Tỷ phú Bill Gates lo ngại về nguồn lực y tế toàn cầu.
Tỷ phú Bill Gates lo ngại về nguồn lực y tế toàn cầu.

Níu giữ, hàn gắn và kiến tạo

Trong một thế giới ngày càng trở nên bất an, vẫn luôn hiện hữu các nỗ lực ngăn chặn những hiểm họa, xoa dịu những nỗi đau, hay kiến tạo tiến trình phát triển.

1 Như hãng RT đưa tin, ngày 22/9, phát biểu tại cuộc họp với các thành viên thường trực của Hội đồng An ninh Liên bang Nga, Tổng thống Nga Vladimir Putin nhận xét: Nền tảng của quan hệ xây dựng và hợp tác giữa các quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân đã bị suy yếu nghiêm trọng. Ông cũng nhấn mạnh: Hệ thống các hiệp định giữa Liên bang Nga và Mỹ - hai quốc gia sở hữu kho vũ khí hạt nhân lớn nhất thế giới - từ lâu đã đóng vai trò là yếu tố ổn định và góp phần duy trì ổn định toàn cầu cũng như an ninh quốc tế. Đồng thời, người đứng đầu nước Nga lưu ý: Hiệp ước New START, được Liên bang Nga và Mỹ ký năm 2010, là thỏa thuận song phương cuối cùng còn lại nhằm giới hạn số lượng vũ khí hạt nhân.

Nhà lãnh đạo Liên bang Nga cảnh báo: Việc để hiệp ước này hết hiệu lực và từ bỏ di sản của nó sẽ là “một bước đi sai lầm và thiển cận, theo quan điểm của chúng tôi, điều này cũng sẽ tác động tiêu cực đến các mục tiêu của Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT)”. Do đó, để tránh khơi mào một cuộc chạy đua vũ trang chiến lược và bảo đảm “một mức độ dự đoán và kiềm chế chấp nhận được”, Liên bang Nga sẵn sàng tiếp tục tuân thủ các giới hạn cốt lõi của Hiệp ước New START trong vòng một năm sau ngày 5/2/2026.

Dĩ nhiên, “Dựa trên phân tích tình hình, chúng tôi sẽ đưa ra quyết định về việc có duy trì những sự tự kiềm chế tự nguyện này hay không”, Tổng thống Vladimir Putin bổ sung.

2 Ngày 23/9, theo Reuters, tỷ phú Bill Gates cam kết sẽ tài trợ 912 triệu USD cho Quỹ Toàn cầu Phòng chống AIDS, lao và sốt rét, trong bối cảnh các khoản viện trợ y tế từ chính phủ nhiều nước đang bị cắt giảm nghiêm trọng.

Phát biểu tại sự kiện Reuters Newsmaker ở New York ngày 22/9, ông Gates cho biết thế giới đang đối mặt với nguy cơ thụt lùi nếu không duy trì nguồn lực cho y tế toàn cầu. Ông cảnh báo hàng triệu trẻ em có thể thiệt mạng vì các bệnh có thể phòng ngừa, nếu các nguồn tài trợ tiếp tục bị cắt giảm.

Theo Viện Đo lường và Đánh giá Sức khỏe (IHME) của Mỹ, viện trợ y tế toàn cầu đã giảm 21% từ năm 2024 đến 2025, xuống mức thấp nhất trong vòng 15 năm qua. Mỹ là nước cắt giảm mạnh nhất, theo sau là nhiều quốc gia châu Âu.

3Theo trang Oilprice.com, Đông Nam Á - khu vực phụ thuộc tương đối nặng nề vào các nhiên liệu truyền thống như than đá hay khí đốt - đang đứng trước nhu cầu gay gắt, nhằm tìm kiếm những lựa chọn khác để đồng thời bảo đảm hai mục tiêu: An ninh năng lượng và giảm phát thải. Năng lượng hạt nhân, từng bị coi là quá phức tạp và rủi ro, nay đang nổi lên như một giải pháp tiềm năng. Như báo cáo từ Wood Mackenzie, khu vực Đông Nam Á có thể chi hơn 200 tỷ USD để phát triển 25 GW công suất điện hạt nhân vào năm 2050, bất kể những thách thức.

Đáng chú ý, các lò phản ứng mô-đun nhỏ (SMR) đang được coi là công nghệ ưu tiên. Tuy nhiên, để hiện thực hóa tham vọng tạo nên bước ngoặt năng lượng, các quốc gia Đông Nam Á (như Indonesia, Thái Lan, Philippines và cả Việt Nam) cũng vẫn cần vượt qua những rào cản về chính sách, kỹ thuật, cũng như đạt được sự đồng thuận của công chúng.

nvidia-openai.jpg
Một sự hợp tác đầy tham vọng.

4Theo Bloomberg, Tập đoàn Nvidia sẽ đầu tư tới 100 tỷ USD vào công ty OpenAI, để hỗ trợ các trung tâm dữ liệu mới cùng những hạ tầng trí tuệ nhân tạo (AI) khác. Đây là một thỏa thuận lớn, phản ánh nhu cầu bùng nổ đối với các công cụ AI như ChatGPT, cũng như tiềm lực cần thiết để vận hành chúng.

Số tiền này sẽ được giải ngân theo giai đoạn, trong đó 10 tỷ USD đầu tiên sẽ được rót ngay khi thỏa thuận được ký kết. Nvidia sẽ đầu tư bằng tiền mặt và nhận cổ phần của OpenAI. Các đợt giải ngân tiếp theo sẽ được thực hiện sau khi mỗi gigawatt công suất tính toán được triển khai.