Một trong những giải pháp đó là tiếp tục đẩy mạnh triển khai thực hiện Chương trình “Tick xanh trách nhiệm thương mại điện tử” với chủ đề “Hướng đến môi trường kinh doanh minh bạch, lành mạnh và có trách nhiệm”. Đồng thời, tăng cường thực thi công tác quản lý thị trường trên môi trường số.
Theo Sở Công thương thành phố, sau hơn một năm triển khai (tháng 3/2024), Chương trình “Kiểm soát chất lượng hàng hóa trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh” (Tick xanh trách nhiệm) trong hệ thống bán lẻ truyền thống đã có sự tham gia của hơn 10 hệ thống phân phối lớn và hàng trăm doanh nghiệp sản xuất, cung ứng hàng hóa tiêu dùng thông dụng.
Đến nay, chương trình đã có gần 360 nhà cung cấp, với hơn 3.000 mặt hàng đăng ký và gần 3.000 mặt hàng được xác nhận tham gia. Từ những kết quả tích cực đó, Sở Công thương thành phố đã quyết định mở rộng chương trình sang lĩnh vực thương mại điện tử.
Theo ông Nguyễn Nguyên Phương, Phó Giám đốc Sở Công thương thành phố, các sàn thương mại điện tử đã trở nên quen thuộc với người tiêu dùng nhưng thị trường cũng đang ngày càng gia tăng tình trạng gian lận thương mại, hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng không rõ nguồn gốc, hàng được quảng cáo sai sự thật và lợi dụng một số người có ảnh hưởng trên mạng xã hội (KOLs, KOCs) để quảng bá cho hàng hóa không đạt chuẩn, trục lợi trên các nền tảng số. Hệ quả là người tiêu dùng trở nên mơ hồ trước thông tin, dễ bị đánh lừa bởi hình ảnh và nội dung quảng cáo được dàn dựng thiếu trung thực.
Trong khi đó, các doanh nghiệp chân chính lại khốn khổ trong hoạt động sản xuất-kinh doanh vì môi trường cạnh tranh không lành mạnh, gây suy giảm niềm tin của thị trường và kéo theo nhiều hệ lụy trong công tác bảo vệ người tiêu dùng.
Trước tình trạng đó, Sở Công thương thành phố đã phát động Chương trình “Tick xanh trách nhiệm thương mại điện tử”, đây là sáng kiến nhằm định hình lại tiêu chuẩn đạo đức và trách nhiệm trong toàn bộ hệ sinh thái thương mại điện tử Việt Nam trong bối cảnh thương mại điện tử phát triển mạnh mẽ song hành với những bất cập đáng lo ngại về chất lượng hàng hóa, tính minh bạch và đạo đức tiếp thị; nhằm khôi phục niềm tin người tiêu dùng, tạo dựng một không gian số văn minh, minh bạch và công bằng.
Chương trình được triển khai trên cơ sở tiếp nối mô hình “Tick xanh trách nhiệm” tại hệ thống bán lẻ truyền thống, nay được mở rộng và áp dụng cho các chủ thể hoạt động thương mại điện tử với ba trụ cột chính: “Tick xanh trách nhiệm” đối với sàn giao dịch thương mại điện tử; “Tick xanh trách nhiệm” đối với nhà bán hàng; “Tick xanh trách nhiệm” đối với nhà tiếp thị liên kết (KOL/KOC).
Các chủ thể tham gia chương trình thực hiện cam kết tự nguyện, tự chịu trách nhiệm và chấp hành các nguyên tắc về minh bạch nguồn gốc sản phẩm, bảo đảm chất lượng hàng hóa, thông tin quảng cáo đúng sự thật, và thực hiện đầy đủ nghĩa vụ pháp lý.
Đối với các trường hợp vi phạm, cơ quan chức năng sẽ xem xét thu hồi biểu trưng “Tick xanh trách nhiệm”, đồng thời thông tin công khai và phối hợp xử lý theo quy định. Một số sàn thương mại điện tử lớn như TikTok, Tiki, Lazada, cùng nhiều nhà sản xuất, nhà bán hàng và các KOL/KOC đã chính thức tham gia và ký cam kết thực hiện chương trình.
Việc tham gia của các đơn vị này góp phần siết chặt kiểm soát chất lượng sản phẩm, loại bỏ hàng giả, hàng kém chất lượng…trên môi trường số.
Theo Chi cục Quản lý thị trường thành phố (Sở Công thương thành phố), trong quý 3/2025, tình hình buôn lậu, kinh doanh hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ, hàng xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp, gian lận thương mại vẫn không có dấu hiệu giảm.
Các nguồn hàng hóa di chuyển vào địa bàn thành phố sẽ được tập kết tại các kho hàng, điểm trung chuyển, chứa trữ và được bày bán, kinh doanh tại các tuyến phố du lịch, địa bàn nổi cộm-trọng điểm, trung tâm thương mại, đặc biệt là phục vụ cho các hoạt động kinh doanh trên sàn thương mại điện tử.
Các đối tượng kinh doanh hàng giả, hàng nhái, hàng không rõ nguồn gốc - xuất xứ, hàng kém chất lượng... tận dụng triệt để các nền tảng trực tuyến (website, mạng xã hội, sàn thương mại điện tử) để hoạt động nên tình hình diễn ra phức tạp, khó kiểm soát; tập trung ở các mặt hàng thực phẩm, thuốc chữa bệnh, sữa và thực phẩm bảo vệ sức khỏe.
Ông Nguyễn Quang Huy, Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường thành phố cho biết: Trước tình trạng đó, lực lượng Quản lý thị trường đã tăng cường đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi vi phạm buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, vi phạm bản quyền, vi phạm quyền sở hữu trí tuệ; tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các vụ việc kinh doanh hàng nhập lậu, sản xuất-kinh doanh hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, hàng không rõ nguồn gốc-xuất xứ, đặc biệt là các vi phạm trên môi trường thương mại điện tử.
Trong quý 3/2025, Quản lý thị trường thành phố đã kiểm tra 46 vụ thì tất cả đều vi phạm. Cơ quan chức năng đã ban hành một quyết định xử phạt vi phạm hành chính/quyết định tịch thu (theo thẩm quyền của Ủy ban nhân dân thành phố) và 45 quyết định xử phạt vi phạm hành chính/quyết định tịch thu theo thẩm quyền của Quản lý thị trường.
Số tiền phạt hành chính của 46 quyết định xử phạt này là hơn 1,24 tỷ đồng. Còn số hàng hóa vi phạm trị giá hơn 5,34 tỷ đồng; số tiền thu nộp ngân sách đạt hơn 3 tỷ đồng; số lượng hàng giả, hàng cấm, hàng không đủ điều kiện lưu thông bị tiêu hủy trị giá hơn 4,1 tỷ đồng…
