Các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước dự phiên khai mạc Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV sáng 20/10. (Ảnh: DUY LINH)
Các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước dự phiên khai mạc Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV sáng 20/10. (Ảnh: DUY LINH)

Đột phá đổi mới, khơi thông mở đường phát triển

Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV kết thúc tuần làm việc đầu tiên sôi động, đánh dấu cột mốc quan trọng trong nhiệm kỳ.

Với tinh thần trách nhiệm, sáng tạo và khát vọng kiến tạo, đổi mới mạnh mẽ trong tư duy, hành động, Quốc hội và Chính phủ đã xử lý khối lượng công việc đồ sộ, từ lập pháp, giám sát đến nhân sự, khẳng định vai trò tích cực, chủ động vì sự phát triển bền vững đất nước.

Cử tri và nhân dân cả nước ghi nhận và đánh giá cao: Quốc hội khóa XV, tính đến nay, với 19 kỳ họp, đã thông qua 45 nghị quyết quy phạm pháp luật, sửa đổi nhiều đạo luật và đặc biệt đạt sự đồng thuận tuyệt đối khi sửa đổi Hiến pháp 2013. Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh: Tư duy lập pháp đổi mới, thay đổi tư duy “không quản được thì cấm”, thay vào đó, chuyển sang phân cấp, phân quyền, tăng tính linh hoạt và khả thi.

Nhiều báo cáo quan trọng, các dự thảo luật được thảo luận sôi nổi, kỹ lưỡng. Đánh giá về dự thảo Báo cáo công tác nhiệm kỳ khóa XV của Quốc hội, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Lâm Văn Mẫn cho rằng, Quốc hội khóa XV hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trong bối cảnh nhiều thách thức, khối lượng công việc rất lớn. Đại biểu đề nghị Quốc hội khóa XVI tiếp tục là trụ cột kiến tạo thể chế, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế; mặt khác nghiên cứu rút ngắn quy trình lập pháp, tăng cường phản biện xã hội, tham gia của chuyên gia, người dân.

Kỳ họp thứ 10 lần này nhận được sự quan tâm của xã hội vì không chỉ tổng kết thành tựu nhiệm kỳ 2021-2026 mà còn đặt nền móng cho Quốc hội khóa XVI. Với tinh thần đổi mới mạnh mẽ, Quốc hội khóa mới được kỳ vọng tiếp tục rút ngắn quy trình lập pháp, tăng cường phản biện xã hội và ứng dụng công nghệ để đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế. Trên diễn đàn nghị trường và tại các cuộc gặp gỡ, tiếp xúc cử tri nhiều địa phương, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn khẳng định: Mục tiêu cuối cùng là bảo đảm các luật, nghị quyết thật sự đi vào cuộc sống, đáp ứng yêu cầu thực tiễn và tháo gỡ các điểm nghẽn cho sự phát triển của đất nước.

Qua những kỳ họp gần đây, cử tri và nhân dân ghi nhận, trong bối cảnh thế giới đang thay đổi nhanh chóng, với những thách thức từ chuyển đổi số, AI và hội nhập toàn cầu, sự chủ động, sáng tạo của Quốc hội và Chính phủ là yếu tố then chốt để Việt Nam duy trì đà tăng trưởng và nâng cao vị thế quốc gia. Những thành tựu đạt được trong nhiệm kỳ qua, từ tăng trưởng kinh tế ấn tượng, chăm lo an sinh xã hội đến hội nhập sâu rộng, là minh chứng cho khát vọng vươn xa của đất nước.

Quốc hội vừa qua tập trung thảo luận tại tổ về các Báo cáo công tác nhiệm kỳ 2021-2026 của Chủ tịch nước, Chính phủ; Dự thảo Báo cáo công tác nhiệm kỳ khóa XV của Quốc hội; các Báo cáo công tác nhiệm kỳ khóa XV của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, Kiểm toán Nhà nước; các Báo cáo công tác nhiệm kỳ 2021-2026 của Tòa án Nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao.

Trong lịch trình làm việc tuần qua, dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi) được xem là một trong những tâm điểm, hướng tới xây dựng nền báo chí cách mạng, chuyên nghiệp, nhân văn. Bộ trưởng Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng khẳng định, dự thảo mở rộng không gian hoạt động báo chí trên mạng, thúc đẩy kinh tế báo chí với mô hình “cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện”.

Bộ trưởng cũng quán triệt tinh thần kiến tạo phát triển, tạo hành lang pháp lý thuận lợi để báo chí phát triển trong giai đoạn mới. Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh và nhiều đại biểu cho rằng, cần làm rõ tiêu chí và cơ chế tài chính đặc thù để các cơ quan báo chí phát triển bền vững, đáp ứng kỷ nguyên số.

Qua thảo luận và cho ý kiến, nhiều đại biểu Quốc hội và cử tri nhìn nhận hoạt động giám sát của Quốc hội được đánh giá bài bản, thực chất với nhiều chuyên đề giám sát tối cao và các phiên chất vấn đi vào chiều sâu. Dự thảo Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân (sửa đổi) đưa ra tại kỳ họp này làm rõ thẩm quyền, khắc phục trùng lặp, nâng cao trách nhiệm giải trình.

Đại biểu Tạ Đình Thi (Đoàn Hà Nội) nhấn mạnh vai trò quan trọng ứng dụng công nghệ số là then chốt; và đề nghị cần xây dựng cơ sở dữ liệu giám sát liên thông trung ương - địa phương, số hóa toàn quy trình giám sát để tăng tính minh bạch, giảm chi phí.

Đối với việc dự thảo quy định về nguồn lực tài chính để bảo đảm hoạt động giám sát, theo một số đại biểu: Cần làm rõ cơ chế phân bổ ngân sách, cụ thể linh hoạt trong các hoạt động giám sát, giám sát đột xuất, giám sát chuyên đề… đặc biệt ở các hội đồng nhân dân cơ sở.

Đề cập đến thẩm quyền giám sát, đại biểu Mai Văn Hải (Đoàn Thanh Hóa) đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội chỉ nên thực hiện việc giúp Quốc hội thực hiện quyền giám sát tối cao và giám sát việc tuân theo Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Sự đổi mới của Quốc hội khóa XV tại kỳ họp được minh chứng qua việc xây dựng “Quốc hội số”, cụ thể, việc ứng dụng công nghệ thông tin và AI giúp đại biểu tiếp cận tài liệu, góp ý và giám sát hiệu quả hơn. Quyết tâm của lãnh đạo Đảng, Nhà nước và mỗi đại biểu Quốc hội xem ứng dụng AI được tích hợp vào hoạt động lập pháp và giám sát, tạo nên một bước đột phá trong cách thức vận hành của Quốc hội.

Từ việc số hóa tài liệu, tổng hợp ý kiến đến công khai kết quả giám sát, công nghệ đã trở thành công cụ đắc lực, giúp Quốc hội đáp ứng nhanh chóng các yêu cầu thực tiễn và hội nhập quốc tế.

Ngày làm việc cuối của tuần đầu tiên, Quốc hội hoàn thành công tác nhân sự với sự đồng thuận cao, phê chuẩn bổ nhiệm 2 Phó Thủ tướng và 3 Bộ trưởng; trong đó bà Phạm Thị Thanh Trà trở thành nữ Phó Thủ tướng đầu tiên, thể hiện sự đổi mới trong cơ cấu lãnh đạo, khẳng định vai trò của phụ nữ trong bộ máy Nhà nước.

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Đoàn Hải Phòng) và nhiều đại biểu Quốc hội nhận xét quy trình nhân sự bảo đảm tính dân chủ, minh bạch, tỷ lệ tán thành cao thể hiện trách nhiệm, trí tuệ của Quốc hội.

Trong tuần làm việc thứ hai của Kỳ họp thứ 10, Quốc hội thảo luận, xem xét nhiều vấn đề quan trọng trong chương trình nghị sự: Thảo luận về Báo cáo của Đoàn Giám sát và dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về kết quả giám sát chuyên đề; Đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội năm 2025; Kết quả thực hiện các nghị quyết của Quốc hội và nhiều nội dung quan trọng khác. Thời lượng truyền hình, phát thanh trực tiếp tại nhiều phiên họp ở hội trường được tăng lên để cử tri và nhân dân theo dõi thuận tiện các nội dung, diễn biến quan trọng của kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV.

Xem thêm