Quyết định này mở ra giai đoạn mới trong lịch sử đấu tranh cách mạng của dân tộc dưới sự lãnh đạo của Đảng; đồng thời khẳng định vị trí, vai trò chiến lược của lực lượng vũ trang khu vực Đồng bằng sông Hồng, trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa của đất nước.
Ngay sau ngày thành lập, lực lượng vũ trang Quân khu 3 nhanh chóng xây dựng tổ chức, thống nhất chỉ huy, củng cố hệ thống chính trị-quân sự, bảo vệ vững chắc chính quyền cách mạng non trẻ ở các địa phương. Trong kháng chiến chống thực dân Pháp, quân dân Quân khu 3 đã đánh hàng chục nghìn trận lớn nhỏ, ghi dấu những chiến công vang dội như: Nguyên Xá (Thái Bình), Liên Minh (Nam Định), Hùng Thắng (Hải Phòng), “Sấm đường 5”, “Cát Bi rực lửa”, “Đường 10 quật khởi”, góp phần cùng quân dân cả nước làm nên Chiến thắng Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”.
Trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, quân dân Quân khu 3 vừa sản xuất, vừa chiến đấu, chi viện sức người, sức của cho miền nam ruột thịt. Các phong trào “Sóng Duyên Hải”, “Cờ Ba Nhất”, nhất là phong trào “Thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người” ở Thái Bình đã lan tỏa sâu rộng, cổ vũ khí thế thi đua của quân dân miền bắc. Quân khu 3 đã chi viện hàng vạn cán bộ, chiến sĩ cho các chiến trường; tổ chức phòng không ba thứ quân đánh thắng các đợt tập kích đường không của đế quốc Mỹ, góp phần làm nên Chiến thắng “Điện Biên Phủ trên không” năm 1972, tạo tiền đề cho Đại thắng mùa Xuân năm 1975, giải phóng miền nam, thống nhất đất nước.
Sau ngày đất nước thống nhất, trong các cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới Tổ quốc và làm nghĩa vụ quốc tế cao cả, lực lượng vũ trang Quân khu đã kịp thời chi viện sức người, sức của, chiến đấu anh dũng, góp phần bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ; xây đắp tình hữu nghị, đoàn kết đặc biệt với các quốc gia láng giềng. Trong các cuộc kháng chiến và chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, quân và dân Quân khu 3 đã có hơn 231.000 liệt sĩ, 144.000 thương binh, 71.000 bệnh binh và hơn 20.000 Bà mẹ Việt Nam Anh hùng là minh chứng thiêng liêng cho truyền thống “Đoàn kết, chủ động, sáng tạo, hy sinh, chiến thắng” của lực lượng vũ trang Quân khu 3.
Bước vào thời kỳ đổi mới, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu tập trung nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức đảng; xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức trong sáng, phương pháp, tác phong công tác khoa học, dân chủ, sâu sát cơ sở; tổ chức lực lượng “tinh, gọn, mạnh”; kết hợp hài hòa giữa sắp xếp tổ chức với củng cố tư tưởng, ổn định nội bộ.
Đảng ủy, Bộ Tư lệnh đã đổi mới toàn diện công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, gắn với học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Phong trào Thi đua Quyết thắng và các cuộc vận động lớn trong quân đội được triển khai đồng bộ, sáng tạo, tạo động lực mạnh mẽ hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ.
Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu tập trung lãnh đạo nâng cao chất lượng huấn luyện, diễn tập theo phương châm “Cơ bản, thiết thực, vững chắc”. Các cuộc diễn tập khu vực phòng thủ, diễn tập chỉ huy-tham mưu, diễn tập phòng thủ Quân khu đều đạt kết quả xuất sắc, được Bộ Quốc phòng đánh giá cao. Công tác sẵn sàng chiến đấu, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới, biển, đảo, phòng chống thiên tai, cứu hộ, cứu nạn luôn được duy trì nghiêm túc, hiệu quả.
5 năm qua, Quân khu đã huy động hơn 200.000 lượt cán bộ, chiến sĩ và hàng nghìn phương tiện cơ giới tham gia cứu hộ, khắc phục gần 700 vụ thiên tai, sự cố; đóng góp hơn 1,1 triệu ngày công, làm mới và sửa chữa hàng nghìn ki-lô-mét đường giao thông, hàng trăm công trình dân sinh, xây dựng và tu sửa hơn 700 nhà văn hóa, trường học, hỗ trợ xây dựng 566 nhà đồng đội, nhà đại đoàn kết trị giá hơn 37 tỷ đồng; thăm hỏi, tặng quà hơn 42.000 lượt gia đình chính sách, người có công, khám và cấp thuốc miễn phí cho hơn 60.000 lượt người với số tiền hàng chục tỷ đồng. Những việc làm cụ thể, nghĩa tình ấy đã khẳng định phẩm chất cao đẹp của “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới, củng cố vững chắc “thế trận lòng dân” trên địa bàn chiến lược của đất nước.
Qua 80 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, lực lượng vũ trang Quân khu 3 được Đảng, Nhà nước tặng thưởng 2 Huân chương Sao Vàng, 2 Huân chương Hồ Chí Minh, 1 Huân chương Quân công hạng nhất, 5 Huân chương Độc lập, 2 Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng nhất; hàng trăm tập thể, cá nhân được phong tặng, truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân...
Trước bối cảnh tình hình thế giới, khu vực có nhiều biến động khó lường, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu xác định định hướng lớn trong thời gian tới là: Tập trung xây dựng lực lượng vũ trang Quân khu vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”, lấy vững mạnh về chính trị làm cơ sở; “tinh, gọn, mạnh” về tổ chức, hiện đại về phương thức hoạt động; gắn bó máu thịt với nhân dân; tập trung thực hiện tốt một số chủ trương, giải pháp cơ bản:
Một là, tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng; xây dựng Đảng bộ Quân khu trong sạch, vững mạnh tiêu biểu; nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức đảng, gắn xây dựng tổ chức đảng với xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên thật sự mẫu mực, tiên phong, gương mẫu.
Hai là, tiếp tục điều chỉnh tổ chức lực lượng theo hướng “tinh, gọn, mạnh” phù hợp với đặc điểm địa bàn và nhiệm vụ; đẩy mạnh ứng dụng khoa học-công nghệ, chuyển đổi số; nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, không để bị động, bất ngờ.
Ba là, xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân vững chắc; xây dựng khu vực phòng thủ tỉnh, thành phố vững mạnh toàn diện; kết hợp chặt chẽ phát triển kinh tế-xã hội với tăng cường tiềm lực quốc phòng, an ninh.
Bốn là, phát huy vai trò nòng cốt của lực lượng vũ trang trong công tác dân vận, xây dựng “thế trận lòng dân”; chăm lo đời sống, chính sách cho cán bộ, chiến sĩ; làm tốt công tác hậu phương quân đội, củng cố mối quan hệ gắn bó giữa quân với dân.
Năm là, không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục chính trị, tư tưởng; xây dựng bản lĩnh chính trị kiên định, vững vàng cho cán bộ, chiến sĩ; chủ động đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.
Phát huy truyền thống “Đoàn kết, chủ động, sáng tạo, hy sinh, chiến thắng”, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng, sự quan tâm, giúp đỡ của cấp ủy, chính quyền và nhân dân các địa phương, lực lượng vũ trang Quân khu 3 quyết tâm cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân thực hiện thắng lợi sự nghiệp xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, góp phần xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng vĩ đại của Đảng, của dân tộc trong thời kỳ mới.