Kế hoạch phối hợp được xây dựng trên cơ sở Quyết định số 1623/QĐ-TTg ngày 27/12/2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án tăng cường phòng, chống tội phạm về đa dạng sinh học đến năm 2030, tầm nhìn 2050. Đây là dấu mốc quan trọng khẳng định quyết tâm của ba cơ quan trong việc phối hợp đồng bộ, chặt chẽ nhằm bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, gìn giữ đa dạng sinh học và bảo đảm an ninh môi trường sinh thái của đất nước.
Theo kế hoạch, ba cơ quan sẽ cùng triển khai các nội dung trọng tâm:
Xây dựng, hoàn thiện chính sách, pháp luật về bảo tồn đa dạng sinh học; chỉ đạo, điều hành lực lượng Cảnh sát môi trường và Kiểm lâm các địa phương trong công tác thực thi pháp luật.
Đấu tranh, phòng ngừa, ngăn chặn, xử lý tội phạm và vi phạm trong quản lý, nuôi nhốt động vật nguy cấp, quý, hiếm; bảo tồn đa dạng sinh học tại các vườn quốc gia, khu bảo tồn.
Tăng cường năng lực thực thi pháp luật, tổ chức đào tạo, tập huấn, xây dựng tài liệu hướng dẫn nghiệp vụ, hỗ trợ nguồn lực cho các lực lượng trực tiếp làm nhiệm vụ.
Đẩy mạnh truyền thông, nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo tồn đa dạng sinh học, quản lý loài ngoại lai xâm hại, bảo vệ rừng và động vật hoang dã.
Chia sẻ thông tin, cơ sở dữ liệu về văn bản quy phạm pháp luật, tội phạm và vi phạm pháp luật trong lĩnh vực đa dạng sinh học.
Kế hoạch được thực hiện trong 5 năm (từ tháng 11/2025 đến hết tháng 11/2030), với cơ chế họp định kỳ 6 tháng và hằng năm để đánh giá kết quả, điều chỉnh nội dung phối hợp phù hợp với tình hình thực tế.
 Phát biểu tại buổi lễ, ông Trần Quang Bảo, Cục trưởng Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm nhấn mạnh: “Đây là bước khởi đầu cho sự hợp tác toàn diện, bền chặt giữa các cơ quan trong lĩnh vực bảo tồn thiên nhiên. Hệ thống Kiểm lâm toàn quốc sẽ phối hợp chặt chẽ với lực lượng Công an và các đơn vị liên quan để triển khai nghiêm túc, hiệu quả, đưa Kế hoạch nhanh chóng đi vào thực tiễn”.
Đại tá Thân Văn Hải, Cục trưởng Cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường khẳng định: Nội dung kế hoạch bảo đảm phân công rõ trách nhiệm giữa các bên, phù hợp chức năng, nhiệm vụ của từng ngành. Việc phát hiện, xử lý vi phạm cần được thực hiện ngay từ cơ sở, bảo đảm yếu tố “nghiệp vụ-pháp luật-hiệu quả”; mọi hành vi vi phạm phải được xử lý nghiêm, “không có vùng cấm, không có ngoại lệ”.
Theo báo cáo hiện trạng rừng toàn quốc năm 2024, Việt Nam có hơn 14,8 triệu ha rừng, tỷ lệ che phủ đạt 42,03%, với 178 khu bảo tồn thiên nhiên, trong đó có 35 vườn quốc gia. Việt Nam là một trong 10 trung tâm đa dạng sinh học phong phú nhất thế giới.
Tuy nhiên, diện tích và chất lượng rừng cùng đa dạng sinh học đang có xu hướng suy giảm; tình trạng vi phạm pháp luật trong lĩnh vực này còn phức tạp, với nhiều thủ đoạn tinh vi, có tổ chức, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ sinh thái và uy tín quốc tế của Việt Nam trong thực thi các cam kết bảo tồn.
Để quản lý, bảo tồn và phát triển bền vững tài nguyên rừng, đa dạng sinh học, cần có sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, trong đó lực lượng Kiểm lâm và Cảnh sát môi trường giữ vai trò nòng cốt, đầu mối phối hợp trong thực thi pháp luật và đấu tranh phòng, chống tội phạm.
Việc ký kết Kế hoạch phối hợp giữa Cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường-Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm-Cục Bảo tồn thiên nhiên và Đa dạng sinh học là hành động cụ thể hóa các chủ trương của Đảng, Nhà nước về bảo vệ, phát triển rừng và bảo tồn đa dạng sinh học, đồng thời triển khai thực hiện Kế hoạch số 628/KH-BCA-BNN&MT ngày 17/10/2025 về tăng cường công tác phòng, chống vi phạm pháp luật đối với động vật hoang dã, chim di cư và nguồn lợi thủy sản.