tỷ đồng (bao gồm: gốc là 4.247 tỷ đồng và lãi 650 tỷ đồng), với 42.478 người lao động còn dư tiền gửi ký quỹ.
Đối với cho vay để ký quỹ, tính đến ngày 31/8/2025, doanh số cho vay để ký quỹ đạt 378,6 tỷ đồng, với 3.786 lượt lao động vay vốn; dư nợ vay vốn để ký quỹ là 133,7 tỷ đồng, với 1.337 khách hàng dư nợ vay vốn để ký quỹ.
Đánh giá kết quả triển khai thực hiện chính sách, đại diện Ngân hàng Chính sách xã hội cho biết, từ những kết quả đạt được, có thể khẳng định, nguồn vốn đầu tư cho người lao động đi làm việc ở nước ngoài đã có tác động tích cực, nguồn vốn này đã được nhân dân đón nhận và đồng tình ủng hộ, chương trình cũng góp phần đáng kể vào phát triển kinh tế-xã hội các địa phương, tích cực góp phần thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia.
Thêm vào đó, thông qua các chương trình đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo thỏa thuận quốc tế, người lao động, trong đó có các đối tượng chính sách có điều kiện, cơ hội đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng để tăng thu nhập, cải thiện cuộc sống, có cơ hội tiếp cận với phương thức sản xuất kinh doanh, khoa học công nghệ hiện đại từ đó tích lũy kinh nghiệm, tự nâng cao năng suất lao động, trình độ hiểu biết, tăng thu nhập và giúp thoát nghèo bền vững.
Đối với việc thực hiện ký quỹ và cho vay để ký quỹ theo Chương trình EPS, đã giúp người lao động tiếp cận và đáp ứng các yêu cầu của phía Hàn Quốc; hạn chế tình trạng bỏ trốn của người lao động, làm tăng uy tín của lao động Việt Nam, góp phần thúc đẩy quan hệ hợp tác lao động giữa Việt Nam và Hàn Quốc.
Trong thời gian tới, để tiếp tục thực hiện hiệu quả các chương trình tín dụng đối với người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, đại diện Ngân hàng Chính sách xã hội đề xuất Bộ Nội vụ tiếp tục tăng cường hơn nữa công tác quản lý nhà nước đối với các hoạt động đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng; đồng thời nâng cao trách nhiệm và chất lượng tuyển dụng của doanh nghiệp. Có chế tài, biện pháp xử lý đối với doanh nghiệp, đơn vị tuyển dụng không thực hiện đúng hợp đồng với người lao động, gây thiệt hại cho người lao động và rủi ro cho nguồn vốn vay của Nhà nước.
Ông Vương Văn Minh mong muốn Bộ Nội vụ tiếp tục quan tâm, chỉ đạo Trung tâm Lao động ngoài nước phối hợp cùng Ngân hàng Chính sách xã hội trong công tác hướng dẫn nhận, quản lý, theo dõi, hoàn trả tiền gửi ký quỹ và xử lý tiền gửi ký quỹ của người lao động theo quy định.
Đề nghị cấp ủy, chính quyền địa phương các cấp tiếp tục quan tâm triển khai thực hiện Chỉ thị số 39-CT/TW của Ban Bí thư về nâng cao hiệu quả của tín dụng chính sách xã hội trong giai đoạn mới, Chỉ thị số 20-CT/TW ngày 12/12/2022 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài trong tình hình mới. Tiếp tục, quan tâm bố trí nguồn lực từ ngân sách địa phương và các nguồn vốn hợp pháp khác để bổ sung nguồn vốn cho vay hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác, trong đó, có cho vay người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng trên địa bàn. Tiếp tục chỉ đạo đẩy mạnh công tác phổ biến, tuyên truyền đến các cấp, các ngành và đông đảo quần chúng nhân dân, người lao động về chương trình đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài; hỗ trợ người lao động tham gia chương trình, từ đó góp phần tạo việc làm, phát triển kinh tế-xã hội trên địa bàn.