Nghĩa Tá là xã nằm ở miền núi phía bắc của Thái Nguyên, được hình thành trên cơ sở sáp nhập các xã Nghĩa Tá (cũ), Bình Trung và Lương Bằng. Đây là xã trung tâm của di tích quốc gia đặc biệt An toàn khu (ATK) Chợ Đồn và vùng CT229 (vùng An toàn khu cách mạng). Do vậy, địa bàn xã mới có tiềm năng to lớn về du lịch lịch sử, bảo đảm an ninh quốc phòng.
Sau sáp nhập, Nghĩa Tá bước vào giai đoạn phát triển mới với nhiều khó khăn, đặt ra thách thức cho tập thể Ban chấp hành, Ban Thường vụ Đảng ủy xã.
Trong phòng làm việc của hầu hết các lãnh đạo, cán bộ ở Nghĩa Tá, bên cạnh bàn làm việc đều có những chiếc giường gấp. Những chiếc giường gấp này là nơi ngủ của cán bộ xã vào buổi trưa và nghỉ qua đêm vào những ngày trực hoặc làm muộn. Hầu hết cán bộ đều xa nhà, có những người đi lại hằng ngày trên dưới 50km.
Địa bàn rộng hơn 166km2 nhưng toàn xã chỉ có 27 thôn, bản, dân cư chủ yếu là đồng bào dân tộc Tày, Nùng, Dao, H’Mông, Sán Chay sinh sống rải rác. Tỷ lệ hộ nghèo lên đến gần 19%.
Những bộn bề, khó khăn sau khi sáp nhập và vận hành chính quyền địa phương hai cấp khiến cấp ủy, chính quyền không khỏi lo lắng, liệu có thể vượt qua được hay không.
Tuy nhiên, điều rất đáng ghi nhận ở xã khó khăn này là sự quyết liệt trong cách nghĩ, cách làm của Đảng ủy xã với những sáng tạo từ việc nhỏ cho tới việc lớn, đã dần đẩy lùi những khó khăn này.
Việc đầu tiên, xác định thực hiện phương châm “người nào việc đó”, trên cơ sở trình độ chuyên môn, năng lực của từng cán bộ, Đảng ủy xã tổ chức sắp xếp, bố trí công việc phù hợp. Đảng ủy xã chấp nhận việc thiếu cán bộ ở Đảng ủy để điều động, bố trí cán bộ sang Ủy ban nhân dân cho phù hợp trình độ chuyên môn.
Việc phân công nhiệm vụ thực hiện công khai, dân chủ, rõ người, rõ việc nên khi nhận nhiệm vụ cán bộ đều yên tâm, sẵn sàng bắt tay công việc mới.
Đảng ủy xã Nghĩa Tá đã phát huy vai trò lãnh đạo toàn diện, nhất là đối với việc giải quyết thủ tục hành chính, một việc khó đối với các xã vùng cao. Theo Bí thư Đảng ủy xã Ma Doãn Kháng: “Đảng ủy không làm thay việc chính quyền nhưng tập thể Ban Thường vụ đã trăn trở, suy nghĩ, cùng tìm ra cách làm để chỉ đạo. Cách làm của Nghĩa Tá là vận dụng linh hoạt quy định, hướng dẫn theo phương châm rõ người, rõ việc, sâu sát công việc, hết việc không hết giờ để ưu tiên tối đa giải quyết thủ tục nhanh nhất cho bà con”.
Không chỉ chỉ đạo, lãnh đạo cấp ủy xã còn trực tiếp kiểm tra, theo dõi đột xuất, nhắc nhở, chấn chỉnh những việc chưa được tại Trung tâm phục vụ hành chính công của xã. Bằng cách làm này, Nghĩa Tá đã vươn lên tốp 10 xã, phường có tỷ lệ giải quyết thủ tục hành chính cao nhất của Thái Nguyên.
Kết quả này là minh chứng cho cách làm đúng của Nghĩa Tá và nhiều xã vùng cao trong tỉnh đã đến học tập.
Nghĩa Tá hiện có 565 đảng viên sinh hoạt tại 37 chi bộ trực thuộc. Chi bộ thôn ở vùng cao nói chung và Nghĩa Tá nói riêng đương nhiên có khó khăn về trình độ, tư duy đổi mới. Do đó, Đảng ủy xã kiên trì thực hiện các cách làm, gồm: sâu sát, giải quyết kịp thời; cầm tay, chỉ việc và giám sát để kịp thời điều chỉnh.
Ngay sau khi vận hành xã mới, cuối tháng 7, Đảng ủy xã Nghĩa Tá đã chỉ đạo, phân công các đồng chí lãnh đạo tham gia 10 đoàn công tác xuống cơ sở để lắng nghe, giải quyết nguyện vọng của đảng viên, nhân dân.
Theo cách này, thời gian qua, Đảng ủy xã đã ghi nhận, tiếp thu 206 ý kiến phản ánh từ 27 thôn, bản. Trên tinh thần rõ việc đi đôi với rõ cách giải quyết, Đảng ủy chỉ đạo tổng hợp, báo cáo giải quyết để đối với từng thôn, bản trong lần tiếp xúc sau phải báo cáo, trả lời cho đảng viên và nhân dân. Việc báo cáo phải rõ thời hạn giải quyết, việc nào chưa giải quyết được phải có lý do giải thích cho nhân dân.
Đảng ủy xã chỉ đạo Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy tăng cường giám sát toàn diện, liên tục. Ban đầu khi đưa ra chủ trương này cũng có nhiều ý kiến băn khoăn liệu rằng việc giám sát quá nhiều, giám sát mọi việc có quá sức với Ủy ban Kiểm tra hay không, có tạo áp lực không đáng có lên chính quyền, chi bộ hay không.
Tuy nhiên, với tinh thần giám sát là công việc thường xuyên của Đảng, đồng thời, giám sát để kịp thời phát hiện, chỉ ra những sai sót để uốn nắn, chấn chỉnh, không để thành vi phạm, chủ trương này đã được Đảng ủy xã triển khai quyết liệt. Trong thông báo kết luận các cuộc họp của Ban Thường vụ Đảng ủy xã đều có chỉ đạo cụ thể về công tác giám sát.
Nghĩa Tá có lợi thế là vùng trồng rừng phát triển bậc nhất ở phía bắc Thái Nguyên. Sản lượng gỗ khai thác giai đoạn 2020-2025 đạt hơn 492.000m3, với giá trị hơn 780 tỷ đồng.
Trên địa bàn xã đã có 2 công ty và 8 xưởng chế biến gỗ, một tỷ lệ lớn đối với một xã vùng cao. Tuy nhiên, trước không gian mới, xã Nghĩa Tá đã và đang bàn bạc để xây dựng quy hoạch và thu hút một số cụm công nghiệp chế biến gỗ.
Riêng đối với cụm công nghiệp Bình Trung đã được phê duyệt với diện tích 10ha, xã đang quyết tâm tìm nhà đầu tư để mở rộng diện tích lên 70ha, một diện tích dành cho công nghiệp lớn, thuộc dạng hiếm hoi đối với các xã vùng cao.
Bí thư Đảng ủy xã Ma Doãn Kháng cho biết thêm, trên địa bàn xã không thiếu những hộ gia đình có diện tích trồng rừng lớn, thậm chí có hộ sở hữu tới gần 100ha rừng trồng. Tuy nhiên, ngược lại vẫn có nhiều hộ đồng bào dân tộc thiểu số lại thiếu đất để trồng rừng.
Thực hiện tinh thần “không để ai bị bỏ lại phía sau”, Đảng ủy xã đã chỉ đạo Ủy ban nhân dân khẩn trương rà soát toàn bộ quỹ đất do xã quản lý, trao đổi với các hộ sở hữu nhiều diện tích rừng trồng để nghiên cứu cách làm theo hướng cho hộ nghèo, không có đất mượn đất để trồng rừng. Đây là cách làm mới, chưa từng có tiền lệ nhưng Đảng ủy xã đặt quyết tâm sẽ nghiên cứu để triển khai.
Xã Nghĩa Tá cũng đang nỗ lực hiện thực hóa mục tiêu giúp người dân có thể sống được bằng việc phát triển, làm du lịch tại vùng An toàn khu. Nghị quyết 162/2024/QH15 của Quốc hội về phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025-2035 đã mở ra vận hội mới cho Nghĩa Tá.
Trong đó, riêng đối với Di tích quốc gia đặc biệt An toàn khu Chợ Đồn được đề xuất, định hướng đầu tư gần 400 tỷ đồng để tu bổ, tôn tạo, phục hồi các di tích. Đây là điều mà cộng đồng các dân tộc ở Nghĩa Tá và chính quyền địa phương đã mong mỏi từ lâu.
Đón đầu việc thực hiện chương trình này, xã Nghĩa Tá đang khẩn trương xây dựng quy hoạch, quy hoạch lại để bảo đảm phục vụ bảo tồn di tích gắn với phát triển du lịch.
Vẫn còn nhiều thách thức, gian nan đặt ra với Nghĩa Tá trong thời gian tới. Tuy nhiên, với cách nghĩ, cách làm sáng tạo trên tinh thần đoàn kết như ở Nghĩa Tá thì chắc chắn thời gian tới, vùng chiến khu xưa này sẽ phát triển bền vững.
