Với hơn 40 năm tận tụy làm công tác dân vận, già Rơ Châm Dik không chỉ là Người lính Cụ Hồ kiên trung từng vào sinh ra tử, mà trong thời bình, ông là điểm tựa tin cậy của bà con Gia Rai trong hành trình xóa đói, giảm nghèo, bài trừ hủ tục, xây dựng đời sống văn hóa mới và bảo vệ vững chắc chủ quyền Tổ quốc.
Tận tụy với buôn làng
Ở độ tuổi 76, trong khi nhiều người đã an phận với tuổi già thì già Rơ Châm Dik vẫn lặng lẽ từng ngày cất bước trên những lối mòn hun hút của làng để vận động bà con thay đổi nhận thức, nếp nghĩ, cách làm. Trong căn nhà đơn sơ nhưng gọn ghẽ, đầy ắp các bằng khen, giấy khen, ông tiếp chúng tôi bằng nụ cười hiền hậu và giọng nói ấm áp.
Nhập ngũ năm 1966, trải qua Trường Sĩ quan Lục quân và vinh dự đứng vào hàng ngũ của Đảng năm 1973, ông mang trong mình phẩm chất kiên trung của người lính cách mạng và hiểu biết xã hội sâu sắc. Già Dik luôn tâm niệm: “Còn sống ngày nào thì còn cố gắng góp sức cho Đảng, cho dân”. Chính vì thế, dù tuổi cao sức yếu, ông vẫn đều đặn đi vận động bà con làm ăn, bỏ hủ tục; khuyên con cháu không tảo hôn, không bạo lực gia đình; khuyến khích học hành, tham gia nghĩa vụ quân sự và giữ gìn an ninh trật tự nơi vùng biên.
Anh Siu Hải, cán bộ phòng Văn hóa-Xã hội xã Ia Dom, nhận định: “Không chỉ ở làng Mook Đen 1, mà ở cả xã Ia Dom, già Dik được xem là người có uy tín, đóng vai trò là sợi dây gắn kết cộng đồng. Ông không nề hà chuyện nhỏ chuyện to, sẵn sàng đứng ra hòa giải các mâu thuẫn gia đình, dòng họ”.
Điều đặc biệt ở già Dik là “nói đi đôi với làm”. Ông tự mình trồng hơn 300 cây cà-phê và 3.000 cây cao su để làm gương trong phát triển kinh tế hộ. Ông cũng tận tụy hướng dẫn bà con trồng trọt, áp dụng tiến bộ khoa học vào sản xuất. Nhờ vậy, đời sống các hộ dân trong làng đã có thay đổi tích cực, thu nhập bình quân đạt hơn 42 triệu đồng/người/năm - con số rất ấn tượng với một vùng biên chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số và từng trăn trở trong vòng luẩn quẩn của đói nghèo, lạc hậu.
Khắc ghi lời dạy “một tấm gương sống còn có giá trị hơn cả trăm bài diễn văn tuyên truyền”, già Dik không ngại làm mẫu từ việc đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông đến việc bỏ các phong tục lạc hậu, sống văn minh, tiết kiệm trong tổ chức cưới hỏi, tang lễ.
Từ những nỗ lực không ngừng nghỉ ấy, toàn làng nay đã hoàn toàn nói không với các hủ tục đã từng tồn tại nhiều thế hệ như đám cưới kéo dài, chia của cho người chết, chữa bệnh bằng thầy mo, tảo hôn, hay hôn nhân cận huyết…
Bà con tin yêu gọi ông là “khúc ruột biết nói” giữa đồng bào và Đảng, bởi ông không chỉ hiểu ngôn ngữ, văn hóa bản địa mà còn luôn biết cách giải nghĩa chủ trương, chính sách của Đảng trong “ngôn ngữ” rất đời thường mà dân dễ hiểu, dễ nhớ, dễ làm theo.
Góp sức dựng nông thôn mới ở vùng biên
Làng Mook Đen 1, nằm cách cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh hơn 10km, đã trở thành một điểm sáng về xây dựng nông thôn mới nhờ một phần đóng góp thầm lặng của già Rơ Châm Dik. Chính ông là người “dẫn đường” cho đồng bào trong từng lần trò chuyện, vận động, khơi dậy sức dân cùng tham gia các phong trào làm đường nông thôn, xây dựng làng văn hóa, trồng cây xanh, giữ gìn vệ sinh môi trường.
Nhờ sự tham gia tự nguyện, tích cực của người dân, dưới sự dẫn dắt tâm huyết của già làng, hệ thống đường làng ngõ xóm tại Mook Đen 1 đã được cứng hóa, điện lưới quốc gia được kéo về đến từng hộ, cây xanh, hoa nở dọc các tuyến đường, đèn chiếu sáng, hàng rào nhà dân tạo nên cảnh quan khang trang, đậm chất nông thôn mới.
Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Ia Dom Nguyễn Đình Tiến cho rằng: “Già Rơ Châm Dik là một nhân tố điển hình trong phong trào dân vận khéo và xây dựng nông thôn mới. Nhờ uy tín và ảnh hưởng của ông, nhiều thay đổi tích cực đã diễn ra ở xã, nhất là trong cộng đồng người Gia Rai. Già Dik không chỉ nói, mà còn hỗ trợ cụ thể, từ phương tiện sản xuất đến vận động người con em học hành, đi nghĩa vụ, làm chủ cuộc sống”.
Chính tinh thần “lấy dân vận để kéo sức dân” ấy, mà bao thế hệ người dân trong làng và các khu vực lân cận đã được truyền cảm hứng sống tử tế, làm ăn chính đáng, giữ gìn nếp nhà, nếp xóm.
Chị Siu H’ơn (25 tuổi), từng có ý định lấy chồng năm 15 tuổi chia sẻ: “Già Dik đến nhà nói chuyện, bảo mình là con gái phải học xong, đợi từ 18-20 tuổi mới nên lấy chồng. Già nói rõ, lấy chồng sớm thì mình khổ, không đủ kỹ năng, kiến thức để nuôi con, dễ đói nghèo. Sau khi nghe mình hiểu ra, mình đi học, giờ có công việc”. Một trường hợp khác, ông Rơ Châm Nin kể con trai ông từng trốn nghĩa vụ, nhờ ông Dik vận động, nói rõ ý nghĩa phục vụ trong quân đội, con ông đã nhập ngũ trong niềm tự hào gia đình.
Tinh thần cách mạng và phẩm chất của Người lính Cụ Hồ vẫn bền bỉ cháy trong con người già làng Rơ Châm Dik. Không chỉ trong thời kháng chiến mà trong hòa bình, ông vẫn không ngơi nghỉ cống hiến cho quê hương.
Sự cống hiến đó còn được tiếp nối bởi hai người con trai của ông hiện cũng đang công tác tại các Đồn Biên phòng 725 và 729 trên tuyến biên giới, giữ gìn chủ quyền, an ninh Tổ quốc, viết tiếp truyền thống và niềm tin của vùng đất nơi “phên dậu” Tổ quốc.
Với những đóng góp bền bỉ, thầm lặng, già Rơ Châm Dik đã được Trung ương và địa phương tặng nhiều bằng khen, giấy khen trong các phong trào dân vận khéo, phát triển kinh tế giỏi, xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc… ở vùng biên giới Ia Dom.
Già Dik là minh chứng sống động cho một kiểu dân vận giữa đời thường, từng hành động và lời nói là một hạt giống của niềm tin, lan tỏa cái thiện và khẳng định vai trò nòng cốt của người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số.
