Để hiện thực hóa tầm nhìn này, Thành phố Hồ Chí Minh đang dốc sức triển khai phong trào “Bình dân học vụ số”, coi đây là nhiệm vụ chiến lược và cấp bách.
Vượt qua rào cản khoảng cách số
Với vị thế là trung tâm khoa học công nghệ, Thành phố Hồ Chí Minh có nhiều lợi thế, nhưng việc đưa tri thức số đến mọi tầng lớp nhân dân vẫn đối mặt với rào cản lớn. Một bộ phận không nhỏ người dân, đặc biệt là người lớn tuổi, công nhân và tiểu thương, vẫn cảm thấy khái niệm "kỹ năng số" mơ hồ, thậm chí gây lo lắng.
Nhiều ý kiến nhấn mạnh rằng, việc tuyên truyền cần phải được “Việt hóa” và đơn giản hóa để người dân dễ hiểu, dễ nhớ và dễ vận dụng. Các bài học không thể chỉ dừng lại ở dịch vụ công, mà phải gắn liền với lợi ích thiết thực hằng ngày.
Đặc biệt, với các tiểu thương, chuyển đổi số còn phải giúp họ biết cách quảng bá sản phẩm, bán hàng trực tuyến hiệu quả và quan trọng nhất là thành thạo giao dịch không dùng tiền mặt để tránh rủi ro lừa đảo.
Với người cao tuổi, đặc tính khó nhớ, mau quên đòi hỏi thành phố phải đánh giá mức độ hiểu biết và cơ sở hạ tầng thực tế của từng nhóm đối tượng trước khi đặt ra chỉ tiêu và phương pháp giảng dạy.
Để giải quyết tình trạng “quá nhiều ứng dụng” gây khó khăn, thành phố cần nghiên cứu tích hợp các dịch vụ công vào một ứng dụng tập trung, với giao diện thân thiện và trực quan.
Đồng thời, việc bảo đảm hạ tầng kết nối cũng là yếu tố then chốt. Thành phố cần phát triển thêm hệ thống Wi-Fi công cộng và kêu gọi các nhà mạng hỗ trợ gói dịch vụ internet chất lượng với giá ưu đãi để bảo đảm sự tiếp cận công bằng cho mọi người dân.
Tuổi trẻ tiên phong và phương châm “hiểu ngay, dùng liền”
Phong trào "Bình dân học vụ số" không thể thành công nếu thiếu đi lực lượng xung kích. Thành đoàn Thành phố Hồ Chí Minh đã xác định tuổi trẻ là lực lượng "truyền lửa công nghệ", thực hiện sứ mệnh xây dựng một xã hội số không ai bị bỏ lại phía sau.
Trong thời gian qua, thanh niên thành phố đã tích cực tổ chức các lớp đào tạo kỹ năng số, xung kích đến tận nhà dân để vận động và hướng dẫn sử dụng VNeID và ứng dụng “Công dân số Thành phố Hồ Chí Minh”. Với phương châm “hiểu ngay, làm được, dùng liền”, các đội tình nguyện công nghệ số cộng đồng trở thành cầu nối giúp người dân làm chủ công nghệ một cách gần gũi nhất.
Tại các cơ sở, mô hình “Gia đình số”, “Đại sứ số” và “Chợ số” đang được nhân rộng, giúp tri thức số len lỏi vào từng ngõ ngách đời sống. Tuy nhiên, theo chia sẻ từ cơ sở, sự e dè của người dân vẫn đến từ nỗi sợ lộ lọt thông tin cá nhân.
Để người dân tự tin tham gia không gian số, việc bảo đảm an toàn trên không gian mạng phải là ưu tiên hàng đầu. Niềm tin của người dân chỉ được củng cố khi công tác phòng, chống tội phạm mạng được xử lý triệt để.
Thành phố cần có hướng dẫn cụ thể về kỹ năng sử dụng an toàn trên mạng, với những bài học chuyên biệt về cách nhận biết tin giả, phòng, chống lừa đảo, và bảo vệ thông tin cá nhân.
Song song đó, các cơ quan chức năng phải xử lý nghiêm minh các hành vi lừa đảo trực tuyến để tạo ra môi trường số an toàn, giúp người dân yên tâm khi thực hiện giao dịch không tiền mặt và sử dụng dịch vụ công.
Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Lâm Đình Thắng khẳng định, chuyển đổi số giúp người dân bình đẳng về cơ hội tiếp cận tri thức. Thành phố đang thể hiện quyết tâm chính trị mạnh mẽ, cam kết xây dựng một xã hội số chất lượng, nơi 100% người dân trưởng thành có kỹ năng số cơ bản, biến tri thức số thành sức mạnh nội sinh để nâng cao chất lượng cuộc sống.