Khi logistics trở thành “mạch máu” kinh tế miền trung

Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung đang nổi lên như trung tâm logistics chiến lược, mở ra cơ hội tham gia chuỗi cung ứng quốc tế.

“Điểm hội tụ” của hàng hóa

Anh Minh Tuấn, Giám đốc một công ty logistics ở Huế, cho biết trước đây vận chuyển hàng ra Bắc, Nam rất tốn kém và mất thời gian. Từ khi cảng Chân Mây được nâng cấp và cao tốc Bắc-Nam hoàn thiện, doanh nghiệp của anh có thể gửi container quốc tế chỉ trong vài ngày, chi phí giảm gần 30%. Câu chuyện này cho thấy hạ tầng mới đang giúp Huế vươn lên thành trung tâm logistics chiến lược của miền Trung.

Theo ông Nguyễn Sinh Nhật Tân, Thứ trưởng Công thương, vùng này nằm ở vị trí trung độ của đất nước, là đoạn kết nối giữa hai cực tăng trưởng lớn nhất - miền Bắc và miền Nam, thông qua hệ thống quốc lộ, đường sắt, đường biển và hàng không. Đồng thời, đây là cầu nối quan trọng trong giao lưu kinh tế quốc tế, điểm trung chuyển hàng hóa với Tây Nguyên và là cửa ngõ ra biển thuận tiện cho các địa phương thuộc Nam Lào, Đông Bắc Thái Lan và Đông Bắc Campuchia thông qua hành lang kinh tế Đông-Tây.

Đồng thời, Thứ trưởng Công thương cho hay, tại Quy hoạch phát triển vùng giai đoạn 2021-2030, Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung được xác định là khu vực động lực, đi đầu cả nước về kinh tế biển. Tận dụng hệ thống cảng biển, cửa khẩu quốc tế, sân bay và hành lang kinh tế Đông-Tây, vùng này được định hướng trở thành đầu mối logistics liên kết cả Bắc-Nam và Đông-Tây, đóng góp trên 6% doanh thu ngành logistics toàn quốc vào năm 2050.

“Chính vị trí chiến lược này biến miền Trung thành “điểm hội tụ” hàng hóa từ nguyên liệu, nông sản, khoáng sản đến hàng công nghiệp chế biến, chế tạo, phục vụ thị trường nội địa và xuất khẩu”, ông Tân nói.

Cơ hội trở thành trung tâm logistics

Mặc dù tiềm năng rất lớn, nhưng thực tế còn nhiều hạn chế khiến logistics khu vực này chưa phát triển xứng tầm. Hạ tầng logistics miền Trung hiện vẫn thiếu tính đồng bộ; kết nối giữa cảng biển - đường sắt - đường bộ - hàng không dù đang được đẩy mạnh đầu tư nhưng vẫn chưa phát huy hiệu quả tương xứng, khiến chi phí vận tải cao hơn so mức trung bình khu vực. Trung tâm logistics hiện đại, có khả năng kết nối đa phương thức còn rất ít.

Bên cạnh đó, cơ chế chính sách đặc thù để thu hút đầu tư hạ tầng logistics quy mô lớn vẫn còn hạn chế. Nhiều doanh nghiệp logistics vừa và nhỏ chưa đủ nguồn lực áp dụng công nghệ quản lý tiên tiến, dẫn đến năng suất thấp và khó cạnh tranh. Việc đào tạo, phát triển và thu hút nhân lực chất lượng cao để cung cấp cho ngành dịch vụ logistics tại khu vực này cũng còn nhiều hạn chế.

Là nhà đầu tư, ông Đỗ Thái Dương, Giám đốc Dự án LEC Group đề xuất cần có thêm những cơ chế ưu đãi đặc thù để thu hút những nhà đầu tư lớn cho ngành logistics như: miễn giảm thuế, tiền thuê đất, đẩy nhanh quá trình cấp phép đầu tư các dự án... Việc mở cửa lại cửa khẩu quốc tế A Đớt, kết nối giao thông Lào-Thái Lan với cảng Chân Mây cũng sẽ tạo hành lang logistics xuyên biên giới mới, tăng sức hút hàng hóa từ Nam Lào, Đông Bắc Thái Lan.

Ở góc độ địa phương, Chủ tịch UBND thành phố Huế Nguyễn Văn Phương cho biết, để đủ điều kiện để trở thành trung tâm logistics vùng, cảng Chân Mây sẽ được đầu tư thành cảng tổng hợp quy mô lớn, tiếp nhận tàu hàng rời và tàu tổng hợp 150 nghìn đến 200 nghìn tấn. Đồng thời, thiết lập cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa các địa phương trong vùng và hợp tác liên quốc gia với Lào, Thái Lan để thúc đẩy kết nối ba trong một: kết nối thể chế, kết nối hạ tầng và kết nối doanh nghiệp.

Có thể thấy, logistics không chỉ là “mạch máu” vận hành nền kinh tế miền Trung, mà còn là công cụ chiến lược giúp Huế và các tỉnh lân cận hội tụ hàng hóa, nâng cao năng lực cạnh tranh và mở rộng kết nối quốc tế. Để biến tiềm năng thành hiện thực, cần sự phối hợp đồng bộ giữa Nhà nước - doanh nghiệp - nhà đầu tư, tập trung vào hạ tầng hiện đại, thể chế thông thoáng, nhân lực chất lượng cao và áp dụng công nghệ xanh.

Khi thực hiện đồng bộ các giải pháp này, miền Trung không chỉ trở thành trung tâm logistics chiến lược xuyên biên giới, mà còn góp phần đưa chuỗi cung ứng toàn vùng hòa nhập mạnh mẽ với mạng lưới thương mại toàn cầu, tạo sức bật mới cho phát triển kinh tế địa phương và quốc gia.